Qıvrıq boyunlu buqələmun (Chamaeleo dilepis) - Chamaeleonidae fəsiləsinə aid olan bir ağac buqələmun növüdür. Bu növ Afrika sahraaltı ərazilərində yayılmışdır. Səkkiz tanınmış yarımnöv var, o cümlədən nominotipik yarımnöv. Yarımnövlər Aşağıdakı qıvrıq boyunlu buqələmun yarımnövləri etibarlı hesab edilir: - Chamaeleo dilepis dilepis Leach, 1819 – Qıvrıq boyunlu buqələmun - Chamaeleo dilepis idjwiensis Loveridge, 1942 – Idjwi adası qıvrıq boyunlu buqələmunu - Chamaeleo dilepis isabellinus Günther, 1893 – İzabellin qıvrıq boyunlu buqələmunu - Chamaeleo dilepis martensi Mertens, 1864 – Pemba adası qıvrıq boyunlu buqələmunu - Chamaeleo dilepis petersii Gray, 1865 – Petersin qıvrıq boyunlu buqələmunu - Chamaeleo dilepis quilensis Bocage, 1866 - Chamaeleo dilepis roperi Boulenger, 1890 - Chamaeleo dilepis ruspolii Boettger, 1893 Etimologiya Yarımnövün adı roperi, G.D. Trevor-Roper şərəfinə verilmişdir. Yarımnövün adı ruspolii, İtalyan tədqiqatçısı Prens Eugenio Ruspoli şərəfinə verilmişdir. Təsvir Chamaeleo dilepis böyük bir buqələmun növüdür, ümumi uzunluğu (quyruq daxil olmaqla) 35 sm-ə qədər çatır. Rəngləri müxtəlif yaşıl, sarı və qəhvəyi çalarlarda ola bilər. Adətən yan tərəflərdə açıq zolaq və yan tərəflərin yuxarı hissəsində bir-üç açıq ləkə var. Coğrafi yayılması və yaşayış yeri Chamaeleo dilepis çox geniş yayılma sahəsinə malikdir və Afrika sahraaltı ərazilərinin böyük bir hissəsində, şimalda Efiopiya və Somalidən qərbdə Kameruna və cənubda Cənubi Afrikanın şimal hissəsinə qədər tapılır. Sahil meşələrində, rütubətli və quru savannalarda, meşəliklərdə və kollu çəmənliklərdə yaşayır, həmçinin kənd və şəhərətrafı ərazilərə də daxil ola bilər. Ekologiya Yetkin dişi qıvrıq boyunlu buqələmun torpaqda qazdığı çuxura 10–40 yumurta qoyur. Yumurtaların açılması 10–12 ay çəkir. C. dilepis-in qidası müxtəlif onurğasız heyvanlardan ibarətdir, baxmayaraq ki, böyük fərdlər gekkonlar və digər buqələmunlarla da qidalana bilər. Bu növ özü tez-tez boomslang və budaq ilanı kimi ilanlar tərəfindən ovlanır. Qorunma Qıvrıq boyunlu buqələmun beynəlxalq ev heyvanı ticarəti üçün böyük tələbat var və ən çox ticarət edilən üçüncü buqələmun növüdür. 1977–2011-ci illər arasında 111,000-dən çox fərd əsasən ABŞ-yə ixrac edilmişdir. İndiyə qədər ümumi populyasiya ölçüsünə mənfi təsir müşahidə edilməsə də, daha dərin tədqiqatlar tövsiyə edilmişdir. Növ hal-hazırda Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı (IUCN) tərəfindən "ən az narahat edici" kimi təsnif edilmişdir.

İstinadlar

https://www.krugerpark.co.za/africa_flap-neck_chameleon.html

https://herpetoculturenetwork.com/flap-necked-chameleons-a-hardy-species/

https://www.safaribookings.com/blog/5-fascinating-facts-about-the-flapneck-chameleon

https://www.lllreptile.com/articles/9-flapneck-chameleon/?srsltid=AfmBOoodVFjQItzdzTsw9Q8EBWy9g3k5pspjLIryqdhNCvHyM04tE-Lr

https://reptilesmagazine.com/flap-neck-chameleon-care-sheet/?srsltid=AfmBOoqkQKCaLAw4rXqUoV5VEG8mTTRLZH1hOX8vTaIxeStAHktEuNo6

https://www.visitrwandagorilla.com/5-fascinating-facts-about-the-flap-neck-chameleon/

https://en.wikipedia.org/wiki/Flap-necked_chameleon

Tarix : 9 mart 2025