Katherine Johnson (1918–2020) - NASA-da aparıcı riyaziyyatçı olmuş və kosmos uçuşlarının uğurla həyata keçirilməsində mühüm rol oynamışdır. O, Amerikanın kosmik proqramının ilk illərində orbital mexanika hesablamalarını aparmış və Apollo 11 missiyasının Aya enməsində böyük töhfələr vermişdir. Erkən həyatı və təhsili 26 avqust 1918-ci ildə Qərbi Virciniyada doğulmuşdur. Riyaziyyata olan marağı sayəsində 14 yaşında orta məktəbi bitirmiş və Qərbi Virciniya Dövlət Kollecinə qəbul olunmuşdur. 1937-ci ildə riyaziyyat üzrə bakalavr dərəcəsi almış və tezliklə müəllim kimi çalışmağa başlamışdır. NASA və kosmik tədqiqatlara töhfələri Riyazi hesablamalar və kosmik uçuşlar 1953-cü ildə NASA-nın sələfi olan NACA-da (National Advisory Committee for Aeronautics) işə başlamışdır. Kompleks orbital mexanika hesablamaları apararaq kosmik gəmilərin trayektoriyalarını müəyyənləşdirmişdir. "İnsan Kompüterləri" komandasında çalışaraq John Glennin orbital uçuşunu hesablamışdır. Glenn yalnız onun təsdiqlədiyi hesablamalardan sonra uçuşa razılaşmışdır. Apollo 11 və Aya Enmə Missiyası 1969-cu ildə Apollo 11 missiyasının Aya enməsi üçün trayektoriyanı hesablamaqla kritik rol oynamışdır. Onun tənlikləri kosmik gəminin təhlükəsiz enişini və Yerə qayıdışını təmin etmişdir. Space Shuttle və sonrakı layihələr NASA-da çalışdığı müddətdə Space Shuttle proqramı və digər kosmik tədqiqat layihələrində iştirak etmişdir. Kosmosda uzunmüddətli insan fəaliyyətinin mümkünlüyünü araşdıran hesablama metodları üzərində işləmişdir. Mükafatlar və tanınma 2015-ci ildə Prezident azadlıq medalı ilə təltif olunmuşdur. NASA Langley Araşdırma Mərkəzində onun şərəfinə bina adlandırılmışdır. 2016-cı ildə "Hidden Figures" (Gizli Rəqəmlər) filmi onun və digər afroamerikalı qadın riyaziyyatçıların uğurlarını nümayiş etdirmişdir. Mirası və təsiri Katherine Johnson riyaziyyat və kosmik tədqiqatlarda bərabərlik və qadınların rolunun gücləndirilməsində mühüm sima olmuşdur. Onun riyazi dahisi sayəsində ABŞ kosmos tədqiqatlarında uğur qazanmışdır. Onun mirası NASA və aerokosmik elmlərdə riyaziyyatın gücünü göstərən parlaq nümunələrdən biri kimi qalır
https://en.wikipedia.org/wiki/Katherine_Johnson
https://tr.wikipedia.org/wiki/Katherine_Johnson
https://www.britannica.com/biography/Katherine-Johnson-mathematician
https://www.nasa.gov/centers-and-facilities/langley/katherine-johnson-biography/
https://kids.nationalgeographic.com/history/article/katherine-johnson
https://www.bluefieldwv.gov/community/page/dr-katherine-johnson
https://katherinejohnson.net/
Tarix : 10 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
