Nikolay Umov (1835-1901) - Rusiyanın məşhur fiziki və nəzəri alimi. Xüsusilə termodinamikada və işıq nəzəriyyəsindəki işləri ilə tanınır. O, fizikanın müxtəlif sahələrində mühüm töhfələr vermişdir, lakin ən çox işıq və istilik ilə bağlı nəzəriyyələri ilə tanınır. Onun adı ilə bağlı olan Umov qanunu, bir çox fenomeni izah edən əhəmiyyətli bir nəzəriyyədir. Həyatı və təhsili Nikolay Umov 1835-ci ildə Rusiya İmperiyasının Tver şəhərində doğulub. O, təhsilini Moskva Universitetində almış və fizika sahəsində dərslər keçmişdir. Umov həmçinin təhsilini xaricdə davam etdirmiş və müxtəlif Avropa universitetlərində araşdırmalar aparmışdır. Bu dövrdə Avropada fizika elmi sürətlə inkişaf edirdi və Umov da bu inkişafı yaxından izləyərək öz təhlil və nəzəriyyələrini ortaya qoymuşdur. Elmi fəaliyyəti Umov, xüsusilə termodinamikanın və istilik enerjisinin müasir nəzəriyyəsinin inkişafında əhəmiyyətli rol oynamışdır. O, işıq şüalarının yayılması ilə bağlı müasir nəzəriyyələrin əsasını qoymuş və fizika elmindəki ən əhəmiyyətli mövzuları araşdırmışdır. Onun ən məşhur əsərlərindən biri, işığın və istiliyin əlaqəsini izah edən "Umov qanunu"dur. Umov qanunu Umov qanunu, işıq şüalarının yayılmasını təsvir edən və işığın müxtəlif cisimlər üzərindəki təsirini izah edən bir nəzəriyyədir. Bu qanuna görə, bir cismə düşən işıq şüalarının enerji miqdarı, cismin temperaturu ilə əlaqəlidir. Bu qanun, işıq və istilik arasındakı əlaqəni təhlil edərkən əhəmiyyətli bir prinsip kimi qəbul edilir. İstilik və termodinamika Nikolay Umov termodinamikanın əsas prinsiplərini də inkişaf etdirmişdir. Onun nəzəriyyələri, enerjinin müxtəlif formalar arasında keçirilməsini və bu enerjinin cisimlər üzərində necə təsir etdiyini izah edirdi. Bu işlər, termodinamikaya dair müasir nəzəriyyələrin inkişafında əsas rol oynamışdır. Əhəmiyyəti və irsi Nikolay Umovun elmi irsi yalnız Rusiyanın deyil, həm də bütün dünyada əhəmiyyətli təsir yaratmışdır. Onun araşdırmaları və nəzəriyyələri, fizikanın müxtəlif sahələrində əsaslı dəyişikliklərə səbəb olmuş və bugünkü müasir fizika anlayışlarına əsas yaratmışdır. Umov, həmçinin çoxsaylı elmi məqalələr və tədqiqatlar yazmış, elmi icmalarda yüksək qiymətləndirilmişdir. Nikolay Umov, həm fizikanın müxtəlif sahələrindəki tədqiqatları, həm də müasir nəzəriyyələrin inkişafına verdiyi töhfələrlə tarixə düşmüş bir alimdir. Onun işləri, xüsusilə işıq və istilik mövzusunda verdiyi nəzəriyyələrlə hələ də fizika elminin əsas daşlarını təşkil edir. Bu səbəbdən Nikolay Umovun adı, yalnız Rusiya fizikasının deyil, dünya elm tarixinin mühüm bir hissəsi kimi qalır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Nikolay_Umov
https://www.wikidata.org/wiki/Q2996992
https://www.encyclopedia.com/science/dictionaries-thesauruses-pictures-and-press-releases/umov-nikolai-alexeevich
https://pantheon.world/profile/person/Nikolay_Umov
https://www.geni.com/people/Nikolay-Alexeevich-Umov/5551905809100025825
https://www.nobelprize.org/nomination/archive/show.php?id=5330
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nikolay_Umov
Tarix : 26 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
