Martin Luis Guzman - Meksikalı yazıçı, jurnalist və siyasətçi. Həyatı Martín Luis Guzman 1887-ci ildə Çihuahua şəhərində anadan olub. Atası Martín Luis Guzmán Guzmán hərbçi, anası Carmen Ferrer tacir ailəsindən idi. 1892-ci ildə ailəsi Mexiko şəhərinə köçüb və o, "Meksika Milli Hazırlıq Məktəbi"ndə təhsil alıb. Daha sonra "Meksika Milli Muxtar Universiteti"ndə hüquq təhsili alaraq 1911-ci ildə məzun olub. Francisco Madero-nun 1910-cu il inqilabına dəstək verib və onun administrasiyasında katib kimi çalışıb. Madero 1913-cü ildə öldürüldükdən sonra Guzmán Venustiano Carranza-nın rəhbərlik etdiyi Konstitusionalist hərəkata qoşulub və Panço Vilyanın ordusunda polkovnik rütbəsi alıb. 1915-ci ildə siyasi qarşıdurmalar səbəbindən ABŞ-a, sonra İspaniyaya sürgün edilib. İspaniyada "El Imparcial" qəzetində jurnalist kimi çalışıb və 1920-ci ildə Meksikaya qayıdıb. 1925-ci ildə "La Prensa" qəzetində redaktor olub, 1936-cı ildə isə "El Sol de México" qəzetini təsis edib. 1950-ci illərdə "Meksika Elmlər və İncəsənət Akademiyası"na üzv seçilib və siyasi fəaliyyətini də davam etdirib. Guzmán 1976-cı ildə Mexikoda vəfat edib. Yaradıcılığı Martin Luis Guzman ədəbi karyerasına jurnalistika ilə başlayıb, lakin 1928-ci ildə nəşr olunan "El águila y la serpiente" ("Qartal və İlan") romanı ilə tanınıb. Bu əsər Meksika İnqilabını şəxsi təcrübələri və realist üslubla təsvir edir. 1940-cı ildə "Memorias de Pancho Villa" ("Panço Vilyanın Xatirələri") nəşr olunub ki, bu əsər Vilyanın bioqrafiyasını tarixi sənədlər və bədii üslubun sintezi ilə təqdim edir. 1958-ci ildə "La sombra del Caudillo" ("Kaudilyonun Kölgəsi") romanı Meksikanın inqilabdan sonrakı siyasi korrupsiyasını araşdırır və uzun müddət senzura ilə üzləşib. Guzmán həmçinin "La querella de México" ("Meksikanın Çəkişməsi", 1915) kimi esselər və "Filadelfo" kimi qısa hekayələr yazıb. Onun üslubu realist və tarixi detallarla zəngin olub, Meksika cəmiyyətinin sosial və siyasi təkamülünü əks etdirib. 1961-ci ildə "La sombra del Caudillo" romanı filmə çevrilsə də, Meksika hökuməti tərəfindən qadağan olunub. Mükafatları "National Prize for Arts and Sciences" (1958) — ədəbiyyata töhfəsinə görə. "Meksika Elmlər və İncəsənət Akademiyası üzvlüyü" (1951) — akademik tanınma. Şəxsi həyatı Martin Luis Guzman 1917-ci ildə Ana María Franco ilə evlənib və dörd övladı olub: Martín Luis, Margarita, Susana və Ana María. Ailəsi ilə birlikdə sürgün illərində İspaniyada yaşayıb. Guzmán siyasi fəaliyyəti ilə yanaşı, ailəsinə bağlı olub və övladlarının təhsilinə önəm verib. O, həyatının son illərində Mexikoda sakit bir həyat sürüb. Əsərləri "La querella de México" ("Meksikanın Çəkişməsi", 1915) — esse. "El águila y la serpiente" ("Qartal və İlan", 1928) — roman. "Memorias de Pancho Villa" ("Panço Vilyanın Xatirələri", 1940) — tarixi-bədii əsər. "La sombra del Caudillo" ("Kaudilyonun Kölgəsi", 1958) — roman. "Filadelfo" ("Filadelfo", 1960) — qısa hekayələr toplusu. Ədəbiyyatda təsiri Martin Luis Guzman Meksika İnqilabını ədəbiyyatda ən dəqiq və canlı şəkildə təsvir edən yazarlardan biri kimi qəbul edilir. Onun əsərləri tarixi realizm janrında inqilabın liderlərini – Panço Vilya, Venustiano Carranza və Álvaro Obregón kimi fiqurları – insaniləşdirərək təqdim edir. Guzmán-in yaradıcılığı Meksikanın milli kimliyini və inqilabdan sonrakı dövrün siyasi reallıqlarını araşdıran gənc nəsil yazarlara, məsələn, Carlos Fuentes və Juan Rulfo-ya təsir edib. Onun jurnalistika və ədəbiyyat sahəsindəki töhfələri Meksika mədəniyyətində dərin iz qoyub.
https://en.wikipedia.org/wiki/Mart%C3%ADn_Luis_Guzm%C3%A1n
https://www.imdb.com/name/nm0350085/
https://www.ebsco.com/research-starters/history/martin-luis-guzman
https://www.britannica.com/biography/Martin-Luis-Guzman
https://www.jstor.org/stable/j.ctv16759h3
https://www.goodreads.com/author/show/5671504.Mart_n_Luis_Guzm_n
https://literalmagazine.com/martin-luis-guzman-and-the-paradox-of-random-violence/
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
