LaPerm - ABŞ-da törəmiş və indi dünyanın bir çox ölkəsində mövcud olan reks növü pişik. Tarix LaPerm növü, 1980-ci illərin əvvəllərində ABŞ-ın Oreqon ştatında yaranıb. Növün baniləri Linda və Richard Koehl olmuşdur. Onların pişiyi Speedy, Curly adlı qıvrım xəzli bir bala doğdu. Bu bala, bütün LaPerm pişiklərinin əcdadı oldu. Koehllər, 10 il ərzində qıvrım xəzli pişiklərin sərbəst şəkildə çoxalmasına icazə verdilər və sonra pişik həvəskarları ilə əlaqə yaradaraq rəsmi yetişdirmə proqramına başladılar. Növün adı, xəzinin "şaqqalı perm"ə bənzəyən görünüşündən ilhamlanaraq LaPerm qoyuldu. Bu ad, Chinookan ənənəsində fransız sözlərinin mənalı şəkildə istifadə edilməsindən yaranıb (məsələn, fransızca "la pipe" – pipa, "la pomme" – alma). Təsvir LaPerm pişikləri orta ölçülü və zərif bir bədən quruluşuna malikdir. Onların orta, əzələli bədəni, uzun ayaqları və boyunları var. Başları yumru künclü və geniş burunludur, gözləri badamşəkilli və orta böyüklükdədir. Xəzləri ipək kimi yumşaq deyil, daha çox "moxer" kimi bir toxunuşa malikdir. Xəz daimi dalğalı və ya qıvrım olur, ən uzun və ən müəyyən qıvrımlar boyun və qulaq ətrafında yerləşir. Quyruqları qıvrım və ya şüşə təmizləyici kimi görünür, bığları isə uzun və qıvrımdır. LaPerm pişikləri bütün rəng və naxışlarda ola bilər, lakin "tabby", "qırmızı" və "tortie" rəngləri daha çox yayılmışdır. Xəz rəngləri mövsümdən və pişiyin yaşından asılı olaraq dəyişir. ABŞ-da LaPerm LaPerm növü ilk dəfə Linda və Dick Koehl tərəfindən Oreqon fermasında yetişdirildi. Növün inkişafında Solveig Pfleuger, Anne D Lawrence, Beth Fillman və Dee Borgardt kimi yetişdiricilər də iştirak etdi. LaPerm "Society of America" (LPSA) 1997-ci ildə quruldu və "CFA" ilə əməkdaşlıq edərək növün tanınmasını təmin etdi. LaPerm növü 2003-cü ildə "TICA", 2008-ci ildə "CFA" tərəfindən çempionat statusu qazandı. Böyük Britaniyada LaPerm Böyük Britaniyada ilk LaPerm, "Champion Uluru BC Omaste Po of Quincunx" adlı pişik idi. O, 2002-ci ildə ABŞ-dan gətirildi və burada yetişdirmə proqramının əsasını qoydu. "LaPerm Cat Club" 2004-cü ildə quruldu və növ 2012-ci ildə "GCCF" tərəfindən tam çempionat statusu qazandı. Dünyada LaPerm LaPerm növü Kanada, Yeni Zelandiya, Avstraliya, Cənubi Afrika, Yaponiya, Almaniya, Niderland, İsveç, Rusiya və Tayvan kimi ölkələrə yayılmışdır. "FIFe" tərəfindən 2013-cü ildə müvəqqəti tanınma verildi və 2014-cü ildən etibarən rəsmi olaraq qəbul edildi. Yetişdirmə siyasəti LaPerm yetişdiriciləri, növün genetik müxtəlifliyini qorumaq üçün kontrol edilmiş çarpaz yetişdirmə metodundan istifadə edirlər. "TICA" və "CFA" kimi qeydiyyat orqanları, müəyyən növlərlə çarpaz yetişdirməyə icazə verir. "GCCF" isə daha ciddi qaydalara riayət edir və yalnız tam üç nəsil soy ağacı olan LaPermləri qəbul edir. Xüsusiyyətləri Qıvrım, yumşaq, dalğalı və ya halqa şəkilli. Bütün rəng və naxışlarda ola bilər. Orta ölçülü, əzələli, zərif və atletik bədən quruluşuna malikdir. Xarakteri mehriban, fəaldır və insanlarla yaxşı əlaqə qurur. Allergik reaksiyaları daha az törədir. Hündürlüyü təxminən 