Sanxian - Çinin ənənəvi simli musiqi alətlərindən biri. Özünəməxsus səsi ilə seçilir. Adı Çin dilində "san" (三) – üç və "xian" (弦) – sim sözlərindən ibarətdir, yəni "üç sim" mənasını verir. Sanxian, uzun tarixi boyunca müxtəlif musiqi janrlarında və ənənəvi Çin teatrında geniş istifadə olunmuşdur. Tarixi Sanxian musiqi aləti qədim Çin mədəniyyətində mühüm rol oynamış və onun mənşəyi eramızdan əvvəlki dövrlərə qədər uzanır. Tarixçilər bu alətin ilk dəfə Han sülaləsi (e.ə. 206 – e. 220) dövründə yarandığını güman edirlər. Tang (618–907) və Song (960–1279) sülalələri dövründə Sanxian daha da inkişaf etmiş və geniş yayılmışdır. Ming (1368–1644) və Qing (1644–1912) sülalələri dövründə Sanxian Çin operalarında və xalq musiqisində əsas müşayiətçi alətlərdən biri kimi istifadə olunurdu. Alət, həm də təkcə Çinlə məhdudlaşmayaraq, Koreya və Yaponiyanın musiqi ənənələrinə təsir göstərmişdir. Yaponiyada Sanxian əsasında Shamisen adlı oxşar musiqi aləti yaradılmışdır. Struktur və dizayn Sanxian, uzun bir taxta gövdədən, dairəvi və ya oval formalı bir rezonator qutusundan və üç simdən ibarət olan alətdir. Onun əsas xüsusiyyətləri bunlardır: Gövdə Sanxian uzun saplı bir alətdir və ümumiyyətlə bambuk və ya sərt ağacdan hazırlanır. Rezonator: Alətin rezonator qutusu əsasən ilanın dərisi ilə örtülür, bu da ona unikal və rezonanslı bir səs verir. Müasir dövrlərdə bəzi modellər süni materiallardan da hazırlanır. Simlər Sanxian ənənəvi olaraq ipək simlərlə təchiz edilirdi, lakin müasir versiyalarda metal simlər də istifadə olunur. Pərdəsiz gövdə: Sanxian pərdəsiz bir alətdir, bu da musiqiçiyə müxtəlif melodik keçidlər və vibrato texnikaları icra etməyə imkan yaradır. Sanxian fərqli ölçülərdə mövcuddur Kiçik Sanxian – əsasən qadın musiqiçilər tərəfindən ifa olunur və incə səsə malikdir. Orta Sanxian – ən çox istifadə edilən versiyadır. Böyük Sanxian – daha dərin və güclü səslənir, tez-tez teatr və opera tamaşalarında istifadə edilir. İfa texnikaları və istifadə sahələri Sanxian əsasən mediator (plektr) ilə çalınır, lakin bəzən ifaçılar onu barmaqla da çala bilərlər. Alət İstifadəsi 1. Çin Operası və teatrı Sanxian, Peking Opera və digər ənənəvi teatr növlərində müşayiət aləti kimi mühüm rol oynayır. Onun ritmik və güclü səsi dramatik səhnələri vurğulamaq üçün ideal bir vasitədir. 2. Xalq musiqisi Sanxian, Çin xalq musiqisində geniş yayılmışdır və solo ifalar üçün də istifadə olunur. Bu alətlə həm sürətli, enerjili melodiyalar, həm də yavaş və lirika dolu parçalar ifa etmək mümkündür. 3. Müasir musiqi Sanxian təkcə ənənəvi musiqi ilə məhdudlaşmır; müasir dövrdə bəzi ifaçılar onu caz, rok və digər eksperimental musiqi janrlarında da istifadə edirlər. Məşhur sanxian ifaçıları Li Yi – ənənəvi Çin operasında Sanxian ustalarından biri. Zhang Chunhua – Sanxian-ın müasir janrlarda istifadəsini araşdıran musiqiçi. Wu Man – Çin ənənəvi musiqisinin dünya səhnəsində tanıdılmasında böyük rolu olan ifaçı.
https://en.wikipedia.org/wiki/Sanxian
https://www.metmuseum.org/art/collection/search/500615
https://artsandculture.google.com/asset/sanxian/ZQHoiYIHrpo2Jw?hl=en
https://www.metmuseum.org/art/collection/search/505692
https://worldofmusicality.com/sanxian-musical-instrument-facts/
https://www.easonmusicschool.com/chinese-orchestra-instruments/chinese-plucked-string-instruments/sanxian/
https://www.chinadailyhk.com/hk/article/313999
Tarix : 13 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
