Wang Bi - Çin fəlsəfəsində böyük bir yer tutan məşhur bir filosof və Daoizm şərhçisidir. O, xüsusilə "Dao De Jing" və "I Ching" kimi qədim Çin fəlsəfi əsərlərini şərh etməsi ilə tanınır. Wang Bi, Çinin intellektual tarixində mühüm bir sima olaraq, Daoizm və Konfüçyüsçülük arasında bir əlaqə qurmuş və bu fəlsəfi ənənələrə yeni yanaşmalar gətirmişdir. Wang Bi-nin həyatı Wang Bi, M.S. 226–249-cu illər arasında yaşamışdır. O, Wei Krallığı dövründə doğmuş və gənc yaşlarından fəlsəfəyə olan marağı ilə tanınmışdır. O, ən çox "Dao De Jing" və "I Ching" əsərlərini şərh edərək fəlsəfi fikir dünyasında öz yerini qazandı. Wang Bi-nin şərhləri, onun zamanında və sonrakı dövrlərdə fəlsəfi düşüncənin inkişafına mühüm təsir göstərmişdir. Fəlsəfi görüşləri Wang Bi, Daoizm fəlsəfəsinin dərinləşməsində mühüm rol oynamışdır. O, "Dao"nun (yol) və "De"nin (əxlaq) təbiətini anlamaya çalışmış və bu anlayışları öz şərhlərində geniş şəkildə izah etmişdir. Wang Bi, Dao-nun təbiətindəki sadəliyi və həmsərhəd olan heç bir təsirə ehtiyacı olmadığını vurğulamışdır. O, Dao-nun sükunət və boşluq içində hər şeyin yaradılması prinsipini qəbul etmişdir. Bu yanaşma, onun fəlsəfəsini həm mürəkkəb, həm də çoxlu təbəqələri olan bir düşüncə halına gətirmişdir. O, Daoizmin ənənəvi elementlərini daha analitik bir şəkildə açıqlamış və təbiətin və insanın bir-biri ilə olan əlaqəsini daha aydın bir şəkildə ortaya qoymuşdur. Wang Bi-nin ən tanınmış fəlsəfi yanaşmalarından biri, "bütün varlığın bir və eyni şəkildə Dao tərəfindən yaradıldığı" inancı idi. Bu yanaşma, Daoizmin ən qədim təlimlərindəki təbiətə uyğun yaşamaq fəlsəfəsini təzələyərək, daha sistematik bir strukturda təqdim etmişdir. "Dao De Jing" və "I Ching" şərhləri Wang Bi-nin ən mühüm əsərləri, "Dao De Jing" və "I Ching"ə etdiyi şərhlərdir. "Dao De Jing", Laozi'nin yazdığı ən önəmli Daoist əsərlərindən biridir və Wang Bi, bu əsəri şərh edərək onun təbiətini daha dərindən açıqlamışdır. O, Dao'nun sadəliyini və onun hər şeyin əsasını təşkil edən bir təbii prinsip olduğunu izah etmişdir. Onun şərhləri, Daoist düşüncənin daha analitik və intelektual bir formaya gəlməsinə kömək etmişdir. "I Ching" (Yin Yang və dəyişimin kitabı) əsəri, Çin fəlsəfəsində çox əhəmiyyətli bir rol oynayır və Wang Bi-nin bu əsərə etdiyi şərhlər, yin-yang nəzəriyyəsi və dəyişimin təbiətini anlamağa kömək etmişdir. O, bu əsərlə bağlı şərhləri ilə insanların həyatında dəyişimin və hərəkətin necə bir təbii düzənə malik olduğunu izah etmişdir. Wang Bi, Çin fəlsəfəsinin ən böyük düşünürlərindən biri olaraq, Daoizm fəlsəfəsinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Onun "Dao De Jing" və "I Ching"ə etdiyi şərhlər, yalnız Daoizm düşüncəsinə deyil, eyni zamanda Çin fəlsəfəsinin ümumi inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Wang Bi-nin fəlsəfi yanaşmaları, sadəlik və təbii prinsip anlayışlarını dərindən analiz edərək, onlara yeni bir baxış açısı gətirmişdir. O, Çin fəlsəfəsinin gələcək inkişafında vacib bir yer tutan bir fiqur olaraq, hələ də dərindən öyrənilən və təqdir edilən bir mütəfəkkirdir.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Wang_B%C4%B0
https://iep.utm.edu/wangbi/
https://en.wikipedia.org/wiki/Wang_Bi
https://www.britannica.com/biography/Wang-Bi
https://www.britannica.com/biography/Wang-Bi
https://philpapers.org/browse/wang-bi
https://www.wikidata.org/wiki/Q459865
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
