Peter Nadas — Macar yazıçısı, dramaturq və esseist. Həyatı Peter Nadas 1942-ci ildə Budapeştdə yəhudi ailəsində anadan olub. Atası Laszlo Nadas (əsl soyadı Nussbaum) və anası Klara Tauber kommunist hərəkatında fəal idilər. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı, 1944-cü ildə Macarıstan nasistlərinin hakimiyyətə gəlməsindən sonra anası ilə birlikdə Budapeştdən qaçaraq Baçka və Novi Sad bölgələrinə sığınıb, lakin sonradan paytaxta qayıdıb. Péter anası ilə birlikdə Budapeşt mühasirəsini yaşayıb və bu dövr onun həyatında dərin izlər buraxıb. Nadasın uşaqlığı faciələrlə dolu olub: anası 13 yaşında olarkən xərçəngdən vəfat edib, atası isə 1958-ci ildə, kommunist rejimində yüksək vəzifədə çalışarkən, böhtanla üzləşdikdən sonra intihar edib. 16 yaşında yetim qalan Nadas məktəbi yarımçıq qoyub və dayısının ona verdiyi fotoaparatla fotoqrafiyaya maraq göstərib. 1961-1963-cü illərdə jurnalistika və fotoqrafiya təhsili alıb, 1965-1969-cu illərdə isə Budapeştdəki bir jurnalda (Pest Megyei Hírlap) işləyib. 1968-ci ildə Çexoslovakiyadakı sovet müdaxiləsindən sonra jurnalistikadan ayrılıb və özünü tamamilə ədəbiyyata həsr edib. 1990-cı ildə uzun müddət birlikdə yaşadığı Magda Salamon ilə evlənib. 1984-cü ildən bəri onlar Macarıstanın qərbindəki Gombosszeg kəndində yaşayırlar, baxmayaraq ki, Nádasın Budanın Qala rayonunda da evi var. O, həmçinin Berlinə tez-tez səfər edir və burada "Humboldt Universiteti"ndə mühazirələr dinləyib, tədqiqatlarla məşğul olub. Yaradıcılığı Peter Nadasın ədəbi karyerası 1965-ci ildə ilk qısa hekayəsinin dərc olunması ilə başlayıb. Onun ilk novellası "A Biblia" (1967, "İncil") uşaqlıq təcrübələrinə əsaslanır. 1969-cu ildə "Kulcskereső játék" ("Açar axtarma oyunu") adlı qısa hekayələr toplusunu nəşr etdirib. Nadas beynəlxalq şöhrəti 1986-cı ildə nəşr olunan "Emlekiratok könyve" ("Xatirələr Kitabı") romanı ilə qazanıb. Bu monumental psixoloji roman Proust və Thomas Mann ənənələrini davam etdirir və sehrli realizm elementləri ilə zəngindir. Əsər 1997-ci ildə ingilis dilinə tərcümə olunub və Susan Sontag tərəfindən "zamanımızın ən böyük romanı" kimi qiymətləndirilib. Roman üç birinci şəxs narrativi ilə Budapeştdəki kommunist dövründə bir yazıçının həyatını və xatirələrini təsvir edir. Mükafatları "Würth-Preis für Europäische Literatur" (2014) — Avropa ədəbiyyatına töhfəsinə görə. "Széchenyi Akademiyası"nın üzvü (1993) — Macarıstanın ədəbiyyat və incəsənət akademiyasına seçilib. "Akademie der Künste" üzvü (2006, Berlin). Əsərləri -"A Biblia" (1967) — novella. -"Kulcskereso jatek" (1969) — qısa hekayələr toplusu. -"Egy csaladregeny vege" (1977, "Bir Ailə Hekayəsinin Sonu") — roman. -"Emlekiratok könyve" (1986, "Xatirələr Kitabı") — roman. -"Parhuzamos törtenetek" (2005, "Paralel Hekayələr") — roman. -"Sajat halal" (2002, "Öz Ölümüm") — esse və fotoqrafiya kitabı. Ədəbiyyatda təsiri Peter Nadas Avropa ədəbiyyatında xatirə və tarixin mürəkkəb qatlarını araşdıran ən mühüm yazıçılardan biri kimi qəbul edilir. Onun əsərləri Macarıstanın kommunist və post-kommunist dövründəki sosial-psixoloji vəziyyətini əks etdirir və geniş beynəlxalq oxucu kütləsi tapıb.
https://en.wikipedia.org/wiki/P%C3%A9ter_N%C3%A1das
https://www.britannica.com/biography/Peter-Nadas
https://literaturfestival.com/en/authors/peter-nadas/
https://www.goodreads.com/author/show/718712.P_ter_N_das
https://pim.hu/p/nadas-peter/biografia
https://www.twistedspoon.com/nadas.html
https://www.penguin.com.au/authors/peter-ndas
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
