Overlap sindromu (ingiliscə Overlap Syndrome) - İki və ya daha çox xroniki xəstəliyin eyni zamanda mövcud olması və bir-birinə təsir etməsi ilə xarakterizə olunan tibbi vəziyyət. Bu sindrom, adətən müxtəlif orqan sistemlərinə təsir edən xəstəliklərin kombinasiyası zamanı müşahidə edilir. Məsələn, "reumatoloji" xəstəliklər (məsələn, "sistemli skleroz", "revmatoid artrit", "lupus") və ya pulmonoloji xəstəliklər (məsələn, "xroniki obstruktiv" "ağciyər xəstəliyi" və "yuxu apnoe" sindromu) üçün istifadə olunur. Overlap sindromu, hər bir xəstəliyin simptomlarını ağırlaşdıra bilər və müalicəni daha mürəkkəb edir. Növlər Revmatoloji Overlap sindromları: 1. "Mikst bağ toxuma xəstəliyi": Bu, sistemli "lupus eritematozus" (SLE), "sistemli skleroz" və "polimiozit" kimi xəstəliklərin əlamətlərini birləşdirən bir vəziyyətdir. 2. Digər kombinasiyalar: "Revmatoid artritlə lupusun" və ya "sistemli sklerozla" "polimiozitin" birləşməsi. Simptomları: Oynaqlarda ağrı və şişlik, dəri dəyişiklikləri (məsələn, sərtləşmə və ya qızarıqlıq), yorğunluq və əzələ zəifliyi. Pulmonoloji Overlap sindromları: 1. "XOA" və "Yuxu Apnoe" sindromu: Bu kombinasiya, xüsusilə gecə vaxtı tənəffüs problemlərinin ağırlaşması ilə nəticələnir. 2. "İnterstisial ağciyər xəstəliyi" və "Autoimmun xəstəlikləri": Məsələn, sistemli sklerozla birlikdə interstisial ağciyər xəstəliyi. Simptomları: Nəfəs darlığı, boğulma, gecə vaxtı tənəffüsün dayanması (yuxu apnoe). Hepatoloji Overlap sindromları: "Autoimmun Hepatit" və "Yağlı Qaraciyər Xəstəliyi": Bu, qaraciyərin həm "autoimmun", həm də "metabolik" problemlərlə təsirlənməsi ilə xarakterizə olunur. Simptomları: Qarın ağrısı, sarılıq, yorğunluq və iştahsızlıq. Səbəbləri 1. Genetik meyillik: Müəyyən genetik mutasiyalar, bir neçə xəstəliyin eyni zamanda inkişaf etməsinə səbəb ola bilər. 2. İmmun sistemin disfunksiyası: Autoimmun xəstəliklərdə immun sistemin öz toxumalarına hücum etməsi. 3. Ekoloji amillər: İnfeksiyalar, toksinlər və ya digər xarici təsirlər. Diaqnostika Overlap sindromunun diaqnozu çətin ola bilər, çünki simptomlar bir neçə xəstəliyi əks etdirə bilər. Diaqnostik üsullara aşağıdakılar daxildir: 1. Klinik müayinə: Simptomların və əlamətlərin qiymətləndirilməsi. 2. Laborator testlər: Qan testləri (autoantikorların aşkarlanması, məsələn, ANA, RF). 3. İltihab markerləri (CRP, ESR). 4. Rentgen və tomoqrafiya: Ağciyərlərin və oynaqların görüntülənməsi. 5.Biopsiya: Təsirlənən toxumalardan nümunə götürülməsi. Müalicə Overlap sindromunun müalicəsi, təsirlənən xəstəliklərdən asılı olaraq fərqlənir. Ümumi müalicə üsullarına aşağıdakılar daxildir: İmmunosupressiv terapiya: 1. Kortikosteroidlər (məsələn, prednizon). 2. İmmunosupressantlar (məsələn, metotreksat, azatioprin). Simptomatik müalicə: 1. Ağrıkəsicilər və iltihab əleyhinə dərmanlar. 2. Tənəffüs cihazları (yuxu apnoe zamanı). 3. Fiziki terapiya və reabilitasiya: 4. Oynaqların hərəkətliliyinin yaxşılaşdırılması. 5. Əzələ gücünün artırılması.
https://en.wikipedia.org/wiki/Overlap_syndrome
https://bestpractice.bmj.com/topics/en-us/1018
https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/overlap-syndrome
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1772755/
https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-540-79313-7_23
https://www.journal-of-hepatology.eu/article/S0168-8278(10)00817-2/fulltext
https://www.myositis.org/about-myositis/complications/overlapping-autoimmune-diseases/
https://www.aasld.org/liver-fellow-network/core-series/pathology-pearls/pathology-pearls-overlap-syndrome
Tarix : 13 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
