• Wikisun
Layihə çərçivəsində Wikipedia platformasına əlavə olunan məqalə sayı
2
2
4
0
sinqapur-pisiyi

Sinqapur pişiyi

Sinqapur pişiyi - Ən kiçik pişik cinsidir və böyük gözləri, iri qulaqları, "ticked" (rəngli nöqtəli) tükləri və küt quyruğu ilə tanınır. Tarix 1975-ci ildə Sinqapurda işlədikdən sonra Tommy və Hal Meadow ABŞ-a qayıdarkən yanlarında, özlərinin dediyinə görə, yerli qəhvəyi "ticked" tüklü üç pişik gətirdilər. Bu üç pişik (eyni anadan olan bir cüt erkək və dişi pişik balası və başqa bir gənc dişi pişik) Sinqapur pişiyi cinsinin əsasını təşkil etdi. Cins öz adını ölkənin adından alır. 1981-ci ildə bir yetişdirici Sinqapuru ziyarət edərkən yerli "Heyvanlara Qarşı Zülmün Qarşısının Alınması Cəmiyyətində" (SPCA) Sinqapur pişiyi cinsinə uyğun bir pişik tapdı (quyruq xaric). Bu pişik ABŞ-a idxal edildi və yetişdirilmə proqramına daxil edildi. Tanınma Sinqapur pişiyi cinsi 1979-cu ildə "TICA" (The International Cat Association) tərəfindən qeydiyyata alındı və 1982-ci ildə "CFA" tərəfindən tanındı. 1988-ci ildə isə "CFA" tərəfindən çempionat statusu verildi. Bu dövrdə yetişdiricilər tək rəngli pişik balalarının doğulduğunu müşahidə etdilər. Bu, tək rəng üçün resessiv gen tərəfindən qəbul edilirdi. Sinqapur pişiyi cinsinin saf şəkildə yetişdirilməsini təmin etmək üçün bir çox yetişdirici test cütləşmələri apararaq resessiv gen daşıyan fərdləri yetişdirilmə proqramlarından çıxardı. Araşdırmalar nəticəsində üç əsas pişikdən ikisinin bu geni daşıdığı aşkar edildi. 1987-ci ildə Amerikalı yetişdirici Jerry Mayes Sinqapura pişik axtarışı səfəri zamanı idxal sənədlərini kəşf etdi. Bu sənədlər göstərirdi ki, cinsin əsasını təşkil edən üç pişik əslində 1974-cü ildə ABŞ-dan Sinqapura gətirilmişdir. Mayesin dostu Lucy Koh, Meadows cütlüyünün təqdim etdiyi Sinqapur pişiyinin tarixini düzəltmək üçün səy göstərsə də, bu, 1990-cı ilə qədər kifayət qədər diqqət çəkmədi. 1990-cı ildə "Sinqapur Turizm Təşviqat Şurası" (hal-hazırda Sinqapur Turizm Şurası) Sinqapur pişiyini milli maskot kimi istifadə etmək üçün bir kampaniya başlatdı. Reporter Sandra Davie bu uyğunsuzluqdan xəbər tutdu və milli qəzet "The Straits Times"-da bu barədə bir məqalə dərc etdi. Xüsusiyyətlər Sinqapur pişiyi orta ölçüdə güclü və əzələli bədən quruluşuna malikdir, çox qısa və incə tükləri var. Dünyanın ən kiçik pişik cinsi olaraq tanınan Sinqapur pişiyinin yetişkin dişisi adətən 1.8 kq erkəyi isə 2.7 kq çəkiyə malikdir. Cinsin xarakterik xüsusiyyətləri arasında iri, bir qədər ucu biz, dərin qabarıq qulaqlar və iri badamşəkilli gözlər var. Quyruq incədir, bədən uzunluğundan bir qədər qısadır və küt bir uca malikdir. Sinqapur pişiyinin tük naxışı "ticked tabby" (rəngli nöqtəli) naxışıdır. Yəni, hər bir tük teli tünd və açıq rəngli hissələrlə növbələşir, adətən iki tünd zolaq iki açıq zolaqla ayrılır və ucunda tünd rəng olur. Döş, ağız və çənə kimi alt hissələr açıq rəngli zolaqların rəngini alır. Sinqapur pişiyi pişik qeydiyyat təşkilatları tərəfindən yalnız bir rəngdə tanınır - "Sepia agouti" (qəhvəyi nöqtəli naxış). Bu rəng "qəhvəyi nöqtələrlə bəzədilmiş köhnə fil sümüyü rəngi" kimi təsvir edilir. Sağlamlıq Yetişdiricilər üçün narahatlıq yaradan bir vəziyyət "uterin inersiya"dır (rəhim əzələlərinin zəifliyi səbəbindən dölü itələyə bilməmə). Bu vəziyyət cinsin əsas pişiklərindən birində mövcud idi və bəzi müasir Sinqapur dişilərində də görünür. "Uterin inersiya"sı olan fərdlər üçün sezaryanla doğuş tələb oluna bilər. Digər bir problem "Piruvat kinaz" çatışmazlığıdır, bu da hemolitik anemiyaya səbəb olur. Tipik simptomlara yorğunluq, ishal, iştah itkisi, tüklərin keyfiyyətinin pisləşməsi, çəki itkisi və sarılıq daxildir. Bu xəstəliyi müəyyən etmək üçün bir test mövcuddur və pişiyin xəstə, daşıyıcı və ya sağlam olub olmadığını müəyyən edir. "Piruvat kinaz" çatışmazlığı olan Sinqapur pişikləri adətən normal həyat sürə bilirlər. Bəzi yetişdiricilər cinsdəki kiçik gen fonduna görə yaranan qohumluqla çarpazlaşmanın genetik müxtəlifliyin azalması ilə bağlı narahatlıq ifadə edirlər. 2007-ci ildə aparılan DNT tədqiqatını tamamlayan tədqiqatçılar, Sinqapur pişiyinin (Burma pişiyi ilə birlikdə) 22 cins arasında ən az genetik müxtəlifliyə malik olduğunu aşkar etdilər. "CFA" yetişdiriciləri arasında genetik müxtəlifliyi artırmaq üçün başqa bir cinslə çarpazlaşma imkanı müzakirə edilsə də, bir çox yetişdirici bu ideyaya qarşı çıxdı və "CFA" xəttinə o qədər də yaxın olmayan dünyanın müxtəlif yerlərindən olan Sinqapur pişiklərindən istifadə etməyi üstün tutdu.


İstinadlar

Tarix : 23 yanvar 2025


Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.