Qordon setteri (alman dilində "Gordon Setter", həmçinin "Qara və qəhvəyi setter" olaraq da tanınır) - Şotlandiyanın böyük ölçülü it cinsi və bu cins setter ailəsinin üzvüdür. Bu ailəyə həmçinin daha yaxşı tanınan İrlandiya setteri və İngilis setteri də daxildir. Tarix Aleksander Qordon tərəfindən inkişaf etdirilib. Onun əkin sahəsi "Gordon Castle", Moray bölgəsində yerləşirdi və burada "Black and Tan" Setterlər yetişdirilirdi. Əvvəlcə "Qara və Qəhvəyi Setter" adlandırılırdı və 1924-cü ildə rəsmi olaraq Qordon Setteri adı ilə tanınmağa başladı. Cinsin mənşəyinə dair çoxlu məlumatlar olsa da, əsasən cinsin ilk təməli İspan spanyeli və İngilis setteri kimi itlərdən götürülmüşdür. Bu cinsin inkişafında xüsusilə Cok Lonqford adlı şəxsin təsiri olmuşdur. Qordon setteri, 1842-ci ildə Corc Blunt və Daniel Vebster tərəfindən ABŞ-a gətirildikdən sonra, 1892-ci ildə "American Kennel Club" tərəfindən rəsmi olaraq qəbul edilmişdir. Xüsusiyyətləri Qordon setteri itləri, qara rəngdə olan, üzərində zəngin çəhrayı və ya qırmızımtıl qəhvəyi rəngli işarələrə malikdir. Bu işarələr ayaqların, boğazın, burunların, qaşların və döşün üzərində olur. Bəzi hallarda döşdə az miqdarda ağ işarələrə də rast gəlinir. İstisna halında, qırmızı Qordon setterləri, adi rəngli valideynlərdən doğan itlər olaraq görülə bilər, bu, qırmızı geninin geridönməkliyi nəticəsində baş verir. Cinsin kürkü düz və ya azca dalğalıdır (amma qıvrım deyil), uzun və ipəkdir. Qordon setteri itləri cinsin ən ağır nümayəndəsidir və erkəklər 69 sm yüksəkliyə və 36 kq çəkiyə qədər çata bilir. Qordon setteri üçün tək qəbul olunan standart rəng qara və qəhvəyidir. Kürkü düz və ya dalğalı ola bilər. Cins, aşağıdakı yeni hibridlər üçün digər cinslərlə qarışdırılmışdır: "Golden Setter": Qordon Setteri x Golden Retriever "Qordon Lab": Qordon Setteri x Qara Labrador "Qordon Doodle": Qordon Setteri x Pudel "Qordon Sheltie": Qordon Setteri x Şotland Çoban İti Temperament "American Kennel Club" (AKC) cinsin temperamentini "maraqlı və özünə güvənən" kimi təsvir edir. Bu itlər qorxmaz, fəal, ağıllı, sədaqətli və sahibinə qarşı isti münasibət göstərir. Yüksək sədaqət və sevgi ilə böyüdükləri mühitdə yaxşı ailə itləri olurlar. Lakin, həm itlərin balaları, həm də böyükləri tez-tez həddindən artıq aktiv ola bilər və onlar kiçik uşaqlar olan ailələrə uyğun olmaya bilər. Qordon Setteri itləri həssas və empatikdir, öyrənməyə həvəsli və sıx amma yumşaq yanaşma tələb edirlər. Erkən sosiallaşma və itaətkarlıq təlimi vacibdir. Bu cins, ən yavaş böyüyən itlərdən biridir və üç yaşına qədər "gənclik" xüsusiyyətlərini daşıya bilər. Qordon Setteri, 60-80 dəqiqəlik gündəlik aktiv məşqə ehtiyac duyur. Gənc itlər, hərəkət etməmişdən əvvəl ən azı 18 aylıq olmalıdır, çünki erkən mərhələdə həddindən artıq məşq, sonra oynaqlarla bağlı problemlərə yol aça bilər. Qidalanma Qida