Lalon - Həmçinin Lalon Şah, Lalon Fakir və ya Mahatma Lalon kimi tanınan, benqal filosofu, şairi, bəstəkarı və Baul mistiki. Ümumi məlumat O, benqal mədəniyyətinin ikonası hesab edilir və Rabindranath Tagore, Kazi Nazrul İslam və Allen Ginsberg kimi bir çox şair və mütəfəkkirə ilham vermişdir. Lalonun fəlsəfəsi kast, sinif və din fərqlərini rədd edir, teoloji münaqişələrə və irqçiliyə qarşı çıxır. O, dünyəvi işləri inkar edərək ruhun axtarışına üstünlük vermiş və subkontinental Bhakti və Sufi ənənələrinin sosial dəyişdirici rolunu təcəssüm etdirmişdir. Həyatı Lalon 1774-cü il oktyabrın 17-də Britaniya Hindistanının Jhenaidah bölgəsində (indiki Banqladeş) anadan olmuşdur, baxmayaraq ki, dəqiq doğum yeri və tarixi mübahisəlidir. Bəzi mənbələr onun Kumarkhali (Kushtia) yaxınlığında doğulduğunu iddia edir. Erkən həyatı haqqında az məlumat var, çünki o, öz keçmişini açıqlamaqdan çəkinirdi. Gəncliyində ziyarətə gedərkən çiçək xəstəliyinə tutulmuş və yoldaşları tərəfindən tərk edilmişdir. Muslim toxucu ailəsi – Malam Şah və Matijan – onu xilas edərək sağaltdıqdan sonra Lalon öz ailəsinə qayıda bilməmiş, çünki müsəlmanlarla yaşadığı üçün rədd edilmişdir. Daha sonra Baul müqəddəsi Siraj Sainin şagirdi olmuş və Kushtiadakı Çheuriya kəndində “Lalon Akhra” adlı məbəd qurmuşdur. Yaradıcılığı Lalon rəsmi təhsil almamış, lakin özünü Hindu və İslam dini ənənələrində dərindən təkmilləşdirmişdir. O, təxminən 2500 mahnı bəstələmişdir ki, bu mahnılar sadə dildə yazılmış, lakin dərin mistik və humanitar düşüncələrlə zəngindir. Lalonun şeirləri kast sistemini, dini ayrı-seçkiliyi və sosial iyerarxiyanı tənqid edir. Onun mahnılarında insan ruhunun birliyi və ilahi sevgiyə çatmaq ideyası əsas yer tutur. Lalon həyatında millətçiliyə və dini münaqişələrə qarşı çıxmış, tolerantlıq və bərabərlik mesajını yaymışdır. Əsərləri “Khachar Bhitor Ochin Pakhi” – “Qəfəsdəki Naməlum Quş” – ruhun azadlığı haqqında mahnı. “Shob Loke Koy Lalon Ki Jat” – “Hamı Soruşur Lalon Hansı Kastdandır” – kast sisteminə qarşı tənqid. “Arshi Nagar” – “Güzgü Şəhər” – mistik axtarış mahnısı. “Milon Hobe Koto Dine” – “Görüş Nə Vaxt Olacaq” – ilahi birliyə həsrət mahnısı. “Jat Gelo Jat Gelo Bole” – “Kast Getdi, Kast Getdi Deyirlər” – sosial bərabərlik haqqında mahnı. Mükafatlar və tanınma Lalon həyatında rəsmi mükafat almamışdır, lakin ölümündən sonra böyük təqdir qazanmışdır. 2004-cü ildə BBC-nin “Bütün Zamanların Ən Böyük Benqalları” sorğusunda 12-ci yeri tutmuşdur. Hər il ölüm ildönümündə (17 oktyabr) minlərlə şagird və ardıcıl “Lalon Akhra”da toplaşaraq onun mahnılarını oxuyur və fəlsəfəsini müzakirə edir. Onun ideyaları Hindistan və Banqladeşdə dini tolerantlıq simvolu kimi qəbul edilir. Şəxsi həyatı Lalonun erkən həyatı və ailəsi haqqında dəqiq məlumat yoxdur. Bəzi mənbələrə görə, o, gəncliyində evlənmiş, lakin ailəsi tərəfindən rədd edildikdən sonra Baul yolunu seçmişdir. Həyatı boyu sadə bir həyat sürmüş, Çheuriya kəndindəki akhrasında şagirdləri ilə birlikdə yaşamışdır. Lalon 1890-cı il oktyabrın 17-də 116 yaşında vəfat etmiş və akhrasının ortasında dəfn olunmuşdur. Mirası Lalon benqal ədəbiyyatında və mədəniyyətində silinməz iz qoymuşdur. Onun mahnıları humanizm, bərabərlik və ilahi sevgiyə çağırış kimi dəyərləndirilir. Lalonun fəlsəfəsi kast və din ayrı-seçkiliyinə qarşı mübarizənin simvolu olmuşdur. O, Tagore və Nazrul kimi böyük şəxsiyyətlərə təsir etmiş, həmçinin müasir dövrdə də musiqiçilərə və mütəfəkkirlərə ilham verir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Lalon
https://www.thedailystar.net/views/opinion/news/fakir-lalon-shah-love-life-and-liberation-2199996
https://en.banglapedia.org/index.php/Lalon_Shah
https://dbpedia.org/page/Lalon
https://rsisinternational.org/journals/ijriss/articles/lalon-a-non-sectarian-man-and-reformer-in-philosophy/
https://aninditaganguly.com/lalon-fakir-humanism-and-the-baul-tradition/
https://www.sahapedia.org/everyone-wonders-whats-lalons-faith
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
