Uels çoban iti - Uelsdən olan orta ölçülü çoban iti cinsi. Tarix Bir zamanlar Uelsdə bir çox qoyun idarəetmə iti növləri mövcud idi. 18-ci əsrdə Uels mal-qara satıcıları qoyun satmaq üçün yola çıxdıqda yanlarında beş-altı çoban iti aparırdılar. Bu itlər "dar yollarda idarəedici, yol quldurlarına qarşı qoruyucu və yolda ov təmin edən" kimi xidmət edirdilər. Bu, müasir cinsdən daha uzun ayaqlı və daha yığcam quruluşlu Uels çoban iti növü idi. Lakin 1940-cı illərə qədər bu qrup yalnız iki-üç cinsə qədər azalmışdı. Qədim safqanlı "Black-and-Tan Sheepdog" və "Welsh Hillman" cinsləri demək olar ki, nəsli kəsilmək üzrə idi və işləyən halda nadir hallarda görünürdü. O dövrdə Uelsdə ən çox tanınan növ, əsasən köhnə "Black-and-Tan" cinsindən və işçi "Border Collie" qanı ilə qarışıq idi. 1940-cı illərdə Uels çoban iti hələ də Uelsin şimal və mərkəzi bölgələrində geniş yayılmışdı. Bu cins dəyişkən tipli idi. Boyu təxminən 46 sm idi. Çəki Şimali Uelsdə 16 kq, "Glamorgan" və "Monmouthşir" bölgələrində isə 18-20 kq olurdu. Uels Çoban İti üçün heç bir it şou sinfi yox idi, çünki bu cins sırf işçi bir növ idi. Fəaliyyətlər Əsasən böyük qoyun və ya mal-qara sürülərini təbii qabiliyyətləri ilə idarə edirdilər. Bəziləri çeviklik, itaət, flyball, izləmə və idarəetmə yarışlarında iştirak etmək üçün təlim keçiblər. İdarəetmə instinktləri və təlim qabiliyyəti qeyri-rəqabətli idarəetmə testlərində ölçülə bilər. Uels Çoban İtləri mal-qara yarışlarında iştirak etmək üçün təlim keçə bilər. Sağlamlıq Güclü, çevik, atletik və açıq havada inkişaf edən itlər hesab olunur. Ancaq bütün itlər kimi, onlar da müəyyən sağlamlıq problemləri ilə üzləşə bilərlər. Xəstəliklər 1.Bud sümüyünün displaziyası Bu, Uels çoban itləri və Sərhəd Kolisləri kimi çoban itlərində çox rast gəlinən genetik xəstəlikdir. Bud sümüyünün bir və ya hər iki oynaq yuvasının düzgün formalaşmaması nəticəsində yaranır. Bu, ağrıya, hərəkət məhdudiyyətinə və bud funksiyasının itirilməsinə səbəb ola bilər. Oynağın uyğun gəlməməsi səbəbindən sümükdə aşınma və zədələnmə yaranır. Bu xəstəlikdən əziyyət çəkən itlər arxa ayaqlarında axsama və qalxmaq, hoppanmaq kimi hərəkətlərdə çətinliklər yaşayır. 2.Dirsək displaziyası Dirsək oynağında artrit üçün ümumi bir termindir və ön ayaqlarda axsama yarada bilər. Simptomlara məşqdən sonra axsama, dirsək hərəkətinin azalması, məşq etmək istəməmək (bu, Uels Çoban İtləri üçün xarakterik deyil), anormal yeriş və ayaqların çölə doğru dönməsi daxildir. 3.Koli göz anomaliyası (CEA) Adından da göründüyü kimi, bu problem daha çox Kolilərlə əlaqəlidir. Bununla belə, çoban cinsləri olan Uels çoban itləri də Koli Göz Anomaliyası riskinə sahib ola bilər. Bu xəstəlik gözün xorioid, sklera və retina hissələrinə təsir edə bilər. Xəstəliyin şiddəti fərqli itlərdə müxtəlif ola bilər. 4.Proqressiv retina atrofiyası (PRA) İrsi xəstəlik olan Proqressiv Retina Atrofiyasına meyilli ola bilərlər. Bu, korluğa səbəb olan bir vəziyyətdir. PRA, retinanın çubuq hüceyrələrinə təsir edir və görmə qabiliyyətinin tədricən itirilməsi ilə nəticələnir. Əvvəlcə gecə görmə qabiliyyəti, daha sonra isə gündüz görmə qabiliyyəti azalır. Xəstəlik tədricən irəlilədiyi üçün, Uels çoban itləri tez-tez digər hisslərinə əsaslanaraq vəziyyətə uyğunlaşırlar. Mədəniyyətdə 2019-cu ildə çəkilən "The Secret Life of Pets 2" filmi (2016-cı il "The Secret Life of Pets" filminin davamı) Rooster adlı bir personajı təqdim edir, o, Uels çoban itidir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Welsh_Sheepdog
https://wagwalking.com/breed/welsh-sheepdog
https://embarkvet.com/resources/dog-breeds/welsh-sheepdog/
https://www.dogbreedinfo.com/w/welshsheepdog.htm
https://www.dogzone.com/breeds/welsh-sheepdog/
https://earthpedia.earth.com/animal-encyclopedia/undefined/canidae/welsh-sheepdog/
https://www.europetnet.org/pet-resources/dog-breeds/item/1884-welsh-sheepdog.html
https://urbanpawsuk.com/species/dog/welsh-sheepdog/
https://www.petpaw.com.au/breeds/welsh-sheepdog/#google_vignette
https://www.dogpackapp.com/blog/dog-breeds/welsh-sheepdog/
Tarix : 12 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
