Marston Morse (1892–1977) - Amerikalı riyaziyyatçı olub, differensial həndəsə və variasiya hesabı sahələrində mühüm töhfələr vermişdir. O, kritik nöqtələr nəzəriyyəsi və topoloji metodların inkişafı ilə tanınır və Morse nəzəriyyəsinin banisi hesab olunur. Təhsili və akademik karyerası 24 mart 1892-ci ildə ABŞ-ın Meyn ştatında anadan olmuşdur. 1917-ci ildə Harvard Universitetində doktorluq dərəcəsini almışdır. Harvard, Brown və Princeton universitetlərində professor kimi çalışmışdır. İnstitut for Advanced Study-də uzun illər fəaliyyət göstərmişdir. Əsas elmi töhfələri Morse nəzəriyyəsi – diferensial həndəsə və variasiya hesabında mühüm rol oynayan nəzəriyyədir. Bu nəzəriyyə düzgün funksiyaların kritik nöqtələri ilə manifolduğun topologiyası arasındakı əlaqəni izah edir. Fizika və optimizasiya problemlərində geniş tətbiq olunmuşdur. Variasiya hesabı və topologiya Variasiya metodlarını differensial həndəsə ilə birləşdirərək yeni yanaşmalar təqdim etmişdir. Morse kompleksləri və homotopiya nəzəriyyəsində mühüm nəticələr əldə etmişdir. Diferensial həndəsə və dinamik sistemlər Geodeziklərin analizində Morse funksiyalarını tətbiq etmişdir. Dinamikanın və faza fəzalarının riyazi analizində Morse nəzəriyyəsinin istifadəsinə öncüllük etmişdir. Mükafatlar və tanınma Bôcher Mükafatı (1933) – Diferensial həndəsəyə verdiyi töhfələrə görə. Amerika riyaziyyat cəmiyyətinin fəxri üzvü. Princeton Universitetində uzun illər fundamental tədqiqatlar aparmışdır. Mirası və riyaziyyata təsiri Marston Morse riyaziyyatın topoloji və analitik metodlarını birləşdirən mühüm nəzəriyyələr yaratmışdır. Onun Morse nəzəriyyəsi müasir həndəsə, topologiya, kvant fizikası və riyazi optimizasiya sahələrində geniş tətbiq edilir. O, riyazi düşüncəyə dərin təsir göstərmiş və öz sahəsində fundamental iz qoymuş görkəmli alimlərdən biri hesab olunur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Marston_Morse
https://tr.wikipedia.org/wiki/Marston_Morse
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Morse/
https://catholicscientists.org/scientists-of-the-past/marston-morse/
https://www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=4926
https://www.ias.edu/scholars/marston-morse
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Morse/quotations/
Tarix : 10 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
