Tullio Regge (1931–2014) - İtalyan nəzəri fizik idi. O, kvant mexanikası, ümumi nisbilik və qara dəliklər nəzəriyyəsi sahələrində mühüm töhfələr vermişdir. Onun adı ilə bağlı olan "Regge hesablama metodu" və "Regge qütbləri" kvant mexanikasında və hissəcik fizikası nəzəriyyəsində fundamental anlayışlardır. Gəncliyi və təhsili Tullio Regge 11 iyul 1931-ci ildə İtaliyanın Torino şəhərində anadan olmuşdur. O, Torino Universitetində fizika üzrə təhsil almış və 1952-ci ildə bakalavr dərəcəsini bitirmişdir. Daha sonra Rochester Universitetində (ABŞ) doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir (1957). Onun elmi istedadı tez bir zamanda tanınmış və 1961-ci ildə Avropa Nüvə Tədqiqatları Mərkəzi (CERN) və digər beynəlxalq institutlarda tədqiqatlar aparmağa başlamışdır. Elmi nailiyyətləri Regge Qütbləri və Regge teoriyası Regge 1959-cu ildə kvant mexanikasında yeni riyazi metodlar inkişaf etdirmiş və "Regge qütbləri" adlanan anlayışı ortaya qoymuşdur. Bu metod elementar hissəciklərin yayılmasını təsvir etmək üçün mühüm nəzəri alət olmuş və yüksək enerjili fizikada geniş istifadə edilmişdir. Onun nəzəriyyəsi daha sonra "Regge nəzəriyyəsi" kimi tanınmış və hissəciklərin qarşılıqlı təsirini təsvir etmək üçün fundamental alətə çevrilmişdir. Ümumi nisbilik və qara dəliklər O, ümumi nisbilik nəzəriyyəsində riyazi yanaşmaları daha da inkişaf etdirmiş və qara dəliklərin dinamikası haqqında mühüm nəticələr əldə etmişdir. Regge Einstein tənliklərinin diskret versiyalarını öyrənmiş və "Regge hesablanması" adlanan yeni bir yanaşma təqdim etmişdir. Bu metod qravitasiya nəzəriyyəsində riyazi modellərin qurulmasına kömək etmişdir. Regge hesablanması O, müasir qravitasiya nəzəriyyəsində istifadə olunan diskret metodlardan birini yaratmışdır. Regge hesablanması ümumi nisbilik nəzəriyyəsini fərqli formalarda riyazi ifadə etməyə imkan verir və bu, qravitasiyanın kvantlaşdırılması sahəsində mühüm rol oynamışdır. Mükafatlar və tanınma Tullio Regge elmi nailiyyətlərinə görə bir çox mükafatlar almışdır: Albert Einstein medalı – Ümumi nisbilik və qravitasiya nəzəriyyəsinə verdiyi töhfələrə görə. Max Planck medalı – Nəzəri fizikaya töhfələrinə görə. CERN-də və beynəlxalq elmi institutlarda fəxri üzvlük. O, həmçinin Avropa və İtaliyanın bir çox elmi akademiyalarının üzvü olmuşdur. Siyasət və cəmiyyətə töhfələri Tullio Regge yalnız fizik kimi deyil, həm də cəmiyyətə fəal təsir göstərən bir şəxsiyyət kimi tanınmışdır. O, 1990-cı illərdə Avropa Parlamentinin üzvü kimi fəaliyyət göstərmiş və elmi siyasət sahəsində mühüm işlər görmüşdür. İrsi və əhəmiyyəti Tullio Regge müasir nəzəri fizikada dərin iz buraxan alimlərdən biri olmuşdur. Onun Regge nəzəriyyəsi və qravitasiya tədqiqatları: Kvant sahə nəzəriyyəsində yeni perspektivlər açmışdır. Qara dəliklər və ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin inkişafına böyük təsir göstərmişdir. O, nəzəri fizikada mühüm addımlar atmış və riyazi fizikaya gətirdiyi yeni yanaşmalar gələcək elmi araşdırmalara güclü təməl yaratmışdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Tullio_Regge
https://www.ias.edu/scholars/tullio-eugene-regge
https://www.amphilsoc.org/sites/default/files/2017-07/attachments/Regge.pdf
https://inspirehep.net/authors/992075
https://www.wikidata.org/wiki/Q1394712
https://reggecenter.to.infn.it/tullio-regge/
https://livingedge.com.au/designers/tullio_regge/?srsltid=AfmBOoo6bmHxTC-DcjUyv-TxP9TDa3CXOs9YctyDmN6NCgIBO_TayUJ3
Tarix : 25 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
