Yoichiro Nambu (1929–2021) - Yapon fizikaçısıdır və teorik fizika sahəsindəki mühüm işləri ilə tanınır. O, xüsusilə sabitlik və simmetriya anlayışlarını fizikanın müxtəlif sahələrində tətbiq edərək çoxsaylı kəşflərə imza atmışdır. Nambu, quantum sahə nəzəriyyəsi və fundamental hissəciklər ilə əlaqədar tədqiqatları ilə geniş tanınmışdır. Onun ən məşhur işlərindən biri, gizli simmetriya və Nambu-Goldstone bozonları haqqında olan nəzəriyyəsidir. Təhsil və erkən karyera Yoichiro Nambu, 1929-cu ildə Tokio, Yaponiyada anadan olmuşdur. O, Tokio Universitetində təhsil almış və sonra Çikaqo Universitetində doktorluq dərəcəsini almışdır. Bu dövrdə o, özünün maraq dairəsini nəzəri fizika və elementar hissəciklər sahələrində genişləndirmişdir. Təcrübəli yanaşmalar və kəşflər Yoichiro Nambunun adı sabitlik və simmetriya ilə əlaqəli nəzəriyyələr ilə sıx bağlıdır. O, əvvəlcə yük və simmetriya anlayışlarını fundamental hissəciklərin qarşılıqlı əlaqələrini başa düşməkdə istifadə etmişdir. O, simmetriya qrupları və onların quantum sahə nəzəriyyəsində tətbiqləri üzərində işləmişdir. Nambu-Goldstone bozonları Nambunun fizika dünyasına ən böyük töhfələrindən biri, Nambu-Goldstone bozonları nəzəriyyəsidir. Bu nəzəriyyə, sabitlik itkiləri və simmetriyanın qırılması ilə əlaqədar olaraq müəyyən bozonların (yəni, enerji daşıyan hissəciklər) meydana gəlməsini izah edir. Bu nəzəriyyə, simmetriya qırılmasının fiziki sistemlərdə necə təzahür etdiyini göstərdi və Qalileo və Lorentz simmetriya qruplarına aid əsas anlayışları genişləndirdi. Sabitlik və simmetriya Nambu, həmçinin simmetriyanın təbiəti ilə bağlı çoxsaylı tədqiqatlar aparmışdır. O, sabitlik və simmetriya qruplarının parçalanmasının, eləcə də elementar hissəciklərin qarşılıqlı təsirləri üzərində böyük təsiri olduğunu göstərmişdir. Nambunun işləri, modern fizika və teorik fizika sahələrində çox geniş tətbiq sahələrinə sahib olmuşdur. Qravitasiya və qara deliklər Yoichiro Nambu, yalnız hissəciklər fizikasına deyil, həmçinin qravitasiya və kozmologiya sahələrində də töhfələr vermişdir. Onun tədqiqatları qara deliklər və universumun erkən dövrü haqqında nəzəriyyələrdə istifadə edilmişdir. O, bu sahədəki işlərini, superzəif qüvvələr və elementar hissəciklərin qarşılıqlı təsirini başa düşməkdə genişləndirmişdir. Nobel mükafatı Yoichiro Nambu, 2008-ci ildə Nobel fizika mükafatına layiq görülmüşdür. Bu mükafat onun elementar hissəciklər və simmetriya qrupları ilə bağlı apardığı nəzəriyyə işlərinə verilmişdir. Mükafat, xüsusilə sabitlik və simmetriya qırılmasının təhlili ilə əlaqəli olan Nambu-Goldstone bozonları nəzəriyyəsini əhatə edir. Bu nəzəriyyə, hissəciklər fizikasına olan yanaşmaları fundamental şəkildə dəyişdirmişdir. Fəaliyyət və mirası Yoichiro Nambu, dünyada tanınmış bir fizikaçı olaraq həm akademik, həm də elmi ictimaiyyətə böyük təsir göstərmişdir. Onun işləri, quantum sahə nəzəriyyəsi, sabitlik, simmetriya və elementar hissəciklərin qarşılıqlı təsirini başa düşmək üçün əsas metodologiyanı təmin etmişdir. O, Çikaqo Universitetində müəllim olaraq çalışmış və gələcək nəsil alimləri üçün dərin izlər buraxmışdır. Onun elmi irsi, çoxsaylı modern fizika və hissəciklər fizikasına olan yanaşmaları təşviq etməyə davam edir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Yoichiro_Nambu
https://www.britannica.com/biography/Yoichiro-Nambu
https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2008/nambu/facts/
https://news.uchicago.edu/story/yoichiro-nambu-nobel-winning-theoretical-physicist-1921-2015
https://nationalmedals.org/laureate/yoichiro-nambu/
https://inspirehep.net/authors/996114
https://cerncourier.com/a/yoichiro-nambu-breaking-the-symmetry/
Tarix : 25 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
