Paulo Mendes da Rocha (1928–2021), Braziliyalı memar və modernist memarlığın ən nüfuzlu nümayəndələrindən biridir. Onun işləri, futuristik və funksionalist yanaşmaları ilə tanınır, həmçinin beton, çelik və cam kimi materialların istifadə edilməsi ilə diqqət çəkir. Mendes da Rocha, Braziliyada və beynəlxalq aləmdə çoxsaylı tanınmış layihələrə imza atmış və memarlıq dünyasında silinməz bir iz qoymuşdur. 2006-cı ildə Pritzker Memarlıq Mükafatını qazanaraq, memarlıq dünyasında ən yüksək təltiflərdən birini almışdır. Təhsil və karyera başlanğıcı Paulo Mendes da Rocha, 1928-ci ildə Braziliyanın São Paulo şəhərində doğulmuşdur. Sao Paulo Universiteti-ndə təhsil almış və burada memarlıq və şəhərsalma üzrə bakalavr dərəcəsi əldə etmişdir. Təhsilini başa vurduqdan sonra, o, Braziliya memarlıq səhnəsindəki ən önəmli fiqurlardan biri halına gəlmişdir. Mendes da Rocha, Braziliyanın müasir memarlığına əhəmiyyətli töhfələr verərək, Braziliya memarlıq hərəkatının inkişafında rol oynamışdır. Memarlıq üslubu və yanaşması Paulo Mendes da Rocha, Braziliya modernizmi və funksionalizm anlayışlarına sadiq qalmış, amma buna paralel olaraq formasını sadəliklə və müasir təfəkkürlə yaratmağa yönəlmişdir. Onun memarlığında beton əsas material kimi istifadə olunmuş, buna görə də brutalizm ilə əlaqələndirilmişdir. Mendes da Rocha, binalarını açıq plan və sade formalarla dizayn etmişdir ki, bu da onun işlərinə xüsusi bir vurğu gətirir. Təbiət və mühitlə harmoniyanı ön planda tutmuşdur. Onun layihələrində doğal işıq, açıq və təbii materiallar istifadə edilmiş, həmçinin infrastrukturun şəhər sakinlərinin ehtiyaclarına uyğunlaşdırılması məqsədilə praktik yanaşmalar tətbiq olunmuşdur. Fiziki və sosial məkanların uyğunlaşdırılması Mendes da Rocha-nın memarlıq fəlsəfəsində əhəmiyyətli yer tutmuşdur. Əhəmiyyətli layihələri São Paulo Müasir İncəsənət Muzeyi Mendes da Rocha-nın ən məşhur layihələrindən biri, São Paulo şəhərindəki Müasir İncəsənət Muzeyi (MASP)-dir. Bu bina, betonun müasir istifadəsinin çox gözəl bir nümunəsidir və brutalizm üslubunun ən yaxşı təmsilçilərindən biri olaraq tanınır. Muzeyin düşük yerləşməsi və çelik sütunlarla dəstəklənmiş beton platforması, onun radikal yanaşmasını və müasir sənətə verdiyi önəmi simvollaşdırır. Braziliya Milli Tiyatrosu (2005) Mendes da Rocha, Braziliya Milli Tiyatrosunu da dizayn etmişdir. Bu layihə, beton və açıq plan prinsiplərini istifadə edərək yaradıcılıq və funksionallığı birləşdirən bir yanaşmadır. Mendes da Rocha burada sosial ehtiyacları və sənət əsərlərinin təqdim edilməsi məqsədini birləşdirərək, memarlığı həm praktiki, həm də estetik baxımdan təkmilləşdirmişdir. Vila Olivo və Sao Paulo Dövlət Universitetinin Yeni Kampusu (1980-ci illər) Mendes da Rocha, Vila Olivo kimi əhəmiyyətli layihələrdə də iştirak etmişdir. O, burada sadə, lakin çox funksional bir memarlıq təqdim etmişdir. Kampus dizaynı, məkanın açıq və çevik istifadəsi ilə məşhurdur. Mendes da Rocha bu layihədə istifadəçi ehtiyaclarını nəzərə alaraq, həm təbiətə, həm də sosial məqsədlərə cavab verən dizaynlar yaratmışdır. Pinacoteca do Estado de Sao Paulo (1993) Mendes da Rocha-nın Pinacoteca do Estado layihəsi, həm müasir, həm də ənənəvi elementləri birləşdirən bir memarlıq əsəridir. Burada o, tarixi binalarla müasir memarlığın birləşdirilməsini və müasir sənətə olan ehtiyacı ifadə etmişdir. Təsiri və irsi Paulo Mendes da Rocha, Braziliya memarlığının ən əhəmiyyətli fiqurlarından biri olaraq dünya miqyasında tanınır. Onun işləri, betonun və digər sərt materialların istifadəsi ilə binaların sadəliyini və funksional strukturunu əks etdirir. Mendes da Rocha, memarlıqda sadəlik, praktiklik və estetik arasında mükəmməl bir tarazlıq yaratmışdır. Onun memarlığı, binaların sosial ehtiyacları ilə harmoniya içində olması və təbiətlə uyğunlaşdırılması baxımından çox vacib bir rol oynamışdır. Brutalizm və modernizmin klassik prinsiplərinə uyğun gələn Mendes da Rocha, həmçinin texniki inovasiyalar və müasir materialların istifadəsi ilə memarlığı təkmilləşdirmişdir. Paulo Mendes da Rocha, Braziliyanın modernist memarlığının öncülərindən biri olmaqla yanaşı, həm də dünya miqyasında tanınan və təqdir edilən bir memardır. Onun işləri, sadəlik, funksionallıq və aesthetic minimalizm prinsiplərinə əsaslanır. Mendes da Rocha-nın memarlıq anlayışları, həm sosial, həm də estetik ehtiyacları qarşılayan binaların inşasında mühüm bir rol oynayır. Pritzker Mükafatı da onun memarlıq dünyasındakı əvəzolunmaz yerini təsdiqləyir.
https://pt.wikipedia.org/wiki/Paulo_Mendes_da_Rocha
https://www.pritzkerprize.com/laureates/2006
https://divisare.com/authors/47181-paulo-mendes-da-rocha
https://en.wikipedia.org/wiki/Paulo_Mendes_da_Rocha
https://www.archdaily.com.br/br/798041/em-foco-paulo-mendes-da-rocha
https://www.pritzkerprize.com/biography-paulo-mendes-da-rocha
https://www.pritzkerprize.com/biography-paulo-mendes-da-rocha
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
