Louis Sullivan (1856–1924) - Amerikalı memar və "göydələnlərin atası" kimi tanınan görkəmli memarlıq fiqurlarından biri idi. O, Amerika modernizminin əsas qurucularından biri sayılır və xüsusilə Chicago School (Çikaqo Məktəbi) hərəkatının ən nüfuzlu üzvlərindən biri olmuşdur. Sullivan, həmçinin "Form follows function" ("Forma funksiyanı izləyir") prinsipinin yaradıcısı kimi qəbul edilir və bu yanaşma müasir memarlıqda fundamental rol oynayır. Həyatı və təhsili Louis Henry Sullivan 3 sentyabr 1856-cı ildə Boston, Massachusetts şəhərində anadan olmuşdur. Gənc yaşlarından sənətə və memarlığa maraq göstərmişdir. O, Massachusetts Institute of Technology (MIT)-də memarlıq təhsili almış, daha sonra Avropaya gedərək École des Beaux-Arts (Paris) məktəbində təhsilini davam etdirmişdir. Təhsilini başa vurduqdan sonra Sullivan ABŞ-a qayıtmış və Chicago School hərəkatına qoşulmuşdur. O, xüsusilə Dankmar Adler ilə əməkdaşlıq edərək, Çikaqoda bir çox mühüm binalar inşa etmişdir. Əsas layihələri Louis Sullivan, xüsusilə hündürmərtəbəli binaların dizaynı ilə məşhurdur. Onun bəzi ən görkəmli layihələri: Wainwright Building (1891, St. Louis, Missouri) – ABŞ-ın ilk göydələnlərindən biri hesab edilir və Sullivanın memarlıq prinsiplərinin mükəmməl nümunəsidir. Bina, dikey vurğular və detallı dekorasiyası ilə seçilir. Guaranty Building (1894–1895, Buffalo, New York) – Bu bina, modernist göydələnlərin əvvəlcədən xəbərçisi hesab edilir. Sullivanın "forma funksiyanı izləyir" prinsipini açıq şəkildə nümayiş etdirir. Carson, Pirie, Scott and Company Building (1899, Chicago, Illinois) – Bu bina, Sullivanın ticari memarlıqda funksionallığı və estetikanı birləşdirməsi baxımından ən mühüm əsərlərindən biridir. Onun fasadı və dəmir işləmələri memarlıq tarixinə düşmüşdür. Chicago Stock Exchange Building (1893, Chicago, Illinois) – Bu bina, Sullivanın bəzək və struktur inteqrasiyası sahəsindəki dahiliyini əks etdirən gözəl nümunələrdən biridir. Memarlıq üslubu və prinsipləri Louis Sullivanın memarlığı modernizmin əsaslarını qoyan innovativ yanaşmalarla fərqlənirdi. Onun əsas prinsipləri: "Form follows function" ("Forma funksiyanı izləyir") Sullivan, binaların formalarının onların funksiyalarına uyğunlaşdırılmalı olduğunu müdafiə edirdi. O, memarlıqda süni və lazımsız bəzəkləri tənqid edirdi və sadəliyin gözəlliyini vurğulayırdı. Dikey vurğu və struktur sadəliyi Sullivan, yeni texnologiyalardan istifadə edərək hündür binaların memarlıq dizaynına estetik uyğunluq gətirdi. O, göydələnlərin vizual olaraq yerə oturuq görünməməsi üçün şaquli xətləri və ritmik fasad dizaynlarını inkişaf etdirdi. Təbiətdən ilhamlanan dekorativ elementlər Hərçənd ki, o, lazımsız dekorasiyaya qarşı idi, Sullivanın dizaynlarında bitkilərdən və üzvi formalarından ilhamlanmış bəzəklər geniş istifadə olunurdu. Onun unikal və mürəkkəb ornamentləri, binalarına fərdi xarakter qatırdı. İrsi və mirası Louis Sullivan, ABŞ memarlıq tarixində müasir göydələnlərin inkişafında əsas fiqur olmuşdur. Onun tələbələri və təsiri altında olan memarlar arasında Frank Lloyd Wright kimi dünyaca məşhur adlar da var. Sullivanın ideyaları, XX əsrin modernist memarlığına və xüsusilə Bauhaus hərəkatına böyük təsir göstərmişdir. Hərçənd ki, karyerasının son illərində Sullivan maddi çətinliklər yaşadı və bir çox əsərləri dağıldı, onun yaratdığı dizayn prinsipləri müasir memarlıq üçün fundamental əsaslar qoydu. Bu gün də onun binaları və nəzəriyyələri, memarlıq məktəblərində və şəhər planlamasında öyrənilir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Louis_Sullivan
https://www.britannica.com/biography/Louis-Sullivan
https://mimarobot.com/haber/wiki/louis-sullivan/
https://www.sah.org/about-sah/charnley-persky-house/about/louis-sullivan
https://www.artic.edu/artists/32803/louis-h-sullivan
https://www.theartstory.org/artist/sullivan-louis/
https://www.britannica.com/biography/Louis-Sullivan
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
