Şimali Amerika eşşəkləri - Dünya üzrə eşşək populyasiyasının təxminən 0,1%-ni təşkil edir. Tarix İlk eşşəklər Amerikaya Kristof Kolumbun ikinci səyahəti zamanı 1495-ci ildə Hispaniolaya gətirilmişdir. Konkistadorların ilk dövrlərində erkək eşşəklər qatır yetişdirmək üçün yüksək qiymətləndirilirdi, çünki qatırlar ispanlar tərəfindən minik heyvanı kimi qiymətləndirilir və yalnız zadəganlar üçün nəzərdə tutulurdu. Qatırlar Amerikada ekspedisiyalar üçün yetişdirilirdi, erkəklər yük daşımaq, dişilər isə minmək üçün istifadə edilirdi. Azteklərin 1521-ci ildə fəthindən on il sonra üç erkək və on iki dişi qatır Kubadan Meksikaya gətirildi. Qatırlar gümüş mədənlərində istifadə edilirdi və hər ispan qərargahı öz qatırlarını öz erkək eşşəkləri ilə yetişdirirdi. Eşşəklərin indiki ABŞ ərazisinə ilk dəfə gəlişi bəzən 1679-cu ilə aid edilir, bu zaman Yezuit keşişi Eusebio Kino bir neçə eşşəyi Sonora, şimali Meksikadan indiki Arizona ərazisində yerləşən San Xavier del Bac bölgısinə gətirmişdir. Lakin Kino Amerikaya təxminən 1681-ci ildən əvvəl gəlməmişdir və Sonoraya 1687-ci ildə çatmışdır. Təxminən 200 il sonra, XIX əsrin qızıl hərisliyi dövründə eşşəklər ABŞ-a yük heyvanı və mədənlərdə istifadə üçün böyük miqdarda gətirildi. Eşşəklərin iş üçün geniş istifadəsi mədən bumunun sona çatması və xüsusilə qərbdə dəmir yollarının tətbiqi ilə kəskin şəkildə azaldı. Dəyərsiz hesab edilən bir çox heyvan sadəcə azad buraxıldı və bu gün Arizona səhralarında və yaylalarında yaşayan vəhşi eşşək sürülərinə çevrildi. Təxminən 1785-ci ildən bəzi iri eşşəklər Avropadan ABŞ-a idxal edildi və qatır yetişdirmək üçün istifadə edildi. 1888-ci ildə "Amerika Erkək və Dişi Eşşək Yetişdiriciləri Assosiasiyası" bu heyvanlar üçün "Amerika Mamont Erkək Eşşəyi" adı altında bir qeydiyyat kitabı açdı. 1923-cü ildə bu qeydiyyat kitabı 1908-ci ildə qurulan "Amerika Standart Erkək və Dişi Eşşək Qeydiyyatı" ilə birləşdi və 1988-ci ildə adı "Amerika Mamont Eşşək Qeydiyyatı" olaraq dəyişdirildi. Mamont eşşəklərinin formalaşmasında Maltalı, Baudet du Poitou, Andalus, Majorca və Katalan eşşəkləri təsir göstərmiş ola bilər. XX əsrdə eşşəklər ABŞ-da və digər ölkələrdə daha çox ferma heyvanı, ev heyvanı və ya mal-qara qoruyan heyvan kimi saxlanmağa başlandı. 1929-cu ildə Nyu-Yorklu Robert Qrin yeddi kiçik Sardiniya eşşəyini ABŞ-a gətirdi. Öz mənşəyi ölkəsində heç vaxt miniatur hesab edilməsələr də, bu heyvanlar tezliklə "Miniatur" və ya "Miniatur Aralıq dənizi eşşəkləri" kimi tanındı. Qrin ömrünün sonuna qədər bu heyvanların tərəfdarı oldu və dedi: "Miniatur eşşəklər Nyufaundlendin məhəbbətli təbiətinə, inəyin təslimiyyətinə, qatırın davamlılığına, pələngin cəsarətinə və insanın intellektual qabiliyyətindən bir qədər aşağı olan bir qabiliyyətə malikdirlər." 1935-ci ilə qədər onlardan 52-si var idi və bəziləri satıldı. Daha sonra Sardiniya eşşəkləri və oxşar, lakin olduqca fərqli Siciliya eşşəkləri idxal edildi. 1958-ci ildə ABŞ-da ilk peşəkar miniatur eşşək yetişdiricisi Bea Lanqfeld tərəfindən miniatur eşşəklər üçün bir qeydiyyat kitabı yaradıldı; 1987-ci ildə bu qeydiyyat kitabı 1967-ci ildə qurulan "Amerika Eşşək və Qatır Cəmiyyəti" ilə birləşdirildi. Xüsusiyyətlər Həm "Kanada Eşşək və Qatır Assosiasiyası", həm də "Amerika Eşşək və Qatır Cəmiyyəti" eşşəkləri ölçülərinə görə miniatur, standart və ya mamont eşşəklər kimi qeydə alır. - Yetkin miniatur eşşəklər 91 sm və ya daha azdır. - Kiçik standart eşşəklər 91 ilə 122 sm arasında, böyük standart eşşəklər isə 120 sm ilə 140 sm arasında olur. - Mamont dişiləri və erkəkləri 140 sm və daha çox boyundadır. Boğazın altında və ayaqların üstündə ən azı iki ləkəsi olan hər hansı bir eşşək, "Amerika Ləkəli eşşək Şurası" tərəfindən "Amerika Ləkəli Eşşəyi" ticarət markası altında qeydə alına bilər.
https://www.thedonkeysanctuary.ca/donkey-breeds-in-north-america/
https://livestockconservancy.org/miniature-donkey/
https://breeds.okstate.edu/other-breeds-of-livestock/donkeys/miniature-donkeys.html
https://www.shoebill.com/north-american-donkeys/
https://www.marylandzoo.org/animal/miniature-donkey/
https://kids.kiddle.co/North_American_donkeys
https://miniaturedonkeyassociation.com/
https://en.wikipedia.org/wiki/North_American_donkeys
https://www.skydogranch.org/wild-donkeys
Tarix : 24 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