sağlamlığını qorumaq üçün ən vacib amillərdən biridir. Yaşından asılı olmayaraq, seçilən qida AAFCO (Amerika Qida Nəzarətçiləri Assosiasiyası) tərəfindən təsdiq edilməlidir. Balaca it üçün qida: Balaca iti yetkin it qidası ilə bəsləmək olmaz. O, inkişafları üçün lazım olan bütün amin turşularını təmin edəcək yüksək keyfiyyətli heyvan mənşəli qida yeməlidir. Yetkin it üçün qida: AAFCO-ya uyğun olmalı, yüksək keyfiyyətli inqrediyentlərdən ibarət olmalı və heyvani zülal birinci və əsas inqrediyentlərdən biri olmalıdır. Qidanın, böyük cinslər üçün formalaşdırıldığına əmin olmaq lazımdır. Bu da ortopedik xəstəlikləri, piylənməni və qarın şişməsi riskini minimuma endirməyə kömək edəcək. Sağlamlıq Cinsin sağlamlığı nisbətən yaxşıdır, lakin bəzi genetik xəstəliklərə meylli ola bilərlər. "Hip displaz" bu cinsdə nisbətən nadirdir, lakin mümkündür. "Hipotireoz", "qastrik torsion" (bloat), "proqressiv retinopatiya" (PRA) və "katarakt" kimi göz xəstəlikləri də müşahidə edilə bilər. Ümumiyyətlə, Qordon setteri itlərinin yaşam müddəti 10-15 il arasında dəyişir. "Proqressiv Retinopatiya" (PRA) cinsə təsir edə bilər və 2009-cu ildən etibarən bu xəstəlik barədə geniş məlumatlar əldə edilmişdir. 2011-ci ildə "Animal Health Trust" (AHT) bu xəstəliyin genetik testini təqdim etmişdir. Həmçinin, "rcd4" mutasiyası, bu cinsdə PRA-nın əsas səbəbidir və itlərin 50%-i bu genin daşıyıcısı ola bilər. İstifadəsi Ov itləri olaraq istifadə edilsə də, daha çox ev heyvanı kimi saxlanılır. Cinsin ən məşhur nümayəndələrindən ikisi, həm "Show Champion" həm də "Field Trial Champion" titullarını qazanan itlərdir. Bu titulu yalnız hər iki sahədə yüksək nəticə göstərən itlər əldə edə bilər. "Gordon Castle" fermasının yerləşdiyi ərazi bu cinsin inkişafı xüsusi rol oynamışdır. Qədim dövrlərdə bu cinsin inkişafı ilə bağlı çoxlu məlumatlar var, lakin müasir məlumatlar Samuel Brunn və Rev Adye kimi mütəxəssislərin yazılarından əldə edilən məlumatlara əsaslanır. Ən çox qoyulan 10 ad 1. Lain 2. Muir 3. Owen 4. Scotty 5. Ethan 6. Minnie 7. Blair 8. Leslie 9. Maisy 10. Bonnie
https://en.wikipedia.org/wiki/Gordon_Setter
https://www.akc.org/dog-breeds/gordon-setter/
https://www.thesprucepets.com/gordon-setter-dog-breed-profile-4780318
https://www.pdsa.org.uk/pet-help-and-advice/looking-after-your-pet/puppies-dogs/large-dogs/gordon-setter
https://www.purina.co.uk/find-a-pet/dog-breeds/gordon-setter
https://www.petmd.com/dog/breeds/gordon-setter
https://dogtime.com/dog-breeds/gordon-setter
https://www.ckc.ca/en/Choosing-a-Dog/Choosing-a-Breed/Sporting-Dogs/Setter-Gordon
https://www.webmd.com/pets/dogs/what-to-know-gordon-setters
https://www.wisdompanel.com/en-us/dog-breeds/gordon-setter
https://www.britannica.com/animal/Gordon-setter
https://www.dogster.com/dog-breeds/gordon-setter
Tarix : 8 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
