Theodore Maiman (1927–2007) - Amerikalı fizikaçı və mühəndis. Ən çox laser texnologiyasının kəşfi ilə tanınır. O, 1960-cı ildə ilk müvəffəqiyyətli lazeri (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) icad edən şəxs kimi tarixə düşmüşdür. Maiman'in lazerin yaradılması, həm müasir elmə, həm də müxtəlif sənaye sahələrinə mühüm təsir göstərmişdir. Bu kəşf, bir çox sahədə, o cümlədən tibbdə, kommunikasiya və əyləncə texnologiyalarında inqilabi dəyişikliklərə səbəb olmuşdur. Lazerin kəşfi Maiman, 1960-cı ildə Ruby laser adı verilən ilk lazeri icad etdi. Bu, alüminium oksid kristalında korund adı verilən bir materialla işləyən ilk lazerdir və qırmızı işıq şüaları yayır. Maimanin icadı, onun əvvəlki tədqiqatları və nəzəriyyələri əsasında reallaşmışdır. O, ilk lazerin işləməsi üçün ehtiyac duyulan nəzəri prinsipləri və cihaz dizaynını müvəffəqiyyətlə həyata keçirərək, lazer texnologiyasının təməlini qoymuşdur. Ruby lazerin ilk təcrübəsi Maimanin 1960-cı ildəki təcrübəsi, lazerin birləşdirilmiş işığını ilk dəfə göstərən eksperiment idi. Onun yaratdığı cihaz, qısa müddətli yüksək intensivlikdə işıq şüası yaymağa başladı və bu, lazerin mümkünlüyünü sübut etdi. Həmin dövrdə bu texnologiya əvvəllər yalnız nəzəri olaraq mümkün sayılırdı, amma Maimanin işi bu nəzəriyyəni praktiki şəkildə həyata keçirərək lazerin əsaslarını müəyyən etdi. Lazer texnologiyasının inkişafı və tətbiqləri Maimanin lazer kəşfi, sənayeləşmə və tibb sahəsindəki inqilabi yeniliklərin təməlini atdı. Bu texnologiya müxtəlif sahələrdə geniş tətbiq edilməyə başlandı: Tibb: Lazer, göz əməliyyatları, diş həkimliyi və digər tibbi prosedurlarda istifadə edilməyə başladı. Kommunikasiya: Lazerlər, fiber-optik kommunikasiyada istifadə edilib, məlumatların yüksək sürətlə ötürülməsinə imkan yaratdı. Sənaye: Lazer texnologiyası, hətta kəsici və ölçü cihazları kimi sənaye tətbiqlərində də geniş yer aldı. Lazerin nəzəri tətbiqləri Maiman, lazerin əsas nəzəri prinsiplərini başa düşərək, bu texnologiyanın sənaye və elmdə geniş tətbiq sahələri tapmasını təmin etdi. Onun lazerin optik gücü və işıq dalğalarının təkrarlanan xüsusiyyətləri barədəki anlayışları, bir çox yeni texnoloji inkişafların əsasını qoymuşdur. Sonrakı karyera və təsirlər Maiman, Hughes Aircraft Companydə mühəndis olaraq çalışdığı dövrdə lazerin inkişafına mühüm töhfələr vermişdir. O, həmçinin bir çox mühəndislik və fizika sahələrində yeni texnologiyaların tətbiqi ilə bağlı işlər görmüşdür. Lazerin inkişafı, o dövrün digər fizikləri və mühəndisləri tərəfindən də daha da irəlilədildi. Lakin Maiman, lazerin ilk praktiki tətbiqinin kəşfi ilə əsas rolu oynadı. Onun adı, lazer texnologiyasının yaradılması ilə sıx bağlıdır. Elmi və texnoloji mirası Maiman, lazerin yaradılması ilə bağlı apardığı tədqiqatlarla müasir texnologiyanın inkişafında mühüm bir mərhələni müəyyən etmişdir. Onun icadı, həm elmi araşdırmaların, həm də kommersiya və sənaye sahələrinin irəliləməsini təmin etmişdir. Lazer texnologiyasının istifadəsi bu günümüzdə daha da genişlənmişdir və onun tətbiqləri hər sahədə – kommunikasiyadan səhiyyəyə qədər geniş əhatə edir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Theodore_Maiman
https://www.britannica.com/biography/Theodore-Maiman
https://nationalmaglab.org/magnet-academy/history-of-electricity-magnetism/pioneers/theodore-maiman/
https://www.laser-inventor.com/
https://www.aps.org/publications/apsnews/201005/physicshistory.cfm
https://ethw.org/Theodore_Maiman_and_the_Laser
https://www.nasonline.org/wp-content/uploads/2024/06/maiman-theodore.pdf
Tarix : 25 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
