Maxim Kontsevich (1964-cü ildə anadan olub) — Müasir riyaziyyatın ən tanınmış və məhsuldar alimlərindən biridir. O, xüsusilə topologiya, geometriya, simmetriya nəzəriyyəsi və müasir fizika sahələrindəki əhəmiyyətli töhfələri ilə tanınır. Kontsevich həmçinin hiyerarxik strukturlar, modulyar fəzalar və qeyri-kommutativ geometriya sahələrindəki tədqiqatları ilə geniş tanınır. Kontsevichin işləri, riyaziyyatın və fizikanın çox sayda sahələrində böyük təsirə malik olmuşdur və o, müasir riemannian geometriya, topoloji qravitasiya və qeyri-kommutativ alqebra sahələrinə əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. Həyatı və təhsili Maxim Kontsevich 1964-cü ildə Moskva şəhərində anadan olub. O, Moskva Dövlət Universitetində təhsil almış və burada riyaziyyat üzrə yüksək təhsil almışdır. Universiteti bitirdikdən sonra Kontsevich, riyaziyyat üzrə elmi işlərə başladığı üçün tezliklə müasir riyaziyyatın aparıcı alimlərindən biri olaraq tanındı. O, 1990-cı illərin əvvəllərində müxtəlif beynəlxalq tədqiqat qrupları ilə əməkdaşlıq etməyə başladı. Kontsevich 1992-ci ildən sonra Fransa, Institut des Hautes Études Scientifiques (IHÉS), və daha sonra Princeton Universiteti kimi dünyaca məşhur institutlarda fəaliyyət göstərmişdir. Elmi fəaliyyəti və karyerası Maxim Kontsevich riyaziyyatın bir çox sahələrinə çox dərin töhfələr vermişdir. Onun ən əhəmiyyətli işləri arasında modulyar geometriya, qeyri-kommutativ geometriya və topoloji riyaziyyat sahələrindəki irəliləyişlər yer alır. Topologiya və geometriya Kontsevichin işləri topoloji qravitasiya və modulyar geometriya sahələrindəki fundamental məsələlərin həllinə həsr olunmuşdur. O, 1990-cı illərin əvvəlində topoloji indeks və topoloji qravitasiya ilə əlaqədar problemləri müasir üsullarla həll edərək geniş tanındı. Kontsevichin topoloji elmlər sahəsindəki işləri çox sayda məqalə və riyaziyyat dərsliklərinin yazılmasına ilham vermişdir. Qeyri-kommutativ geometriya Kontsevichin ən əhəmiyyətli töhfələrindən biri qeyri-kommutativ geometriya sahəsidir. O, 1990-cı illərin sonlarında qeyri-kommutativ alqebra və geometriya anlayışlarını birləşdirərək bu sahənin inkişafına təkan vermişdir. Kontsevichin qeyri-kommutativ geometriya ilə bağlı nəzəriyyələri, riyaziyyatın bu sahəsindəki əsas anlayışların təməlini qoymuşdur. O, qeyri-kommutativ simmetriya və modulyar struktur nəzəriyyələrini inkişaf etdirərək bu sahədəki kəşfləri genişləndirmişdir. Fizikaya olan töhfələr Kontsevichin işləri həmçinin müasir fizika, xüsusən də səriştəli fizika və string nəzəriyyəsi sahələrində də böyük təsirə malik olmuşdur. Onun geometriya və topologiya sahələrindəki tədqiqatları nəzəri fizika ilə sıx əlaqəli olub, fiziki təcrübələri və anlayışları anlamaqda yeni perspektivlər açmışdır. Kontsevichin konjekturası və kəşfləri Kontsevichin ən tanınmış töhfələrindən biri Kontsevich konjekturası ilə bağlıdır. Bu konjektura, modulyar fəzalar və onların geometriya ilə əlaqəsi barədəki riyazi məsələləri izah etməyə çalışır. Kontsevich həmçinin formal riyaziyyatın əsaslarını inkişaf etdirərək, müxtəlif geometriya növlərini birləşdirən yeni yanaşmalar təklif edib. Əsas əsərləri Kontsevichin çoxsaylı elmi məqalələri və əsərləri mövcuddur. Bəzi mühüm əsərləri bunlardır: "Quantum Cohomology of a Point" — Bu əsərdə Kontsevich, kvant koqomoloji və topoloji qravitasiya sahələri üzrə nəzəriyyələri təqdim edir və kvant riyaziyyatının tətbiqinə dair yeni yanaşmalar irəli sürür. "Noncommutative Geometry and Matrix Models" — Kontsevichin bu əsəri, qeyri-kommutativ geometriya və onun müasir fizika ilə əlaqələrini təhlil edir. Burada, qeyri-kommutativ alqebra və matrix modellər arasında əlaqələr göstərilir. "Homological Mirror Symmetry" — Kontsevichin bu işində, homoloji spektrlər və güzəştlər ilə əlaqəli təhlillər təqdim olunur. O, bu sahədə mirror simmetriya anlayışını inkişaf etdirir. Təsiri və mirası Maxim Kontsevich, müasir riyaziyyatın və fizikanın inkişafında fundamental bir rol oynamışdır. Onun işləri çoxsaylı riyaziyyatçılar və fizikaçılar üçün ilham mənbəyi olmuş, müasir geometriya və topologiya sahələrində bir çox yeni istiqamətlərin yaranmasına səbəb olmuşdur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Maxim_Kontsevich
https://scholar.google.com/citations?user=wEC_2HIAAAAJ&hl=en
https://www.britannica.com/biography/Maxim-Kontsevich
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Kontsevich/
https://ncatlab.org/nlab/show/Maxim+Kontsevich
https://www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=26861
https://www.wikidata.org/wiki/Q369588
Tarix : 4 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
