Saunders Mac Lane (1909–2005) - Müasir riyaziyyatın inkişafında mühüm rol oynamış və xüsusilə kateqoriya nəzəriyyəsinin yaradıcılarından biri kimi tanınmışdır. O, həmçinin cəbr, homoloji cəbr və riyaziyyatın əsasları sahəsində mühüm töhfələr vermişdir. Erkən həyatı və təhsili Saunders Mac Lane 4 avqust 1909-cu ildə ABŞ-ın Konektikut ştatında anadan olmuşdur. 1930-cu ildə Yale Universitetində bakalavr dərəcəsini almışdır. 1934-cü ildə Göttingen Universitetində Paul Bernaysın rəhbərliyi altında doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Əsas elmi töhfələri Kateqoriya nəzəriyyəsi və funktorlar Samuel Eilenberg ilə birlikdə kateqoriya, funktor və təbii transformasiya anlayışlarını formalaşdırmışdır (1945). Bu nəzəriyyə müasir cəbr, topologiya və riyazi fizikanın əsas metodlarından birinə çevrilmişdir. Homoloji cəbr və cəbr həndəsəsinin inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Homoloji cəbr və grupların strukturu Homoloji cəbr sahəsində Eilenberg-Mac Lane fəzalərini təqdim etmişdir. Topoloji qruplar və homoloji nəzəriyyənin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Abstrakt cəbri topologiya və riyazi məntiq ilə birləşdirmişdir. Riyaziyyatın məntiqi və əsasları Riyaziyyatın strukturlarını izah etmək üçün kateqoriya nəzəriyyəsini tətbiq etmişdir. Fəlsəfi və riyazi əsaslarla riyaziyyatın quruluşunu araşdırmışdır. Əsas kitabları və akademik fəaliyyəti "Categories for the Working Mathematician" (1971) – Kateqoriya nəzəriyyəsinin əsas dərsliyi. "Homology" (1963) – Homoloji cəbrin əsaslarını izah edən fundamental kitab. Princeton, Harvard və Çikaqo universitetlərində professor kimi çalışmışdır. Mükafatlar və tanınma Amerika riyaziyyat cəmiyyətinin prezidenti (1973–1974). National Medal of Science (1989) mükafatına layiq görülmüşdür. Müasir riyaziyyatın inkişafına verdiyi töhfələrə görə geniş şəkildə tanınmışdır. Mirası və riyaziyyata təsiri Saunders Mac Lane XX əsr riyaziyyatının ən vacib nəzəriyyələrindən biri olan kateqoriya nəzəriyyəsini yaratmaqla riyaziyyatın əsas anlayışlarını dəyişmişdir. Onun işləri cəbr, topologiya, məntiq və nəzəri informatika sahələrində mühüm rol oynayır. O, riyaziyyatın struktur əsaslarını daha dəqiq və ümumi şəkildə ifadə etməyə imkan verən yeni dil və metodologiya təqdim etmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Saunders_Mac_Lane
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/MacLane/
https://www.britannica.com/biography/Saunders-Mac-Lane
https://math.ucr.edu/home/baez/maclane.html
https://ncatlab.org/nlab/show/Saunders+Mac+Lane
https://www.mathgenealogy.org/id.php?id=834
https://www.taylorfrancis.com/books/mono/10.1201/9781439863640/saunders-mac-lane-saunders-mac-lane
Tarix : 10 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
