Samuel Warren Carey (1920-2002) – Geologiya və yer elmləri sahəsindəki tanınmış alimlərdən biri olan Samuel Warren Carey, xüsusilə tektonika və kontinental drift nəzəriyyələri ilə bağlı apardığı tədqiqatlarla məşhurdur. O, 20-ci əsrdəki ən mühüm geoloji mütəxəssislərdən biri hesab olunur və Yer elmlərinin inkişafında dərin təsir buraxmışdır. Təhsil və erkən karyera Samuel Carey, 1920-ci ildə Avstraliyada dünyaya gəlmişdir. Onun geologiyaya olan marağı gənc yaşlardan başlamış, bu sahədə təhsil almağa qərar vermişdir. Carey, Avstraliya Milli Universitetində təhsil alaraq geologiya üzrə yüksək ixtisaslaşmışdır. Onun akademik karyerası, tədqiqatçı kimi böyük uğurlar qazanmasına və dünya miqyasında tanınmasına səbəb olmuşdur. "Kontinental Drift" və "Yer Təbəqələrinin Tektonikası" Carey-nin geologiya sahəsinə ən böyük töhfəsi, kontinental drift və tektonika nəzəriyyələrinə olan baxışlarıdır. Onun tədqiqatları, 1960-cı illərdə geologiya dünyasında əsaslı dəyişikliklərə yol açmışdır. 1940-cı illərdə alman geoloq Alfred Wegener tərəfindən irəli sürülən kontinentlərin yerindəki hərəkət etməsi fikri, uzun müddət geniş qəbul edilmədi. Lakin Samuel Carey, Wegener-in nəzəriyyəsini daha da irəliləyərək, bunun geodinamik proseslər vasitəsilə mümkün olduğunu və Yerin tarixində baş vermiş müxtəlif dəyişikliklərin səbəblərini açıqlamağa çalışmışdır. Carey, yer qabığının müxtəlif təbəqələrindəki hərəkətlərin və dəyişikliklərin qlobal miqyasda baş verdiyini, yer üzərindəki bütün kontinentlərin, zamanla birləşib daha sonra ayrılaraq müasir yer şəraitini yaratdığını irəli sürmüşdür. Onun "kontinental drift" nəzəriyyəsi, yerin yer qabığı və mantiya təbəqələrinin qarşılıqlı təsirini, "subduksiya" proseslərini və Yer daxilindəki istilik axınlarını anlamağa imkan verdi. "Pangea" nəzəriyyəsi Carey-nin ən məşhur nəzəriyyələrindən biri, Pangea adlı qədim superkontinentin mövcudluğu ilə bağlıdır. Carey, Pangea-nın yer üzündə mövcud olduğunu və bu superkontinentin tədricən parçalanaraq, müasir kontinentlərə çevrildiyini müdafiə edirdi. Bu nəzəriyyə, yer qabığının və kontinentlərin hərəkətinin anlaşılmasında mühüm bir addım olmuşdur. Samuel Careynin bu nəzəriyyəsi, 1960-cı illərdə yeni texnologiyaların inkişafı, xüsusən də dərin okean qazıntıları və yeraltı səslərin izlənməsi ilə dəstəkləndi. Bu tədqiqatlar, Carey-nin irəli sürdüyü kontinentlərin hərəkətinin əsasını daha da gücləndirdi və sonradan müasir tektonika nəzəriyyələri ilə birləşərək geologiya elmini yeni bir mərhələyə daşıdı. Tədqiqatlar və nəşrlər Carey-nin "The Expanding Earth" adlı əsəri, onun ən məşhur və təsirli işlərindən biridir. Bu əsərdə o, Yer üzünün böyüməsini və buna bağlı olaraq yer qabığının genişlənməsini nəzəri şəkildə izah etmişdir. Carey-nin tədqiqatları həm Avstraliya, həm də dünya miqyasında geologiya cəmiyyətində böyük maraq doğurmuş və yeni nəzəriyyələrin formalaşmasında mühüm rol oynamışdır.
https://www.utas.edu.au/library/companion_to_tasmanian_history/C/Warren%20Carey.htm
https://www.eoas.info/biogs/P000291b.htm
https://www.geolsoc.org.uk/en/About/History/Obituaries%202001%20onwards/Obituaries%202002/Samual%20Warren%20Carey%201912-2002
https://eprints.utas.edu.au/13430/4/2003-quilty-Obituary%252C_Samuel_Warren_Carey.pdf
https://www.encyclopedia.com/science/dictionaries-thesauruses-pictures-and-press-releases/carey-samuel-warren
https://nla.gov.au/nla.party-459002
http://www.jamesmaxlow.com/samuel-warren-carey/
Tarix : 12 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
