Qviana ağacdələni ("Lepidocolaptes albolineatus") - "Furnariidae" fəsiləsinin "Dendrocolaptinae" yarımfəsiləsinə aid olan quş növü. Taksonomiya və sistematika 2010-cu illərə qədər Qviana ağacdələni xətləşmiş ağacdələn adı ilə tanınırdı və ona beş yarımnöv aid edilirdi. Bu dövrdən başlayaraq, onun nominativ yarımnövü istisna olmaqla, digər yarımnövlər ayrıldı və nəticədə Qviana ağacdələni, Duida ağacdələni ("L. duidae"), İnambari ağacdələni ("L. fatimalimae") və tündbaşlı ağacdələn ("L. fuscicapillus") kimi müstəqil növlər yaradıldı. Qviana ağacdələni monotipik növdür. Təsvir Qviana ağacdələninin uzunluğu 17–19 sm, çəkisi isə erkəklərdə 19–24 q, dişilərdə 18–20,5 q arasında dəyişir. Kiçik ölçülü ağacdələn olub, incə və əyri dimdiyi var. Erkək və dişi fərdlərin lələk örtüyü eynidir. Yetkin fərdlərin üzü, başının üstü və boynu tünd qəhvəyi rəngdədir, başının üstündə nazik sarımtıl ləkələr var, lakin bu ləkələr boyunda daha seyrəkdir və belində tamamilə yoxdur. Bel və qanad örtükləri tünd qırmızı-qəhvəyi, belə yaxın hissəsi, qanadları və quyruğu qırmızımtıl-şabalıdı rəngdədir, birinci dərəcəli uçuş lələklərinin ucları qara-qəhvəyidir. Boğazı sadə sarımtıl rəngdədir. Sinəsi və qarnı boz-qəhvəyi və ya zeytun-qəhvəyi rəngdə olub, qalın, qara kənarlı, açıq sarımtıl və ya krem-ağ zolaqlarla örtülüdür. Quyruq altı örtükləri darçını-qəhvəyi, qanad altı örtükləri isə darçını və ya oxra rəngdədir. Gözləri tünd qəhvəyi və ya şabalıdı, ayaqları və dırnaqları qəhvəyi, boz və ya yaşılımtıl rəngdədir. Dimdiyinin üst hissəsi qara-qəhvəyi və ya tünd boz əsaslı, açıq boz və ya sarımtıl uclu, alt hissəsi isə ağ və ya açıq boz, bəzən çəhrayımtıl rəngdədir. Cavan fərdlərin üst hissələri yetkinlərdən daha tünd, başının üstü daha boz və ləkələri daha aydındır, alt hissələrdəki zolaqlar isə daha ağ və bir qədər az inkişaf etmişdir. Yayılması və yaşayış mühiti Qviana ağacdələni şimali Amazoniyada, Venesuelanın şərqindəki Delta Amakuro və Bolivar ştatlarında, Qvianalarda və Braziliyanın şimalında, Amazon çayının şimalında, Rio Negrodan Atlantik okeanına qədər olan ərazilərdə rast gəlinir. Əsasən "terra firme" və daşqın meşələrində yaşayır. Bataqlıq meşələrində, daşqın "várzea" meşələrində və savannalarda daha az rast gəlinir, bəzi yerlərdə yarpağını tökən və qalereya meşələrində də tapılır. Hündür ilkin meşələrin daxili hissələrini və kənarlarını, həmçinin yetkin ikinci dərəcəli meşələri üstün tutur. Cavan ikinci dərəcəli meşələrdə nadir hallarda rast gəlinir. Adətən 1000 metrdən aşağıda tapılsa da, Venesuelada 1800 metr yüksəkliyə qədər qeydə alınmışdır. Davranış Qviana ağacdələni bütün arealı boyunca il boyu qalıcıdır. Qidalanma Qviana ağacdələninin əsas qidası buğumayaqlılardır. Adətən tək-tək və ya cüt-cüt yemək axtarır və tez-tez qarışıq növlərdən ibarət qidalanma dəstələrinə qoşulur. Budaqlar boyunca hərəkət edir, tez-tez onların alt tərəfində olur, əsasən meşənin sub-kanopi və kanopi səviyyəsində, bəzən orta səviyyədə, nadir hallarda isə alt mərtəbədə rast gəlinir. Qidasının çoxunu qabıqdan toplayır, dərinə nüfuz edir və qabıq parçalarını qopararaq əldə edir. Bəzən epifit kimi bitkiləri də yoxlayır, lakin havada uçan qidanı tutmaq üçün nadir hallarda sürətli hərəkət edir. Çoxalma Qviana ağacdələni Qviananın quru mövsümündə, təxminən iyul-sentyabr aylarında çoxalır. Yalnız bir yuva məlumdur; bu yuva ölü bir ağac qütüyünün yuxarı hissəsindəki boşluqda yerləşirdi və qabıq parçaları ilə örtülmüşdü. Bu yuvadan ən azı iki cavan fərd uçmuşdur. Növün çoxalma biologiyası ilə bağlı digər məlumatlar məlum deyil. Səs və çağırışlar Qviana ağacdələninin mahnısı "yumşaq bir trill... yüksələn və enən tonlu, sonunda zəifləyən, 20–40 notdan ibarət və təxminən 2–3 saniyə davam edən bir səs" kimi təsvir edilir. Status "İUCN" tərəfindən Qviana ağacdələni "Ən az narahatlıq doğuran" ("Least Concern") kateqoriyasında qiymətləndirilmişdir. Geniş yayılma arealına malikdir, lakin populyasiya ölçüsü məlum deyil və azalma tendensiyası göstərir. Dərhal təhlükələr müəyyən edilməmişdir. Əsasən meşə təpəliyində yaşadığı üçün az öyrənilmişdir; arealı boyunca nadir və ya orta hesabla ümumi növ hesab edilir
https://ebird.org/species/linwoo3
https://en.wikipedia.org/wiki/Guianan_woodcreeper
https://xeno-canto.org/species/lepidocolaptes-albolineatus
https://birdsoftheworld.org/bow/species/linwoo3/cur/introduction
https://www.oiseaux.net/birds/guianan.woodcreeper.html
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/lineated-woodcreeper-lepidocolaptes-albolineatus
https://animalia.bio/guianan-woodcreeper
Tarix : 2 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
