Yoram Kaniuk - İsrailli yazıçı, rəssam, jurnalist və teatr tənqidçisi. Ümumi məlumat O, İvrit ədəbiyyatında müasir və ekzistensial üslubu ilə tanınır və İsrailin quruluş nəslinin ən mühüm səslərindən biri hesab olunur. Kaniuk “Adam Ben Kelev” (Adəm Dirildi) və “1948” kimi əsərləri ilə məşhurdur. O, həmçinin “The Irish Times” qəzetində “Myles na gCopaleen” təxəllüsü ilə satirik yazılar yazmış və İsrail cəmiyyətindəki dini və siyasi məsələlərə qarşı çıxmışdır. Həyatı Yoram Kaniuk 1930-cu il mayın 2-də Tel-Əviv şəhərində anadan olmuşdur. Atası Moşe Kaniuk Qalitsiyanın Ternopil şəhərində doğulmuş və Tel-Əviv İncəsənət Muzeyinin ilk kuratoru olmuşdur. Anası Odessa əsilli müəllimə idi və ailəsi 1909-cu ildə Fələstinə köçmüşdü. Kaniuk 17 yaşında, 1947-ci ildə Palmach-a qoşulmuş və 1948-ci il Müstəqillik Müharibəsində iştirak edərək ayağından yaralanmışdır. Müharibədən sonra ABŞ-a köçmüş, Nyu-Yorkda 10 il yaşamış və burada rəssamlıqla məşğul olmuşdur. 1958-ci ildə xristian əsilli Miranda Baker ilə evlənmiş və 1961-ci ildə İsrailə qayıtmışdır. Kaniuk 2013-cü il iyun ayının 8-də Tel-Əvivdə sümük iliyi xərçəngindən vəfat etmişdir. Yaradıcılığı Kaniuk əsərlərində müharibə, Holokost və İsrail cəmiyyətindəki mənəvi böhranları təsvir edir. İlk romanı “The Acrophile” (Akrofil, 1960) Nyu-Yorkda yaşayan bir israillinin həyatını araşdırır. “Adam Ben Kelev” (1968) Holokostdan sağ çıxmış bir klounun psixoloji travmasını və İsraildəki həyatını təsvir edir və bu əsər 2008-ci ildə filmə çevrilmişdir. “1948” (2010) isə onun müharibə xatirələrini və İsrailin quruluş dövrünü əks etdirən avtobioqrafik romandır. Kaniuk satira və qaranlıq yumorla dolu üslubu ilə seçilir və İsrailin sionist konsensusundan kənara çıxan mövqeyi ilə diqqət çəkmişdir. Əsərləri Yoram Kaniuk 17 roman, 7 qısa hekayə toplusu, 2 esse kitabı və 5 uşaq kitabı yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri bunlardır: “The Acrophile” – “Akrofil” (1960) – ilk roman. “Adam Ben Kelev” – “Adəm Dirildi” (1968) – Holokost romanı. “Himmo Melekh Yerushalayim” – “Himmo, Qüds Kralı” (1966) – müharibə romanı. “1948” – “1948” (2010) – avtobioqrafik roman. “The Last Jew” – “Son Yəhudi” (1982) – ekzistensial roman. Mükafatlar və tanınma Kaniuk bir çox ədəbi mükafat qazanmışdır, o cümlədən “Brenner Prize” (1987), “Bialik Prize” (1999), “Sapir Prize” (2010) və “Prix Méditerranée Étranger” (2000). 2011-ci ildə Tel-Əviv Universitetindən fəxri doktorluq almış, 2012-ci ildə isə Fransanın “Ordre des Arts et des Lettres” ordeni ilə təltif olunmuşdur. 2006-cı ildə Kembric Universitetində onun əsərlərinə həsr olunmuş beynəlxalq konfrans keçirilmişdir. Əsərləri 25 dilə tərcümə olunmuşdur. Şəxsi həyatı Kaniuk Miranda Baker ilə evlənmiş və bu nikahdan Aya və Naomi adlı iki qızı olmuşdur. 2011-ci ildə İsrail Daxili İşlər Nazirliyinə müraciət edərək din statusunu “yəhudi”dən “dinsiz”ə dəyişdirmişdir. Bu qərarı o, nəvəsi Omrinin qeyri-yəhudi anadan olması səbəbindən “dinsiz” kimi qeydiyyata alınması ilə əlaqələndirmiş və “Yəhudi İran”ın bir hissəsi olmaq istəmədiyini bildirmişdir. Kaniuk həyatının son illərində xərçənglə mübarizə aparmış və ölümündən sonra cəsədini elmi tədqiqatlara bağışlamışdır. Mirası Yoram Kaniuk İvrit ədəbiyyatında ekzistensial və tənqidi səsi ilə yadda qalır. Onun əsərləri İsrailin müharibə və Holokost təcrübələrini, eləcə də dini və milli kimlik məsələlərini araşdırır. Kaniuk sionist ideologiyasına şübhə ilə yanaşmış və İsrail-Fələstin münaqişəsinin sülh yolu ilə həllini müdafiə etmişdir. Onun yaradıcılığı gənc nəsil oxucular tərəfindən yenidən kəşf edilmiş və dünya ədəbiyyatında mühüm yer tutmuşdur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Yoram_Kaniuk
https://www.theguardian.com/books/2013/jun/10/yoram-kaniuk
https://www.972mag.com/yoram-kaniuk-the-last-great-zionist/
https://www.nyrb.com/collections/yoram-kaniuk
https://restlessbooks.org/yoram-kaniuk
https://www.newyorker.com/books/page-turner/born-again
https://jewishreviewofbooks.com/articles/296/yos-blues/
https://www.npr.org/2013/06/13/191279136/israeli-writer-yoram-kaniuk-83-on-pain-and-peace
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
