Pambıq qızdırması - Pambıq istifadə edərək dərmanları filtrləyən intravenoz narkotik istifadəçilərində müşahidə edilən qızdırma vəziyyəti. Bu vəziyyət, pambıq bitkilərində yaşayan "Pantoea agglomerans" bakteriyasının buraxdığı endotoksinlə əlaqədardır. Tarix Pambıq qızdırmasına bənzər bir vəziyyət 1940-cı illərin əvvəllərində pambıq fermerləri arasında təsvir edilmişdir. "Pambıq qızdırması" termini isə 1975-ci ildə intravenoz dərman istifadəçilərində bu sindromun müəyyən edilməsindən sonra təqdim olunmuşdur. Simptomlar Pambıq qızdırmasının əlamətləri və simptomları adətən inyeksiyadan sonra 20 dəqiqə ərzində ortaya çıxır, lakin bir neçə saat ərzində tədricən də inkişaf edə bilər. Qızdırma ilə yanaşı, baş ağrıları, ümumi narahatlıq, titrəmə, bulantı, oynaq və əzələ ağrıları, kəskin və ya yandırıcı bel və böyrək ağrıları, tremor, narahatlıq, nəfəs darlığı və taxikardiya kimi simptomlar müşahidə edilə bilər. Qızdırma adətən 38.5–40.3 °C (101.3–104.5 °F) arasında olur. Şiddətli titrəmə və idarəolunmaz üşümə hallarına tez-tez rast gəlinir. Pambıq qızdırmasının simptomları sepsis ilə oxşar ola bilər və ilk müayinədə xəstələrə səhv diaqnoz qoyula bilər. Diaqnoz Pambıq qızdırması digər infeksiyalarla, məsələn, qrip ilə oxşarlıq göstərə bilər. Xüsusi bakteriyanın (Pantoea agglomerans) infeksiyasını təsdiqləmək üçün mədəniyyət testi tələb olunur. Bununla belə, bu vəziyyətin səbəbləri və tərifi ilə bağlı qarışıqlıq davam edir, xüsusilə intravenoz dərman istifadəçiləri arasında yayılmış yanlış məlumatlar özünüdiaqnozun səbəbi ola bilər. Pambıq qızdırması, kiçik pambıq liflərinin və ya digər hissəciklərin qana daxil olması nəticəsində də yarana bilər. Bu hissəciklər istifadə olunmuş və ya küt iynənin ucuna yapışaraq qana keçə bilər. Digər bir ehtimal isə pambıq hissəciklərinin bakteriyaları birbaşa qana daxil etməsi ilə infeksiya riskinin artmasıdır. Pambıq qızdırmasının simptomları, köhnə qanın yenidən qana inyeksiya edilməsi ilə də ortaya çıxa bilər. Bu, Pantoea agglomerans bakteriyasının səbəb olduğu əsl pambıq qızdırması olmasa da, qızdırma, şiddətli üşümə, əzələ ağrıları, taxikardiya, tərləmə, nəfəs darlığı və yorğunluq kimi simptomlara səbəb ola bilər. Köhnə qan hüceyrələrinin inyeksiyası, müxtəlif bakteriya və mikroorqanizmlərin qana daxil olmasına səbəb ola bilər, çünki köhnə qan bu mikroorqanizmlər üçün məhsuldar bir mühit yaradır. Lakin, xüsusi patogen orqanizmi müəyyən etmək üçün qan müayinəsi və ya mədəniyyət testi tələb olunur. Müalicə Pambıq qızdırması nadir hallarda tibbi müalicə tələb edir, lakin qızdırma bir neçə saat ərzində azalmadıqda müalicə zəruri ola bilər. Adətən bir gün ərzində öz-özünə yox olur. İsti vanna və qızdırma əleyhinə dərmanlar simptomları yüngülləşdirməyə kömək edə bilər. Şiddətli və ya uzunmüddətli hallarda antibiotiklərlə müalicə tövsiyə olunur.

İstinadlar

https://www.shatterproof.org/learn/addiction-safety/preventing-infections/cotton-fever-and-infective-endocarditis

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4803705/

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9506875/

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2773232023000263

https://journals.lww.com/infectdis/fulltext/2008/05000/the_other__cotton_fever_.14.aspx

https://atlantadetoxtreatment.com/2024/10/02/cotton-fever/

https://www.therecoveryvillage.com/drug-addiction/cotton-fever/

https://rrtampa.com/cotton-fever/

https://firststepbh.com/blog/what-is-cotton-fever-symptoms-duration-and-treatment/

https://movingmountainsrecovery.com/what-is-cotton-fever/

https://www.paramountwellnesscenters.org/cotton-fever/

https://www.ariafl.com/rehab-blog/what-is-cotton-fever-and-how-long-does-it-last/

https://www.arkbh.com/blog/what-is-cotton-fever/

Tarix : 15 yanvar 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.