Yanan ayaq sindromu - Əsasən ayaqlarda yanma hissi, qıcıqlanma və ya ağrı ilə xarakterizə olunan bir vəziyyət. Bu sindrom, adətən gecələr daha şiddətlənir və xəstənin yuxusunu pozmaq kimi həyat keyfiyyətini ciddi şəkildə təsir edə bilər. Xəstəliyin genetikası Birbaşa genetik bir xəstəlik olmasa da, bəzi genetik amillər bu vəziyyətin inkişaf riskini artıra bilər. Məsələn, diabetik neyropatiya və ya irsi neyroloji xəstəlikləri olan şəxslərdə Yanan Ayaq Sindromu daha çox müşahidə edilir. Tarix İlk dəfə 19-cu əsrin sonlarında təsvir edilmişdir. İkinci Dünya Müharibəsi dövründə əsirlərdə bu sindromun daha çox müşahidə edilməsi ilə əlaqədar olaraq, vitamin çatışmazlığının (xüsusilə B qrup vitaminləri) bu vəziyyətin əsas səbəblərindən biri olduğu müəyyən edilmişdir. "Yanan Ayaq" termini, xəstələrin yaşadığı yanma hissini ifadə edir. Simptomlar 1. Yanma hissi: Ayaqlarda, xüsusilə ayaqaltlarında davamlı yanma hissi. 2. Qıcıqlanma və yanma: Ayaqlarda iynə batması kimi hisslər. 3. Ağrı: Yanma ilə yanaşı, ağrı da müşahidə edilə bilər. 4. Gecə şiddətlənməsi: Simptomlar adətən gecələr daha şiddətlənir. 5. Dəri problemləri: Bəzi hallarda ayaqlarda qızarıqlıq,qabıqlanma və şişlik müşahidə edilə bilər. Diaqnostika 1. Fiziki müayinə: Ayaqların vəziyyətinin qiymətləndirilməsi. 2. Qan təhlilləri: Vitamin çatışmazlığı, diabet və ya digər metabolik pozğunluqların aşkar edilməsi. 3. Neyroloji testlər: Periferik neyropatiyanın müəyyən edilməsi üçün elektromiyoqrafiya (EMG) və ya sinir keçiricilik testləri. 4. İdrar təhlilləri: Böyrək funksiyalarının qiymətləndirilməsi. Müalicə 1. Vitamin əvəzləri: B qrup vitaminlərinin, xüsusilə B1, B6 və B12 vitaminlərinin çatışmazlığı halında tətbiq edilir. 2. Ağrı kəsici dərmanlar: Yanma və ağrını azaltmaq üçün müvafiq dərmanlar tətbiq edilə bilər. 3. Fizioterapiya: Ayaqların hərəkət qabiliyyətinin yaxşılaşdırılması və ağrının azaldılması üçün tətbiq edilir. 4. Qidalanmanın tənzimlənməsi: Sağlam və balanslı qidalanma, xüsusilə diabetik xəstələr üçün vacibdir. 5. Psixoloji dəstək: Xroniki ağrı ilə bağlı emosional problemlərin həlli üçün psixoloji dəstək. Evdə müalicə 1. Soyuq su və ya buz vannası: Ayaqları soyuq suda vanna etmək simptomları müvəqqəti olaraq yüngülləşdirə bilər. 2. Epsom duzu: Epsom duzu ilə ayaq vannası ağrıları və simptomları azaldır. 3. Alma sirkəsi: Ayaqları ilıq su və alma sirkəsi qarışımında vanna etmək. 4. Sarıkök əlavələri: Sarıkökün tərkibindəki kurkumin maddəsi antiinflamatuar və ağrıkəsici təsirə malikdir və bu sindromun müalicəsində istifadə oluna bilər. 5. Balıq yağı: Balıq yağı diabetik nevropatiyanı yavaşlatmağa və hətta geriləməsinə kömək edə bilər. 6. Zəncəfil: Zəncəfil yağı ağrıların azalmasına kömək edə bilər, həmçinin Yanan ayaq sindromu ilə əlaqəli sinir ağrılarının müalicəsində də faydalıdır. 7. Lidokain və ya kapsaisin: Lidokain ağrıları azaldır, kapsaisin isə təbii ağrı kəsici təsiri göstərir. Bu maddələrdən olan krem xəstəliyin simptomlarının yüngülləşdirilməsi üçün istifadə edilə bilər. 8. Ayaq masajı: Ayaq masajı qan dövranını yaxşılaşdırmağa kömək edir. Maraqlı faktlar 1. Hərbi əsirlər arasında "həbs düşərgəsi sindromu" kimi də tanınır. 2. Son illərdə neyropatik ağrının idarə edilməsi üçün yeni dərmanlar və terapiya üsulları üzrə araşdırmalar davam edir. 3. Bəzi hallarda avtoimmun xəstəliklərlə (məsələn, Guillain-Barré sindromu) əlaqəli ola bilər.
https://en.wikipedia.org/wiki/Burning_feet_syndrome
https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/17773-burning-feet-syndrome
https://www.webmd.com/diabetes/burning-feet-causes-treatments
https://www.medicalnewstoday.com/articles/home-remedies-for-burning-feet#home-remedies
https://npistanbul.com/en/what-causes-burning-feet
https://www.verywellhealth.com/burning-feet-5214915
https://www.medcentral.com/pain/chronic/burning-foot-syndrome
https://gpnotebook.com/pages/rheumatology/burning-feet-syndrome-bfs
https://www.physio-pedia.com/Grierson-Gopalan_Syndrome
https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/burning-feet-syndrome
https://www.healthline.com/health/burning-in-feet
https://www.narayanahealth.org/blog/burning-feet-causes-and-why-it-s-worse-at-night
https://www.medicalpark.com.tr/ayak-yanmasi/hg-2905
https://www.livhospital.com/ayak-yanmasi-neden-olur
https://synxbody.com/blogs/news/burning-feet-syndrome-what-is-it-and-how-can-you-treat-it
Tarix : 14 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
