Portuqaliya çoban iti (portuqalca: cão da Serra de Aires, hərfi mənada "Serra de Aires iti")-orta ölçülü çoban iti növüdür. Bu növ Portuqaliyanın yerli regional itlərindən biridir. Portuqal dilindəki ad, Alentejo bölgəsindəki Montforte yaxınlığında yerləşən Serra de Aires dağını ifadə edir. Bu növ, tüklü üzü və canlı davranışı səbəbilə "cão macaco" ("makaq iti", "meymun iti") ləqəbi ilə tanınır. Xüsusiyyətlər Orta ölçülü bir itdir. Erkəklərdə hündürlük 45–55 sm, çəki isə 17–27 kq arasında dəyişir (dişilər bir qədər kiçik olur). İtin bədəni uzundur və alt hissəsi xəzi olmayan uzun tüklərə malikdir. Tüklərin qalınlığı orta səviyyədədir və keçi tükü kimi görünür. Alt xəzinin olmaması, bu itin iş iti kimi ekstremal hava şəraitinə daha az davamlı olmasına səbəb olur. Tipik tük rənglərinə sarı, şabalıdı, boz, açıq qəhvəyi, boz və qara rənglər daxildir. Bəzən qəhvəyi işarələr olur. Tüklər arasında ağ tüklər ola bilər, lakin böyük ağ ləkələr olmamalıdır. Quyruğu uzun olmalıdır. Təbii qısa quyruq növ standartına görə uyğunsuz hesab edilir. Bu o deməkdir ki, belə itlərin yetişdirilməsi tövsiyə edilmir və quyruqsuz itlər növ çempionatlarında iştirak edə bilməz. Çeviklik yarışları, itaət, nümayiş, izləmə və otarma yarışlarında iştirak edə bilər. Otarma instinktləri və təlim qabiliyyəti qeyri-rəqabətli otarma testlərində ölçülə bilər. Tarix Müasir növün əcdadları ənənəvi olaraq Serra de Aires və Alentejo bölgələrində inəklər, qoyunlar, keçilər, atlar və hətta donuzlar otarmaq üçün istifadə edilirdi. Digər iş itləri kimi, bu növün də mənşəyi haqqında məlumatlar azdır və ya mövcud deyil. Qeydlər nadirdir və ya 1900-cü ildən əvvəli mövcud deyil. Bu it, qədim Avropa çoban itləri tiplərindən biri kimi tanınır və Pireney və Katalan Çoban İtləri ilə yaxın əlaqəli olduğu güman edilir. Həmçinin, 1900-cü illərin əvvəllərində Cascaisdən olan Conde de Castro Guimaraes tərəfindən Portuqaliyaya gətirilən Briard itləri ilə Pireney Çoban İtlərinin kəsişməsindən törədiyi düşünülür. Serra de Airesin təbiəti sərt və quru olduğu üçün bu növün iqlimə uyğunlaşmasının çətin olduğu qeyd edilmişdir. İlk növ standartı Antonio Cabral və Felipe Morgado Romeiros tərəfindən yazılmış və "Portuqaliya Kennel Klubu" tərəfindən qəbul edilmişdir. Növ 1996-cı ildə "Beynəlxalq Kinologiya Federasiyası" (FCI) tərəfindən beynəlxalq səviyyədə tanınmış və "Portuqal Çoban İti" adlandırılmışdır. Bu növ digər ölkələrə ixrac edilmiş və Avropada məşhur bir yoldaş və ev heyvanına çevrilmişdir. ABŞ-da bu növ 2006-cı ildən etibarən "United Kennel Club" tərəfindən "Çoban İtləri" qrupunda tanınır və eyni adla qeyd edilir. Həmçinin, bu növ orijinal adı və ya müxtəlif tərcümələri ilə kiçik kinoloji klublar, ixtisaslaşmış klublar və internet it qeydiyyatı şirkətləri tərəfindən tanınır və nadir bir növ kimi təqdim edilir. Sağlamlıq Bu növ üçün təkrar edən sağlamlıq problemləri və ya fövqəladə sağlamlıq iddiaları qeyd edilməmişdir. Onlar gənələr tərəfindən ötürülən "Ehrlichiosis" xəstəliyinə meyllidir. Buna görə də 8 yaşdan sonra müntəzəm ultrasəs müayinələri tövsiyə edilir.
https://www.wisdompanel.com/en-us/dog-breeds/portuguese-sheepdog
https://dogtime.com/dog-breeds/portuguese-sheepdog
https://www.akc.org/dog-breeds/portuguese-sheepdog/
https://www.ukcdogs.com/portuguese-sheepdog
https://www.ckc.ca/en/Choosing-a-Dog/Choosing-a-Breed/Herding-Dogs/Portuguese-Sheepdog
https://www.cpc.pt/en/breeds/portuguese-breeds/portuguese-sheepdog/
https://wagwalking.com/breed/portuguese-sheepdog
https://www.dogbreedinfo.com/caodaserradeaires.htm
https://eukanuba.eu/en-gb/breed-finder/portuguese-sheepdog
https://www.worldlydogs.com/portuguese-sheepdog.html
https://worlddogfinder.com/breeds/portuguese-sheepdog
https://www.roysfarm.com/portuguese-sheepdog/
Tarix : 17 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
