Russell Alan Hulse (1950-ci ildə anadan olub) - Amerikalı bir fizik və astronom. O, pulsar cütlərini kəşf etməsi ilə məşhurdur və bu kəşf ona Nobel Fizika Mükafatını qazandırmışdır. Hulse-un elmi işləri nüvə fizikasından və astrofizikadan tutmuş göy cisimləri və kütləvi cisimlərin qarşılıqlı təsiri mövzularına qədər bir çox sahəni əhatə edir. Xüsusən, o, pulsarların davranışlarını və üçüncü cismin təsirini tədqiq edərək, Einsteinın ümumi nisbilik nəzəriyyəsini daha da təsdiqləyən çox mühüm məlumatlar əldə etmişdir. Həyatı və təhsili Russell Hulse 1950-ci ildə Torrance, Kaliforniyada anadan olmuşdur. O, California Universitetində təhsil alaraq fizika üzrə bakalavr dərəcəsi almış və sonra Princeton Universitetində fəlsəfə doktoru təhsili alaraq elmi işlərə başlamışdır. Princeton-da, Hulse, Joseph Taylor ilə əməkdaşlıq edərək, pulsarlar və göy cisimlərinin orbital davranışları haqqında tədqiqatlar aparmışdır. Ən yadda qalan töhfələr Pulsar cütü kəşfi Hulse, 1974-cü ildə Joseph Taylor ilə birlikdə ilk dəfə olaraq pulsar cütüni kəşf etmişdir. PSR B1913+16 adlanan bu pulsar cütü, biri neutron ulduz olmaqla iki kompakt cisimdən ibarət bir sistemdir. Bu kəşf, həmçinin kütləvi cisimlərin orbitlərində baş verən kiçik dəyişikliklər sayəsində kütləvi cisimlər arasındakı yerə əsaslanan təhriflər haqqında yeni anlayışlar təqdim etmişdir. Gravitasiya dalğaları və ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin təsdiqi Hulseun və Taylorun kəşf etdiyi pulsar cütü, gravitasiya dalğalarının varlığını ilk dəfə təsdiqləməkdə çox vacib bir mərhələ oldu. Bu cüt, bir-birini orbitlə dövr edən iki çox sıx cisimdən ibarət idi, bu cisimlər yavaşca bir-birinə yaxınlaşır və orbitlərindəki enerjini gravitasiya dalğalarına çevirirlər. Bu enerjinin itməsi, gravitasiya dalğalarının varlığını təsdiqləyən bir nəticə verdi. Bu tədqiqatlar, Einsteinın nisbilik nəzəriyyəsinin testində mühüm bir rol oynadı, çünki orbitlərindəki kiçik dəyişikliklər, gravitasiya dalğalarının müşahidə edilə biləcəyini göstərdi. Pulsarların astrofizikada tətbiqləri Hulsenin işləri, pulsarların astrofizikada necə istifadə oluna biləcəyini göstərdi. Pulsarlar, neutron ulduzları olaraq, kütləvi və kompakt cisimlərdir, və onların radiasiya və enerji yayması vasitəsilə tədqiq edilə bilərlər. Hulseun işləri, həmçinin pulsarların həyat dövrünü və neutron ulduzlarının fiziki xüsusiyyətlərini anlamada əhəmiyyətli məlumatlar təqdim edir. Yenilikçi nəzəriyyələr və tədqiqatlar Hulseun kəşfi, gravitasiya dalğalarının nəzəriyyəsini dəstəkləyərək, astrofizika və kosmologiyanın inkişafına böyük təsir göstərmişdir. O, həmçinin kütləvi cisimlərin qarşılıqlı təsiri və orbital nəzəriyyələr sahələrində yeni yanaşmalar irəli sürmüş və göy cisimlərinin dinamikası ilə əlaqədar yeni tədqiqatlar aparmışdır. Həyat və tanınma Russell Hulse, Princeton Universiteti-ndə fəaliyyətini davam etdirmiş və burada astrofizika sahəsində bir çox tədqiqat və layihələrdə iştirak etmişdir. Onun kəşfləri, kosmologiya və astrofizika sahələrində geniş şəkildə qəbul edilmiş və pulsarların tədqiqi ilə əlaqədar çoxsaylı nəzəri və praktiki yeniliklərə yol açmışdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Russell_Alan_Hulse
https://www.britannica.com/biography/Russell-Alan-Hulse
https://chairs.utdallas.edu/biographies/dr-russell-a-hulse/
https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1993/hulse/biographical/
https://www.auroramri.com/team/russell-alan-hulse
https://inspirehep.net/authors/1005290
https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803095949592
Tarix : 24 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