25-35 sm, çəkisi isə 2,3-4,5 kq olur. Bu ölçülər, LaPerm pişiklərinin fəal, çevik və zərif olmasını təmin edir. Onların qıvrım xəzi və mehriban xarakteri ilə birləşən bu fiziki xüsusiyyətlər, LaPermləri ev heyvanı kimi ideal edir. Qulluq LaPerm pişiklərinin xəzi asanlıqla dolaşmır və ona qulluq etmək olduqca sadədir. Bu növün xəzini sağlam və gözəl saxlamaq üçün aşağıdakı qulluq tövsiyələrinə əməl etmək lazımdır: - Xəzin daranmasıi: LaPerm pişiklərinin xəzini həftədə iki dəfə fırçalı dişli daraq ilə daramaq lazımdır. Bu, xəzin tökülən tüklərini təmizləyəcək və qıvrımların düzəlmədən təbii qalmasını təmin edəcək. - Qıvrımların qorunması: Xəzi nəm barmaqlarla ara-sıra nəmləndirmək, qıvrımların sıx və formalı qalmasına kömək edir. Bu, xüsusilə qıvrımların açılmasının qarşısını almaq üçün faydalıdır. - Dırnaqların kəsilməsi: LaPerm pişiklərinin dırnaqlarını ayda bir dəfə kəsmək tövsiyə olunur. Bu, pişiyin rahatlığı və evdəki əşyaların qorunması üçün vacibdir. - Çimizdirmə: Əgər pişiyi çimizdirdikdən sonra, fen istifadə etmək olmaz. Fen qıvrımları düzəldə bilər. Əvəzində, xəzi təbii şəkildə qurutmaq lazımdır. Qidalanma - Balanslı pəhriz: LaPerm pişikləri üçün zəngin protein və əsas yağ turşuları ilə zəngin qida tövsiyə olunur. Yüksək keyfiyyətli yaş və quru qida qarışığı ilə onların qida ehtiyaclarını qarşılamaq mümkündür. - Təzə su: Hər gün təzə su təmin edilməlidir Sağlamlıq - Veteriner yoxlamaları: LaPerm pişikləri ümumiyyətlə sağlam olsalar da, mütəmadi veteriner yoxlamaları xəstəliklərin erkən aşkarlanması və qarşısının alınması üçün vacibdir. - Peyvəndlər: Standart peyvəndlər və parazitlərin qarşısının alınması (qurdlar, bitlər və gənələr) mütləqdir. Bu növ 12-15 il orta ömrə sahibdir.
https://cfa.org/breed/laperm/
https://www.purina.co.nz/find-a-pet/cat-breeds/la-perms
https://vcacanada.com/know-your-pet/cat-breeds/laperm
https://www.petrebels.com/en/cat-breeds-laperm-cat/
https://cats.com/cat-breeds/laperm
https://www.webmd.com/pets/cats/what-to-know-la-perm
https://www.zooplus.co.uk/magazine/cat/cat-breeds/laperm
https://www.dailypaws.com/cats-kittens/cat-breeds/laperm
https://www.thesprucepets.com/laperm-cat-breed-profile-4769110
https://www.petmd.com/cat/breeds/c_ct_laperm
https://www.litter-robot.com/blog/laperm-cat/?srsltid=AfmBOooZYm3qLe44uymNW9i0ooN1db3NT_t-o_pZFEeNopJasSBM39DH
https://www.petinsurance.com/healthzone/pet-breeds/cat-breeds/laperm/
https://www.gccfcats.org/getting-a-cat/choosing/cat-breeds/laperm/
https://www.catster.com/cat-breeds/laperm/
https://scrumbles.co.uk/blogs/news/laperm-cat
https://www.dutch.com/blogs/cats/laperm-cat?srsltid=AfmBOooksRAZiwFuZMmBcNZz4CkUGYi1MxJO6iRdhnQkt2U1em_jEQ-K
https://tica.org/breed/laperm/
https://www.yourcat.co.uk/types-of-cats/laperm-cat-breed-information/
https://www.purina.co.uk/find-a-pet/cat-breeds/la-perms
https://pangovet.com/pet-breeds/cats/laperm-cat/
https://vcahospitals.com/know-your-pet/cat-breeds/laperm
https://www.omlet.co.uk/breeds/cats/laperm/
Tarix : 22 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
