Martha Chase (1927–2003) - Amerikalı genetik və bioloq. O, 1952-ci ildə Alfred Hershey ilə birlikdə apardığı məşhur "Hershey-Chase təcrübəsi" ilə tanınır. Bu təcrübə DNT-nin genetik material olduğunu sübut edərək molekulyar biologiyanın inkişafında mühüm rol oynamışdır. Həyatı və təhsili Martha Cowles Chase 30 noyabr 1927-ci ildə ABŞ-ın Ohayo ştatında anadan olmuşdur. O, Wooster Kollecində bakalavr dərəcəsini almış və daha sonra Alfred Hershey-nin rəhbərliyi altında Karnegi İnstitutunun Soyuq Bahar Limanı Laboratoriyasında (Cold Spring Harbor Laboratory) işləməyə başlamışdır. Sonradan o, 1959-cu ildə Cənubi Kaliforniya Universitetində doktorluq dərəcəsini almaq üçün təhsil alsa da, naməlum səbəblərdən dissertasiyasını tamamlaya bilməmişdir. Hershey-Chase təcrübəsi və DNT-nin genetik material olduğunu sübut etməsi 1952-ci ildə Martha Chase və Alfred Hershey bakteriofaqlar (bakteriyalara yoluxan viruslar) üzərində bir təcrübə apardılar. O vaxta qədər elm adamları genetik məlumatın zülallarda, yoxsa DNT-də olduğunu bilmirdilər. Onların təcrübəsi belə idi: Onlar bakteriofaqların DNT və zülal hissələrini fərqli radioaktiv izotoplarla işarələdilər. DNT fosfor-32 (³²P) ilə, zülallar isə kükürd-35 (³⁵S) ilə işarələndi. Sonra bu faqlar bakteriyalara yoluxduruldu və sübut olundu ki, bakteriyaya yalnız DNT daxil olur, zülal yox. Bu təcrübə genetik materialın məhz DNT olduğunu qəti şəkildə göstərdi və molekulyar biologiyanın əsasını qoydu. Bu mühüm kəşfə görə Alfred Hershey 1969-cu ildə Nobel mükafatı qazandı, lakin Chase mükafat almadı. Sonrakı illər və elmi karyerasının sonu Hershey ilə işindən sonra Martha Chase Cənubi Kaliforniya Universitetində doktorantura təhsilini davam etdirdi. Lakin o, elmi karyerasını uzun müddət davam etdirmədi və 1960-cı illərdə elmi fəaliyyətdən uzaqlaşdı. Sonrakı illərdə o, sağlamlıq problemləri, xüsusilə neyroloji xəstəliklər səbəbindən çətinliklər çəkdi və həyatının son illərində ciddi demensiya xəstəliyindən əziyyət çəkdi. Mükafatlar və tanınma Martha Chase Hershey-Chase təcrübəsinin əhəmiyyətinə baxmayaraq, Nobel mükafatı ilə təltif olunmamışdır. Lakin onun tədqiqatı genetik elmin inkişafına böyük töhfə vermiş və Watson-Crick DNT modelinin təsdiqlənməsinə kömək etmişdir. Alfred Hershey isə 1969-cu ildə DNT-nin genetik material olduğunu sübut etdiyi üçün Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Martha_Chase

https://www.britannica.com/biography/Martha-Chase

https://www.encyclopedia.com/science/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/chase-martha-cowles-1927

https://projectbiodiversify.org/2020/12/13/martha-chase/

https://time.graphics/period/1650458

https://medium.com/rediscover-steam/martha-chase-geneticist-d1b79589ee29

https://www.nytimes.com/2003/08/13/us/martha-chase-75-a-researcher-who-aided-in-dna-experiment.html

Tarix : 2 mart 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.