Kenneth Alan Ribet (1948-) - Amerikalı riyaziyyatçı, ədədi nəzəriyyə və qrupların nəzəriyyəsi sahəsində mühüm töhfələr vermişdir. O, xüsusilə Fermatın Son Teoremi ilə bağlı işləri və Ribet Teoremi ilə tanınır. Ribet-in nəticələri, Andrew Wiles tərəfindən Fermatın Son Teoreminin isbatında əsas açarlardan biri olmuşdur. Həyatı və təhsili Ken Ribet 1948-ci ildə New York, ABŞ-da anadan olmuşdur. O, riyaziyyata olan marağını gənc yaşlarından inkişaf etdirmiş və Brown Universiteti-ndə bakalavr dərəcəsi almışdır. Daha sonra Harvard Universiteti-ndə doktorantura təhsili almış və burada John Tate rəhbərliyi altında dissertasiya müdafiə etmişdir. 1970-ci illərdən etibarən Kaliforniya Universiteti, Berkeley-də professor kimi fəaliyyət göstərmiş və ədədi nəzəriyyə sahəsində bir çox mühüm tədqiqatlar aparmışdır. Elmi töhfələri Ken Ribetin əsas elmi töhfələri cəbri ədədi nəzəriyyə və modulyar formalar ilə bağlıdır. Onun ən məşhur nailiyyətlərindən biri Fermatın Son Teoremi ilə əlaqədar olan Ribet teoremidir. 1. Ribet teoremi və fermatın son teoremi 1986-cı ildə Ken Ribet Frey Eğrisi və epsilon-göstərici problemini həll edərək, Taniyama–Shimura fərziyyəsinin Fermatın Son Teoreminin həllinə gətirib çıxaracağını sübut etdi. Bu nəticə Andrew Wiles üçün kritik əhəmiyyət daşıyırdı, çünki Wiles, 1994-cü ildə Taniyama–Shimura fərziyyəsini isbat edərək Fermatın Son Teoremini tam sübut etdi. Ribet Teoremi, modulyar formalardan istifadə edərək sadiq qrupların və cəbri strukturların daha yaxşı başa düşülməsinə kömək etdi. 2. Modulyar formalar və qrupların nəzəriyyəsi Ribet modulyar əyrilər, qrupların təsviri nəzəriyyəsi və Galois modulları ilə bağlı dərin araşdırmalar aparmışdır. Onun işləri, səlis deformasiyalar, Galois təsvirləri və ədədi nəzəriyyənin tətbiqləri sahələrində geniş şəkildə istifadə olunur. 3. Kriptoqrafiya və hesablama riyaziyyatı Ribetin modulyar formalar və Galois təsvirləri üzərində apardığı tədqiqatlar kriptologiya və rəqəmsal təhlükəsizlik sahələrində də əhəmiyyətlidir. Onun nəticələri, elliptik əyrilər üzərində qurulmuş şifrələmə metodlarında istifadə edilən alqoritmik metodlarla bağlıdır. Mükafatlar və tanınma 2017 – ABŞ Milli Elmlər Akademiyasına seçildi 2020 – Steele Mükafatı (Amerikan Riyaziyyat Cəmiyyəti tərəfindən) 2022 – Legion d'Honneur ordeni (Fransa hökuməti tərəfindən) Ken Ribet, Fermatın Son Teoremi və modulyar formalar sahəsindəki əhəmiyyətli nailiyyətləri ilə riyaziyyat tarixində xüsusi yer tutur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Ken_Ribet
https://math.berkeley.edu/~ribet/
https://scholar.google.com/citations?user=U63vv5wAAAAJ&hl=en
https://x.com/kribet
https://genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=32910
https://www.nasonline.org/directory-entry/kenneth-a-ribet-htzclx/
https://www.nasonline.org/directory-entry/kenneth-a-ribet-htzclx/
Tarix : 12 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
