Martinus Justinus Godefriedus Veltman (1931–2021) - Nəzəri fizikada dərin iz qoymuş görkəmli alimlərdən biri. Onun əsas töhfələri kvant sahə nəzəriyyəsinə və xüsusilə də elektrozəif qarşılıqlı təsirlərin riyazi cəhətdən əsaslandırılmasına aiddir. O, 1999-cu ildə şagirdi Gerard 't Hooft ilə birlikdə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Həyatı və təhsili Veltman 1931-ci ildə Niderlandın Walwijk şəhərində anadan olmuşdur. O, Utrext Universitetində fizika üzrə təhsil almış və orada nəzəri fizikanın əsaslarına dərindən yiyələnmişdir. Elmi nailiyyətləri Veltmanın elmi karyerasında ən mühüm uğuru gauge (ölçü) nəzəriyyələrinin renormalizasiyası (sonsuzluqların çıxarılması) sahəsində olmuşdur. 1970-ci illərdə o, Gerard 't Hooft ilə birlikdə elektrozəif qarşılıqlı təsirləri izah edən nəzəriyyəni riyazi baxımdan möhkəmləndirmişdir. Bu işlər, nəticədə, Standart Modelin tam formalaşmasına gətirib çıxardı. O, həmçinin SCHOONSCHIP adlı proqramı yaratmışdır ki, bu da fiziki riyazi hesablamaların avtomatlaşdırılmasında mühüm rol oynamışdır. Nobel mükafatı və sonrakı fəaliyyəti 1999-cu ildə Veltman və 't Hooft, “ölçü nəzəriyyələrinin kütlə qazanması probleminin riyazi həlli” üçün Nobel Fizika Mükafatına layiq görüldülər. Bu işlər müasir hissəcik fizikası üçün fundamental əhəmiyyət kəsb edirdi. Sonrakı illərdə Veltman müxtəlif universitetlərdə çalışmış, elmi fəaliyyətini davam etdirmiş və fizikaya dair populyar kitablar yazmışdır.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Martinus_J._G._Veltman

https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1999/veltman/biographical/

https://www.britannica.com/biography/Martinus-J-G-Veltman

https://lsa.umich.edu/physics/people/in-memoriam/veltman.html

https://inspirehep.net/authors/984831

https://cerncourier.com/a/martinus-j-g-veltman-1931-2021/

https://www.nytimes.com/2021/01/18/science/martinus-veltman-dead.html

Tarix : 26 fevral 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.