Manoj Das - Hindistanın tanınmış odia və ingilis dilli yazıçısı. O, Hindistan ədəbiyyatında ən görkəmli hekayə yazıçılarından biri kimi qəbul edilir. Das öz əsərlərində təbiətin gözəlliyini, insan təcrübələrini və Hindistanın kənd həyatını ustalıqla təsvir etmişdir. 2000-ci ildə “Saraswati Samman” və 2020-ci ildə “Padma Bhushan” kimi Hindistanın yüksək ədəbi mükafatlarına layiq görülmüşdür. Həyatı Manoj Das 1934-cü il fevralın 27-də Hindistanın Odişa əyalətindəki Balasore rayonunun Şankari kəndində anadan olmuşdur. Atası Madhusudan Das Britaniya hökumətində işləyirdi, anası Kadambini Devi isə evdar qadın idi. Uşaqlığı təbiətlə əhatə olunmuş kənd mühitində keçmiş, lakin eyni zamanda siklon və aclıq kimi təbii fəlakətlərə şahid olmuşdur. Təhsilini “Cuttack College”da başlamış, lakin tamamlamamışdır. Daha sonra “Samanta Chandra Shekhar College”da (Puri) ingilis ədəbiyyatı üzrə bakalavr dərəcəsini almışdır (1955). Gənclik illərində radikal görüşləri ilə tanınmış, tələbə hərəkatlarında iştirak etmiş və bir il həbsxanada yatmışdır. 1963-cü ildən ömrünün sonuna qədər Puduçeridəki “Sri Aurobindo Ashram”da yaşamış və burada professor kimi fəaliyyət göstərmişdir. Yaradıcılığı Manoj Das həm odia, həm də ingilis dillərində yazaraq ikidilli ədəbiyyatın ən mühüm simalarından biri olmuşdur. Onun əsərləri dramatik ifadə və fantastik elementlərlə zəngindir. Yazılarında Odişanın kənd həyatını, insan təbiətini və mənəvi axtarışları vurğulamışdır. İlk əsəri, “Satavdira Artanada” adlı şeir kitabı, 1949-cu ildə nəşr olunmuşdur. Das həmçinin 1950-ci ildə “Diganta” adlı ədəbi jurnal qurmuşdur. Onun hekayələri ingilis yazıçısı Graham Greene tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. Əsərləri Manoj Das çoxsaylı hekayə, roman və şeir yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri bunlardır: “Samudrara Kshudha” – “Dənizin Aclığı” (1951) – ilk qısa hekayə toplusu. “Jeebanara Swada” – “Həyatın Dadı” (1955) – erkən roman. “A Tiger at Twilight” – “Alatoranlıqda Pələng” (1970) – ingilis dilində roman. “Cyclones” – “Siklonlar” (1987) – təbiət və insan münasibətlərini təsvir edən roman. “Amruta Phala” – “Ölməz Meyvə” (1996) – odia dilində roman. Mükafatlar və tanınma Manoj Das yaradıcılığına görə çoxsaylı mükafatlar almışdır. 1972-ci ildə “Sahitya Akademi Award”, 2000-ci ildə “Saraswati Samman”, 2001-ci ildə “Padma Shri” və 2020-ci ildə “Padma Bhushan” ilə təltif edilmişdir. O, həmçinin “Sahitya Akademi Fellowship” kimi Hindistanın ən yüksək ədəbi mükafatına layiq görülmüşdür. 1971-ci ildə London və Edinburq arxivlərində apardığı tədqiqatlar ona “Sri Aurobindo Puraskar” qazandırmışdır. Şəxsi həyatı Manoj Das Pratijna Devi ilə evli idi. Cütlük 1963-cü ildə “Sri Aurobindo Ashram”a köçmüş və ömürlərini orada keçirmişdir. Das həyatının son illərində mistisizmə dərin maraq göstərmiş və Sri Aurobindonun fəlsəfəsini təbliğ etmişdir. O, 2021-ci il aprelin 27-də Puduçeridə xərçəng xəstəliyindən vəfat etmişdir. Mirası Manoj Das Hindistan ədəbiyyatında nağıl və hekayə janrını zənginləşdirmişdir. Onun əsərləri Odişa mədəniyyətini və insan təcrübələrini geniş auditoriyaya çatdırmışdır. Dasın doğulduğu Şankari kəndindəki evi indi memorial kimi fəaliyyət göstərir və ictimaiyyətə açıqdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Manoj_Das
https://www.loc.gov/acq/ovop/delhi/salrp/manojdas.html
http://www.worldofmanojdas.in/
http://www.worldofmanojdas.in/life.php
https://auroville.org/page/manoj-das-175
https://lifehist.com/details/details/13
https://www.newindianexpress.com/states/tamil-nadu/2021/Apr/27/noted-odia-and-english-writer-manoj-das-passes-away-at-87-in-puducherry-2295612.html
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
