Nelumbo lutea - Adətən "Amerika lotus" və ya "yellow lotus" olaraq bilinən, Nelumbonaceae (Lotuskimilər) ailəsinə aid çoxillik su bitkisi. Bu növ, xüsusilə Şimali Amerikada, xüsusilə ABŞ-ın cənub və qərb hissələrində yayılır. Nelumbo lutea həm təbii ekosistemlərdə, həm də süni göllər və hovuzlarda dekorativ məqsədlə geniş istifadə olunur. Morfoloji xüsusiyyətləri Yarpaqları: Böyük, ürək formasında, üzəri parlaq yaşıl rəngdə və suyun səthində üzür. Yarpaqlar suya toxunmadan üzərindən damcılar yuvarlanır, bu isə onun su itkisinin qarşısını alır. Çiçəkləri: Böyük, sarı rəngdə və ətirli çiçəklərdir. Çiçəklər bir çiçək sapı üzərində yüksəlir və təkrarlanan dövrü olan bir neçə gün ərzində açılır. Gövdə: Qalın və uzun olan gövdələr, suyun altından suyun səthinə doğru uzanır. Çoxalma: Nelumbo lutea həm vegetativ (rizomlar və stolonlar vasitəsilə) yolla, həm də toxumlarla çoxalır. Yayılması və yaşayış mühiti Nelumbo lutea əsasən Şimali Amerikanın cənub və qərb hissələrində yayılmışdır, lakin onun alt formaları bəzi tropik bölgələrdə də rast gəlinir. O, dayaz göllərdə, bataqlıqlarda, çaylarda və digər durğun sularla zəngin ərazilərdə böyüyür. Dərinliyi 1-3 metrə qədər olan sularda yaxşı inkişaf edir, lakin yaxşı işıqlı və təmiz sularda daha güclü böyüyür. Ekoloji rolu və əhəmiyyəti Suyun oksigenlə zənginləşdirilməsi: Fotosintez yolu ilə suyun oksigen səviyyəsini artırır, bu da su ekosistemlərinin sağlamlığını qorumağa kömək edir. Suyun təmizlənməsi: Çöküntüləri udaraq və suyun səthini örtərək suyun keyfiyyətini yaxşılaşdırır. Balıqlar və digər su canlıları üçün sığınacaq: Böyük yarpaqları və kök sistemi kiçik balıqlar və digər su orqanizmləri üçün təhlükəsiz sığınacaq təmin edir. Torpağın sabitləşməsi: Rizomları vasitəsilə torpağı sabitləşdirir, bu da su hövzələrinin eroziyasının qarşısını alır. Qida və dərman məqsədilə istifadəsi Nelumbo lutea müxtəlif mədəniyyətlərdə qida məqsədilə istifadə edilir. Onun kökləri, toxumları və yarpaqları yeyilə bilər. Kökü: Yerkökü kimi bişirilərək yeyilir, həmçinin qida əlavəsi kimi istifadə olunur. Toxumları: Yarım bişirilmiş və ya quru şəkildə istifadə olunur, bəzi bölgələrdə quru toxumlar müxtəlif yeməklərdə və çaylarda istifadə edilir. Dərman məqsədləri: Nelumbo lutea bitkisi bəzi yerli tibbi müalicələrdə istifadə olunur, məsələn, sakitləşdirici və həzm sisteminə dəstək verən xüsusiyyətləri ilə tanınır. Dekorativ istifadəsi Gözəl və ətirli çiçəkləri səbəbilə, Nelumbo lutea çox vaxt dekorativ göllər və bağ hovuzlarında istifadə olunur. Bitki, həmçinin estetik cəhətdən cazibədar olduğu üçün su bağlarında bəzək kimi geniş yayılmışdır. Nelumbo lutea, həm ekoloji, həm də mədəni baxımdan əhəmiyyətli bir su bitkisidir. O, su ekosistemlərini oksigenlə zənginləşdirərək, su keyfiyyətini yaxşılaşdırır və balıqlar üçün sığınacaq təmin edir. Eyni zamanda, insanların qida və dərman məqsədilə istifadə etdiyi faydalı bir bitkidir. Estetik xüsusiyyətləri ilə su bağlarında və hovuzlarda geniş şəkildə becərilir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Nelumbo_lutea
https://www.inaturalist.org/taxa/84160-Nelumbo-lutea
https://gobotany.nativeplanttrust.org/species/nelumbo/lutea/
https://www.wildflower.org/plants/result.php?id_plant=NELU
https://edis.ifas.ufl.edu/publication/AG380
https://plants.ces.ncsu.edu/plants/nelumbo-lutea/
https://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?taxonid=282906
Tarix : 8 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
