Peter Sarnak (1953-) - Tanınmış cəbr və analitik ədədi nəzəriyyə mütəxəssisi və spektral nəzəriyyə, diferensial tənliklər, həndəsi analiz sahələrində mühüm töhfələr vermiş riyaziyyatçıdır. O, Xaotik Kəmiyyətlər, Riemann Hipotezi ilə əlaqəli spektral metodlar və ədədi nəzəriyyənin dinamik sistemlərə tətbiqləri kimi sahələrdə fundamental işlər görmüşdür. Həyatı və təhsili Peter Sarnak 1953-cü ildə Cənubi Afrika Respublikasının Yohannesburq şəhərində doğulmuşdur. Riyaziyyata olan marağı onu gənc yaşlarından Wits Universiteti-ndə təhsil almağa yönəltdi. Daha sonra Stanford Universiteti-ndə doktorluq dərəcəsi aldı və burada Paul Cohen kimi məşhur riyaziyyatçılarla birlikdə çalışdı. Hazırda Princeton Universiteti və Institute for Advanced Study institutunda professor kimi fəaliyyət göstərir. Elmi töhfələri Sarnakin əsas elmi işləri ədədi nəzəriyyə, spektral nəzəriyyə və dinamik sistemlər sahələrini əhatə edir. Onun nəticələri kriptologiya, riyazi fizika və kombinatorika sahələrində də geniş tətbiq olunur. 1. Spektral nəzəriyyə və xaotik dinamikalar Sarnak modulyar əyrilər üzərində Laplas operatorunun spektrlərini tədqiq etmiş və bunun Riemann Hipotezi ilə əlaqəsini öyrənmişdir. O, xaotik kəmiyyətlər və təsadüfi matrislər nəzəriyyəsinin ədədi nəzəriyyəyə tətbiqi ilə məşhurdur. Kəsiksiz spektrlər və arifmetik kaos sahəsində fundamental nəticələr əldə etmişdir. 2. Riemann hipotezi və analitik ədədi nəzəriyyə Sarnak Riemann Zeta funksiyası və onun sıfırları ilə bağlı müxtəlif fərziyyələr üzərində tədqiqat aparmışdır. O, Landau-Siegel sıxlığı fərziyyəsi və L-funksiyalarının spektral analizi sahələrində vacib nəticələr əldə etmişdir. 3. Mövcudluq və kombinatorika Sarnak Ramanujan qrafları və expander qraflar kimi hədəfi qraf nəzəriyyəsi sahələrində də işlər aparmışdır. Onun ədədi nəzəriyyədə təsadüfilik və mövcudluq metodları ilə bağlı işləri kriptologiya və kod nəzəriyyəsi sahələrində tətbiq olunur. Mükafatlar və tanınma 2001 – Ostrovsky mükafatı 2005 – Frank Nelson Cole Mükafatı (Analitik Ədədi Nəzəriyyəyə görə) 2014 – Wolf mükafatı (Riyaziyyatda) 2019 – Shaw mükafatı Sarnak hazırda Princeton Universitetində və IAS-da tədqiqatlarını davam etdirir. Peter Sarnak ədədi nəzəriyyə, spektral nəzəriyyə və dinamik sistemlər sahələrində dərin araşdırmalar aparmışdır. Onun nəticələri Riemann Hipotezi, xaotik dinamikalar və təsadüfi matrislər nəzəriyyəsi sahələrində mühüm rol oynayır. Riyaziyyatın bir çox tətbiqi sahələrində onun işlərinin izləri görünməkdədir. O, müasir analitik ədədi nəzəriyyənin ən vacib fiqurlarından biri hesab olunur və bu gün də aktiv elmi fəaliyyətini davam etdirir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Peter_Sarnak
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Sarnak/
https://www.math.princeton.edu/people/peter-sarnak
https://www.ias.edu/scholars/sarnak
https://www.ias.edu/math/people/faculty/sarnak
https://royalsociety.org/people/peter-sarnak-12230/
https://www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=8361
Tarix : 12 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
