Quru göz sindromu - Həmçinin "keratoconjunctivitis sicca" kimi tanınan, gözlərdə quruluq vəziyyəti. Tarix İlk təsvirlər 19-cu əsrdə müşahidə edilmişdir, lakin müasir tibbdə bu sindromun daha ətraflı öyrənilməsi 20-ci əsrin ortalarına təsadüf edir. Əsas komponentlər Göz yaşı 3 əsas komponentdən ibarətdir: Xarici, yağlı (lipid) komponent Orta, göz yaşı (su qatı) komponenti Daxili, selik və ya mutsin təbəqəsi Hər bir komponent ayrı vəzi tərəfindən ifraz edilir: Xarici yağ təbəqəsi göz qapaqlarındakı meybom vəziləri tərəfindən ifraz edilir. Maye komponenti gözlərin xarici bucağında yerləşən göz yaşı vəziləri tərəfindən istehsal olunur. Daxili mutsin komponenti konyunktivadakı qədəhəbənzər hüceyrələr tərəfindən ifraz olunur. Səbəbləri Quru göz, ya göz kifayət qədər göz yaşı istehsal etmədikdə, ya da göz yaşları çox tez buxarlandıqda baş verir. Bu, yaşlanma, kontakt linzalardan istifadə, meibomian vəzi disfunksiyası, hamiləlik, Sjögren sindromu, A vitamini çatışmazlığı, omega-3 yağ turşularının çatışmazlığı, LASIK əməliyyatı və antihistaminlər, bəzi təzyiq dərmanları, hormon əvəzedici terapiya və antidepressanlar kimi dərmanlar səbəbindən yarana bilər. Tütün tüstüsünə məruz qalma və ya infeksiya kimi xroniki konyunktivit də bu vəziyyətə səbəb ola bilər. Diaqnoz əsasən simptomlara əsaslanır, lakin bir sıra digər testlər də istifadə oluna bilər. Quru göz sindromu bəzən kontakt linzalardan istifadəni qeyri-mümkün edir. Müalicə Müalicə əsasən, əsas səbəbdən asılıdır. Süni göz yaşları adətən ilk müalicə seçimidir. Üzə yaxın oturan eynəklər göz yaşının buxarlanmasını azalda bilər. İstifadə olunan dərmanları diqqətlə nəzərdən keçirmək vacibdir. Bəzi topikal dərmanlar və ya göz damcıları bu vəziyyətin müalicəsinə kömək edə bilər. İmmunosupressant olan siklosporin (ciklosporin) göz yaşı istehsalını artırmaq üçün tövsiyə oluna bilər və qısa müddətli istifadə üçün topikal kortikosteroidlər də iltihabı azaltmaq üçün faydalı ola bilər. Digər bir müalicə üsulu olaraq, göz yaşlarının göz səthindən axmasının qarşısını alan lakrimal tıxaclar tövsiyə oluna bilər. Statistika Quru göz sindromu ümumi bir göz xəstəliyidir. Əhalinin 5-34%-nə müxtəlif dərəcələrdə təsir edir. Yaşlı insanlar arasında bu rəqəm 70%-ə qədər yüksəlir. Çində əhalinin təxminən 17%-i bu sindromdan əziyyət çəkir. "Keratoconjunctivitis sicca" ifadəsi latın dilində "kornea və konjunktivanın quruluğu" mənasını verir. Simptomlar Quru göz sindromunun tipik simptomları quruluq, yanma və gün ərzində pisləşən qumlanma hissidir. Simptomlar həmçinin qaşınma, sancı və ya yorğun gözlər kimi təsvir edilə bilər. Digər simptomlara ağrı, qızarıqlıq, çəkilmə hissi və göz arxasında təzyiq daxildir. Gözdə bir şey varmış hissi (məsələn, toz qırıntısı) ola bilər. Göz səthinin zədələnməsi rahatsızlığı və parlaq işığa həssaslığı artırır. Adətən hər iki göz təsirlənir. Refleks göz yaşları Quru göz, gözlərin qıcıqlanma nəticəsində sulanmasına səbəb ola bilər. Bu refleks göz yaşları, zədə, qıcıqlanma və ya emosiya nəticəsində yaranır və quru gözün qarşısını almaq üçün lazım olan yağlayıcı keyfiyyətlərə malik deyildir. Simptomların pisləşməsi Gözlərin uzun müddət istifadəsi zamanı göz qırpma tezliyinin azalması simptomları pisləşdirir. Bu fəaliyyətlərə uzun müddət oxumaq, kompüterdən istifadə (kompüter görmə sindromu), maşın sürmək və ya televizora baxmaq daxildir. Simptomlar küləkli, tozlu və ya tüstülü mühitdə, quraq mühitdə, yüksək yerlərdə (təyyarələr də daxil olmaqla), aşağı rütubətli günlərdə və kondisioner, qızdırıcı və ya saç qurutma maşını istifadə edilən yerlərdə artır. Simptomlar sərin, yağışlı və ya dumanlı havalarda və duş kimi rütubətli yerlərdə azalır.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dry-eyes/symptoms-causes/syc-20371863
https://www.aao.org/eye-health/diseases/what-is-dry-eye
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24479-dry-eye
https://eyewiki.org/Dry_Eye_Syndrome
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470411/
https://www.aoa.org/healthy-eyes/eye-and-vision-conditions/dry-eye?sso=y
https://www.mountsinai.org/health-library/diseases-conditions/dry-eye-syndrome
https://www.dunyagoz.com/az/tibbi-sobelerimiz/buynuz-qisa-xestelikleri/quru-goz-sindromu-goz-qurulugu
https://dreminalihuseynli.az/quru-goz-sindromu-qgs-nedir/
https://drfarizsadigov.com/goz-qurulugunun-s%C9%99b%C9%99bl%C9%99ri-simptomlari-v%C9%99-mualic%C9%99si/
https://ankara.baskenthastaneleri.com/tr/saglik-rehberi/kuru-goz-sendromu
https://istanbulretina.com/kuru-goz-sendromu-hastalik-belirtisi-tedavisi.php
https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/goz-kurulugu-nedir-neden-olur
https://www.drahmetakman.com/tr/kuru-goz
Tarix : 15 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
