Simon Newcomb (1835–1909) - Amerikalı astronom və riyaziyyatçı. Elmi karyerası boyunca astronomiya, rəsədxana tədqiqatları və astronomik cədvəllərin hazırlanması sahəsində mühüm töhfələr vermişdir. O, həmçinin astronomik və fiziki müşahidələr və hesablamalar sahəsindəki işləri ilə tanınır və bir çox müasir astronomik cədvəlin əsasını qoymuşdur. Təhsil və erkən karyera Simon Newcomb 1835-ci ildə Nova Şotlandiya, Kanadada doğulmuşdur. O, gənc yaşlarından riyaziyyat və astronomiyaya böyük maraq göstərmişdir. Newcomb, Toronto Universitetində təhsil almış və sonra Harvard Universitetində daha da irəliləyərək öz akademik karyerasına başlamışdır. Astronomik hesablamalar və cədvəllər Simon Newcombin ən məşhur işlərindən biri, astronomik cədvəllərin hazırlanması idi. O, planetlərin mövqeləri və günəşin hərəkətinin hesablanmasında geniş istifadə edilən cədvəlləri yaratmışdır. Onun hazırladığı cədvəllər, astronomik müşahidələrin təkmilləşdirilməsi və elmi tədqiqatların dəqiqliyinin artırılmasında mühüm rol oynamışdır. Newcomb, xüsusilə planetar orbitlərin hesablanmasında böyük irəliləyişlər etmiş və bu işləri ilə astronomiyanın əsas sahələrinə əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. Onun "Astronomical Tables" adlı əsəri, astronomik hesablamalar üçün etibarlı mənbə olmuşdur. Yerin dönməsi və günəş sistemi tədqiqatları Newcomb, Yerin dönməsi və planetlərin orbitləri ilə bağlı bir çox nəzəri və müşahidə tədqiqatları aparmışdır. O, həmçinin günəşin hərəkəti, planetlərarası cazibə qüvvəsi və qaranlıq maddə ilə əlaqədar məsələləri araşdırmışdır. Bu sahələrdəki işləri, daha sonra gələcək astronomik nəzəriyyələrin təkmilləşdirilməsinə və kosmologiyanın inkişafına zəmin yaratmışdır. O, həmçinin astronomik ölçmələr və nümunəvi rəsədxanalarda edilən müşahidələrin sistemləşdirilməsində də mühüm işlər görmüşdür. Mexanik hesablamalar və enerji hesablamaları Newcomb, müasir fizika və mekanika sahəsindəki işlərinə də əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. O, enerji, qüvvə və hərəkət qanunlarına dair hesablamalar apararaq, fizikanın riyazi təhlili sahəsində bir çox nəzəriyyənin tətbiqinə rəhbərlik etmişdir. Həmçinin, raketlərin hərəkəti və fiziki qanunlar haqqında tədqiqatlar apararaq, elmi aləmdə mühüm dəyişikliklərə səbəb olmuşdur. İnkişaf etmiş astronomik iddialar və ehtiyatlı yanaşmalar Newcomb, həmçinin müasir astronomiyanın əsas prinsipləri haqqında fikir yürütmüşdür. O, xüsusilə qeyri-müəyyənlik və təsadüfi dəyişikliklər mövzusunda ehtiyatlı yanaşmalar sərgiləmiş, astronomik müşahidə və hesablamalarda təsadüf nəticələrini nəzərə almışdır. Bu yanaşmalar, onun elmi tədqiqatlarını daha etibarlı və əsaslı etmişdir. Təsiri və mirası Simon Newcomb, astronomiya və fizika sahələrindəki zəngin tədqiqatları ilə tanınır və onun hazırladığı astronomik cədvəllər bu gün də bəzi astronomik hesablamalar üçün etibarlı mənbələrdən biri hesab olunur. Onun işləri, planetlər, yıldızlar və galaksiyalar haqqında müasir anlayışların inkişafında böyük rol oynamışdır. Newcombin ən böyük mirası, onun planetar müşahidə cədvəlləri, Yerin dönməsi ilə bağlı hesablamalar və astronomik ölçmələr sahəsindəki töhfələridir. Elmi dünyada çoxsaylı astronomik təşkilatlarda onun işlərinin təsiri hiss olunur. Əsas əsərləri və kitabları Simon Newcomb, bir çox elmi əsər və məqalənin müəllifidir. Onun ən tanınmış əsərlərindən biri "The Solar System" adlı kitabıdır. Bu əsərində, günəş sistemi haqqında ətraflı məlumat verir, planetlərin orbitləri və onların hərəkət qanunlarını təhlil edir. Simon Newcomb, astronomiya və fizika sahələrindəki işləri ilə çoxsaylı elmi inkişaflara təsir etmiş və astronomik cədvəllərin hazırlanması və planetlərin hesablanması sahəsində mühüm irəliləyişlər etmişdir. Onun rəsədxana tədqiqatları, enerji və qüvvə hesablamaları və astronomik müşahidələrə ehtiyatlı yanaşmaları elmi dünyada uzun illər davam edən təsir göstərmişdir. Newcomb'in elmi mirası, müasir astronomiya və kozmologiya sahələrindəki inkişaflara zəmin yaratmışdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Simon_Newcomb
https://www.britannica.com/biography/Simon-Newcomb
https://www.rasc.ca/honorary-member-simon-newcomb
https://www.nasonline.org/wp-content/uploads/2024/06/newcomb-simon.pdf
https://www.pc.gc.ca/apps/dfhd/page_nhs_eng.aspx?id=1134
https://sf-encyclopedia.com/entry/newcomb_simon
https://www.nature.com/articles/081103a0
Tarix : 25 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
