Mazu Daoyi (709-788) - Çin Zen Buddizminin ən məşhur və təsirli ustadlarından biri olmuşdur. O, Tang sülaləsi dövründə yaşamış və Zen təlimlərinin əsasını qoymuş ən mühüm şəxsiyyətlərdən biri sayılır. Mazu, sadəlik və birbaşa təcrübəyə əsaslanan Zen təlimlərinin inkişafında böyük rol oynamışdır. O, Zenin əsas prinsiplərini daha da təkmilləşdirərək, bu təlimi Çin ərazisində geniş yayılmasına töhfə vermişdir. Mazu Daoyinin həyatı və ertməl hərəkətləri Mazu, gənc yaşlarından Buddizmə maraq göstərmiş və müxtəlif Buddist ustadlardan təlim almışdır. O, daha sonra məşhur Zen ustadlarından biri olaraq tanınmış və Baizhang Huaihai ilə dərslərini davam etdirmişdir. Mazu, təkcə Buddizmə deyil, həm də Zenin daha dərin fəlsəfi və praktiki tərəflərinə dair geniş biliklərə malik olmuşdur. Mazu Daoyinin ən böyük töhfələrindən biri, "Zenin sadəliyi" və "birbaşa təcrübə" prinsipini Zen məktəbinə gətirməsi olmuşdur. O, düşüncədən daha çox təcrübəyə və intuisiyaya əhəmiyyət vermiş, hər bir insanın öz daxili işığını tapmaq üçün meditasiya etməsinin əhəmiyyətini vurğulamışdır. Mazunun Zen təlimləri və təsiri Mazu Daoyi, Zen təlimlərinin əsasını təşkil edən "düşüncəsiz" və "bütün varlıqların bir-biri ilə əlaqəli olduğu" anlayışlarını geniş şəkildə təbliğ etmişdir. O, Zen təlimində, meditasiya və təcrübə vasitəsilə hər kəsin aydınlanma yolunu tapacağını vurğulamışdır. Mazunun təlimləri, yalnız təfəkkürə deyil, praktiki həyata və təcrübəyə yönəlmişdi. Zen təlimindəki ən mühüm prinsiplərdən biri olan "birbaşa təcrübə" və "şüurun təmizlənməsi", Mazunun təlimlərində əsas yer tutmuşdur. O, Zenin daha çox "fikir və sözdən azad olmaq" və "düşüncəsiz olma" anlayışına yönəldiyini iddia edərək, meditasiya və təcrübə vasitəsilə hər bir insanın gerçək həqiqəti tapmasının mümkün olduğunu bildirmişdir. Mazunun təlimindəki innovasiyalar Mazunun təlimlərində ən əhəmiyyətli yeniliklərdən biri, Zenin daha sadə və aydın bir şəkildə ifadə edilməsini təmin etməsidir. O, Zenin mürəkkəb fəlsəfi mülahizələrə deyil, sadə və birbaşa təcrübəyə əsaslandığını vurğulamışdır. Bununla yanaşı, Mazu’nun dərslərində ən çox əhəmiyyət verilən məsələlərdən biri də meditasiyanın gücü olmuşdur. O, meditasiya vasitəsilə insanın şüurunun təmizlənməsi və həqiqətə çatması mümkün olduğuna inanırdı. Mazu, həmçinin "bütün varlıqların işığı" anlayışını təbliğ edərək, insanların daxili işıqlarını tapmalarını tövsiyə etmişdir. Zenin "yaxşı və pis" düşüncələrdən azad olma və "öz daxili təcrübəsini kəşf etmə" ideyalarını Mazu təlimlərində irəli sürmüşdür. Mazunun ən məşhur anekdotları və təcrübələri Mazunun Zen təlimlərinin və təcrübələrinin ən məşhur olanlarından biri onun şagirdləri ilə yaşadığı maraqlı anekdotlardır. Mazunun həyatında ən çox tanınan hadisələrdən biri, onun şagirdlərinə qarşı sərt davranışları və onlara Zen təlimlərini dərindən mənimsətmək üçün tətbiq etdiyi metodlardır. Bir dəfə Mazu, bir şagirdinə "nə üçün gəlmisən?" sualını verir. Şagird cavab verir: "Həqiqəti tapmaq üçün." Mazu cavabında deyir: "Həqiqət burada və indi var. Niyə onu kənarda axtarırsan?" Bu cür mövzular və dialoqlar Mazunun təlimlərində ən məşhur anekdotlardır və Zen təliminin daha çox birbaşa təcrübə və anın dəyərinə yönəlmiş olduğunu göstərir. Mazunun mirası Mazu Daoyi, Zen təlimlərinin inkişafında və yayılmasında mühüm bir fiqur olaraq qalır. Onun sadəlik və təcrübəyə yönələn yanaşmaları, Çin Zenini inkişaf etdirərək, daha sonra Japonya və Koreya kimi ölkələrdə də təsirini göstərmişdir. Mazunun təlimləri, Zen təlimlərinin fəlsəfi tərəflərini daha aydın və anlaşılan bir şəkildə izah edərək, həm şagirdlər, həm də daha geniş auditoriya üçün bu təlimin tətbiq edilməsini mümkün etmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Mazu_Daoyi
https://buddhanature.tsadra.org/index.php/People/Mazu_Daoyi
https://buddhismnow.com/2015/09/19/a-taste-of-zen-mazu-daoyi/
https://sotozen.es/en/zendodigital/articulos/mazu-daoyi-baso-doitsu-j/
https://sotozen.es/en/zendodigital/articulos/mazu-daoyi-baso-doitsu-j/
https://www.wikidata.org/wiki/Q1914745
https://www.academia.edu/39732510/Mazu_Daoyi_Poceski_
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
