Yangqin - Çin musiqisində mühüm rol oynayan, döyülərək çalınan simli musiqi aləti. Qərb musiqisindəki dulcimer və santur alətlərinə bənzəyən Yangqin, taxta çubuqlarla ifa edilən rezonanslı və zəngin səsləri ilə tanınır. O, həm solo, həm də ansambl ifalarında istifadə olunur və ənənəvi Çin orkestrində vacib yer tutur. Tarixi Yangqin-in mənşəyi Çinlə məhdudlaşmır; bu alət, əslində, Çin musiqisinə XV-XVI əsrlərdə, əsasən, İpək Yolu vasitəsilə Yaxın Şərq və Avropadan gətirilmişdir. Alətin erkən formaları İran santuru və Avropa dulcimeri ilə oxşarlıq göstərir. Çinlilər bu aləti qəbul edərək, zamanla onu öz ənənəvi musiqilərinə uyğunlaşdırmış və daha çox telli alətlər ansamblında istifadə etməyə başlamışlar. Ming (1368–1644) və Qing (1644–1912) sülalələri dövründə Yangqin geniş yayılmış və Çin musiqi mədəniyyətində özünəməxsus yer tutmuşdur. O, əvvəlcə əsasən cənub bölgələrində istifadə olunsa da, sonradan Şimali Çində də populyarlaşmışdır. Struktur və dizayn Yangqin, trapesiya formalı taxta bir qutudan ibarətdir və üzərində bir neçə sıra sim yerləşir. Əsas xüsusiyyətləri bunlardır: Korpus: Rezonator qutusu əsasən sərt ağacdan hazırlanır və simlərin titrəməsi nəticəsində zəngin səslənmə yaradır. Simlər: Yangqin müxtəlif qalınlıqdakı metal simlərdən ibarətdir. Hər not üçün 3-5 simdən ibarət qruplar mövcuddur, bu da daha güclü və rezonanslı səslənməyə imkan verir. Döymə çubuqları (təkmə): Yangqin, bambuk və ya ağacdan hazırlanmış iki yüngül çubuqla çalınır. Bu çubuqlar bəzən fil sümüyü və ya plastik örtüklə bəzədilir ki, bu da səsi dəyişməyə və daha parlaq etməyə kömək edir. Kökləmə düymələri: Yangqin-in üzərində simlərin gərginliyini tənzimləmək üçün metal kökləmə düymələri mövcuddur. Ənənəvi Çin alətlərindən fərqli olaraq, Yangqin diatonik və xromatik notları çalmağa imkan verir. İfa texnikaları və istifadə sahələri Yangqin, əsasən çubuqlarla simlərə vuraraq ifa edilir. Musiqiçilər müxtəlif texnikalar istifadə edirlər: Tək zərbələr: Simlərə çubuqların birbaşa vurulması ilə yaranan səs. Tremolo: Çubuqların sürətlə titrədilməsi nəticəsində yaranan davamlı və yumşaq səs. Arpeggio: Notların ardıcıl və ritmik şəkildə çalınması. Akkordlar: Çubuqların eyni anda bir neçə simə toxunması nəticəsində akkord səslərinin yaranması. İstifadəsi 1. Çin Xalq Musiqisi Yangqin, ənənəvi Çin musiqisində müşayiətçi və ya solo alət kimi istifadə edilir. Onun zəngin və ritmik səsi orkestr ansambllarında mühüm yer tutur. 2. Çin Operası və Teatrı Pekin, Kunqu və Yueju kimi ənənəvi Çin operalarında Yangqin dramatik səhnələri müşayiət edən əsas alətlərdən biridir. 3. Çin Orkestri və Müasir Musiqi Müasir Çin orkestrində Yangqin tez-tez telli və nəfəs alətləri ilə birlikdə ifa edilir. Bundan əlavə, bəzi müasir bəstəkarlar bu aləti Qərb musiqi üslubları ilə birləşdirərək yeni musiqi formaları yaradırlar. Məşhur yangqin ifaçıları Liu Yuening – müasir və ənənəvi Yangqin musiqisinin tanınmış ifaçısı. Huang He – ənənəvi Çin orkestrində peşəkar Yangqin ifaçılarından biri. Wu Jinglüe – Yangqin texnikasını inkişaf etdirən və bu aləti daha geniş auditoriyaya tanıdan musiqiçilərdən biridir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Yangqin
https://www.britannica.com/art/yangqin
https://www.metmuseum.org/art/collection/search/500594
https://www.metmuseum.org/art/collection/search/500595
https://www.womenofchina.cn/servlet/Node?node=22090709&pos=1
https://www.easonmusicschool.com/chinese-orchestra-instruments/chinese-plucked-string-instruments/yangqin/
https://www.jamesjonesinstruments.com/yangqin
Tarix : 13 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
