Lu Jiuyuan (1139–1193) - Çinli bir filozof və Neo-Konfüçyüsçülük fəlsəfəsinin önəmli fiqurlarından biridir. Onun təlimləri, xüsusilə Konfüçyüsçülük düşüncəsini daha da inkişaf etdirərək və fərdilik və daxili təmizlik anlayışlarını önə çıxararaq müasir dövrə qədər təsirini saxlamışdır. Lu Jiuyuan, Zhu Xi ilə eyni dövrdə yaşamış, lakin fəlsəfi yanaşmaları ilə ona qarşı çıxmış və öz yanaşmalarını inkişaf etdirmişdir. Lu Jiuyuanun həyatı Lu Jiuyuan, Çinin Jiangxi əyalətində anadan olmuşdur. Gənc yaşlarından yüksək intellektual bacarıqları ilə tanınmış və Konfüçyüsçülük təlimlərini dərindən öyrənmişdir. Lu Jiuyuan, çox vaxt təbiət və insanın daxili dünyası üzərində düşünmüş, fərdin əxlaqını və fərdi inkişafını vurğulamışdır. O, həmçinin dövlət işlərində də fəaliyyət göstərmiş, ancaq daha çox fəlsəfi təlimlərinə və düşüncələrinə diqqət ayırmışdır. Fəlsəfəsi və yanaşması Lu Jiuyuanun fəlsəfəsi, əxlaq və daxili biliklərə vurğu edən, daha çox insanın öz ruhunu anlamağa və təmizləməyə yönələn bir yanaşma idi. Onun düşüncələrində "xin" anlayışı xüsusi yer tutur. Lu Jiuyuan, bu anlayışı, insanın daxili aləmini və əxlaqi təmizliyini təmsil edən mərkəzi bir anlayış olaraq görmüşdür. O, "xin"i təmizləmənin insanın həqiqi bilik və hikmətə çatmasının açarı olduğunu vurğulamışdır. Lu Jiuyuan, həmçinin təbiətin və insanın birliyini əsas almışdır. O, "insan təbiəti yaxşıdır" prinsipi üzərində dayanar və insanın əxlaqi inkişafının təbiətin mükəmməl bir əksidir olduğunu söyləmişdir. Onun fəlsəfəsində, insanın öz daxili aləmini, təbiətini və ruhunu anlamağa çalışması mühüm yer tutur. Lu Jiuyuan və Zhu Xi Lu Jiuyuan, Konfüçyüsçülük fəlsəfəsini inkişaf etdirərkən, Zhu Xinin yanaşmalarına qarşı çıxmışdır. Zhu Xi, çox vaxt intellektual və metodik yanaşmaları ilə tanınırdı və onu daha çox məntiqə dayalı bir təlim kimi qəbul edirdilər. Lu Jiuyuan isə daha çox intuisiya və daxili hisslərə dayanaraq insanın əxlaqi inkişafını vurğulamışdır. O, daha az nəzəriyyə, daha çox təcrübə və daxili işlə məşğul olmağı tövsiyə etmişdir. Lu Jiuyuanun fəlsəfəsi, insanın təbiəti ilə əlaqəsi üzərində dayanır və daha çox sadəlik və təmizlikə əsaslanır. Onun bu yanaşması, fəlsəfi təlimlərində insanın təbiətini anlamağa və özünü inkişaf etdirməyə əsaslanmışdır. Təsiri Lu Jiuyuanun fəlsəfəsi, xüsusilə Çində Neo-Konfüçyüsçülük düşüncəsinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Onun insanın daxili aləmini və əxlaqını vurğulayan yanaşmaları, təbiətlə insan arasındakı əlaqəni anlamaya çalışan düşüncələr bu gün də Çin və Şərqi Asiya fəlsəfəsində mühüm bir yer tutur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Lu_Jiuyuan
https://www.britannica.com/biography/Lu-Jiuyuan
http://www.chinaknowledge.de/History/Song/personslujiuyuan.html
https://xb-zsb.hbu.edu.cn/EN/Y2018/V43/I4/1
https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-981-19-8481-5_14
https://afe.easia.columbia.edu/ps/cup/lu_jiuyuan_mind.pdf
https://www.encyclopedia.com/places/britain-ireland-france-and-low-countries/benelux-political-geography/lu-jiuyuan
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
