• Wikisun
Layihə çərçivəsində Wikipedia platformasına əlavə olunan məqalə sayı
2
2
4
0
osikat-pisiyi

Osikat pişiyi

Osikat pişiyi - Oselota (vəhşi pişik növü) bənzərliyi ilə tanınan, lakin genetik fonda son dövrlərdə heç bir vəhşi DNT izi daşımayan, tamamilə evcil pişik növü. Bu irq "Siamese" və "Abyssinian" pişiklərindən yaradılmış, daha sonra isə Amerika Qısatüklü pişikləri də əlavə edilmişdir. Tarix Osikat, 1964-cü ildə "Abyssinian" xarakterli "Siamese" pişiyi yetişdirməyə çalışan Miçiqan ştatının Berkli şəhərindən olan Virciniya Daly tərəfindən təsadüfən yaradılmışdır. Daly, "Dalai Deta Tim of Selene" adlı "Abyssinian" erkək pişiyini "Dalai Tomboy Patter" adlı "seal point" "Siamese" dişisi ilə cütləşdirdi. Birinci nəsil pişiklər "Abyssinian" xarakterli oldu və "Dalai She" adlı bir dişi saxlanıldı. "Dalai She" daha sonra "Whitehead Elegante Sun" adlı "Şokolad point Siamese" erkəyi ilə cütləşdirildi. Nəticədə arzulanan "Abyssinian point Siamese" tipli pişiklər əldə edildi. Daly bu pişikləri yetişdirməyə davam etdi, lakin bu dəfə balalardan biri qızılı ləkələri olan fil dişi rəngli bir pişik oldu. Virciniyanın qızı onun oselota bənzədiyini söylədi və ona "osikat" adı vermək istədi. Lakin pişik "Tonga" adlandırıldı və neytrallaşdırmaq şərti ilə 10 dollara tibb tələbəsinə satıldı. Virciniya, "Corciya Qadın Dövlət Kolleci"nin professoru Dr. Klayd Kilerin nəsli kəsilmiş Misir ləkəli balıqçı pişiyi haqqında yazdığı məqaləni oxudu. "Tonga"nın bu pişiyə bənzədiyini fərq edən Virciniya, ona pişik haqqında yazdı. Kiler, "Tonga"nı anası ilə yenidən cütləşdirməyi təklif etdi. "Tonga" istifadə edilə bilmədiyi üçün onun valideynləri yenidən cütləşdirildi və bu dəfə "Dalai Dotson" adlı qəhvəyi ləkəli erkək pişik əldə edildi. "Pişik Sevənlər Assosiasiyası" (CFA) irqi qeydiyyata alarkən səhv edərək onu "Abyssinian" və Amerika qısa tüklü pişiyinin qarışığı kimi qeyd etdi. Bu səhv, Osikatın hazırkı standartına Amerika qısa tüklü pişiyinin daxil edilməsinə və daha çox rəng növünün əlavə edilməsinə səbəb oldu. Osikat ilk dəfə 1988-ci ildə Böyük Britaniyaya gətirildi. Bu zaman ABŞ-dan "Catoninetail Mr Smith" və "Catoninetail Miss Jones" adlı iki pişik idxal edildi. Bir il sonra daha dörd pişik gətirildi. 2015-ci ilə qədər ümumilikdə 33 pişik idxal edildi. Digər yetişdiricilər də "Siamese" və "Abyssinian" pişiklərini cütləşdirmək üsulundan istifadə edərək bu irqin inkişafına qatıldılar. Tanınması 1966-cı ildə Osikat "CFA" tərəfindən yalnız qeydiyyata alınmaq üçün tanındı. 1987-ci ilin may ayında Osikat "CFA" tərəfindən çempionat statusu qazandı. "Beynəlxalq Pişik Assosiasiyası" (TICA) Osikatı 1986-cı ildə tanıdı. "Pişik Sevənlər Şurası" (GCCF) 1997-ci ilin iyun ayında Osikata ilkin tanınma verdi. 2002-ci ilin iyun ayında Osikat müvəqqəti statusa yüksəldildi. 2006-cı ildə isə çempionat statusu verildi. Xüsusiyyətlər Osikat, orta və iri ölçülü, "aguti" ləkələri olan bir pişikdir. Yaxşı inkişaf etmiş əzələlər və incə bədən quruluşu ilə atletik bir heyvan görünüşünə malikdir. Ağız hissəsi geniş və yaxşı müəyyən edilmişdir. Başın əyri xətti yumşaqdır. Qulaqlar 45 dərəcə bucaq altında yerləşir. Gözlər iri və badam şəklindədir, aralarında bir göz genişliyindən daha çox məsafə var. Mavi rəng xaricində bütün göz rəngləri qəbul edilir. Ayaqlar orta və uzun olub, yaxşı inkişaf etmiş əzələlərə malikdir və bədənlə yaxşı nisbətdədir. Quyruq uzun, incə və yumşaq bir daralma ilə təsvir edilir və tünd bir uca malikdir. Yetkin Osikatların çəkisi 2.7-6.4 kq arasında dəyişir. Osikat üçün 12 tanınmış rəng var: Tawny (qara), şokolat, darçın, mavi (qaranın rəng açıq versiyası), bənövşəyi (şokolatın rəng açıq versiyası), "faun" (darçının rəng açıq versiyası), qara gümüşü, şokolat gümüşü, darçın gümüşü, mavi gümüşü, bənövşəyi gümüşü və "faun" gümüşü. Sağlamlıq ABŞ-da 5.000-dən çox urat urolitiaz (sidik yolu daşları) hallarının araşdırılmasında Osikatın digər irqlərə nisbətən xəstəliyə tutulma ehtimalının daha yüksək olduğu müəyyən edilmişdir. İsveçdə aparılan bir araşdırmada pişiklərdə piometra (uterus iltihabı) hallarının təhlili zamanı Osikatın bu xəstəliyə tutulma ehtimalının üçüncü ən yüksək olduğu və ümumi pişik populyasiyasına nisbətən altı qat daha çox risk daşıdığı aşkar edilmişdir. Xasiyyət Osikatların xasiyyəti tez-tez "pişik bədənində bir it" kimi təsvir edilir. Əksəriyyəti atılan oyuncağı gətirməyi, qayışla gəzməyi, çağırıldıqda gəlməyi, səslənməyi, oturmağı, əmrə uyğun uzanmağı və digər it üsullu oyunları öyrənə bilir.


İstinadlar

Tarix : 22 yanvar 2025


Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.