• Wikisun
Layihə çərçivəsində Wikipedia platformasına əlavə olunan məqalə sayı
1
2
5
5
karl-rosenkranz

Karl Rosenkranz

Karl Rosenkranz (1805–1879) - Alman filosofu və estetikası sahəsindəki mühüm alımlardan biridir. O, xüsusilə Hegelin fəlsəfəsindən təsirlənərək, estetik və sosial fəlsəfə sahələrindəki işləri ilə tanınır. Rosenkranz, gözəllik, hisslər və estetik təcrübə haqqında dərin fəlsəfi düşüncələr inkişaf etdirmişdir və bu yanaşmaları fəlsəfənin geniş sahələrinə tətbiq etməyə çalışmışdır. Həyatı və təhsili Karl Rosenkranz, 1805-ci ildə Almaniyanın Lübben şəhərində anadan olmuşdur. O, Berlin Universitetində təhsil almış və burada Hegelin fəlsəfəsindən təsir almışdır. İlk dövrlərində Romantik hərəkatın bir hissəsi olsa da, sonradan Hegelci idealizmi mənimsəmişdir. Rosenkranz, öz həyatını fəlsəfi nəzəriyyələrə və estetik məsələlərə həsr etmişdir. Əsərləri və fəlsəfi yanaşmalar Rosenkranz, əsasən estetik fəlsəfə və mədəniyyət fəlsəfəsi sahələrindəki əsərləri ilə tanınır. O, insanın hissləri, emosiyaları və gözəllik anlayışları üzərində dərindən düşünmüş, bu sahələrin fəlsəfi təhlilini təqdim etmişdir. "Ästhetik der Tat" (1835) Rosenkranzin ən tanınmış əsərlərindən biri "Ästhetik der Tat" (Hərəkətin Estetikası) adlı kitabıdır. Bu əsərdə o, hərəkət və gözəllik anlayışlarını birləşdirərək, bir insanın estetik təcrübəsinin onun həyat fəaliyyətləri ilə necə əlaqəli olduğunu izah etməyə çalışmışdır. Rosenkranz, gözəllik və hərəkət arasındakı əlaqələri daha geniş bir falsəfi və mədəniyyəti nəzərdən keçirilməsinə imkan yaratmışdır. "Hegel's Estetik" (1836) Rosenkranz, Hegelin fəlsəfəsindən çox təsirlənmiş və onun estetik nəzəriyyələrini öz əsərlərində işləyərək daha da inkişaf etdirmişdir. O, Hegel'in sənət və gözəllik anlayışlarını sosial və mədəni kontekstdə izah etməyə çalışmışdır. Bu əsərdə, Rosenkranz həmçinin sənətin və gözəlliyin mədəniyyətin və tarixin bir hissəsi olduğunu göstərmişdir. "Das Wesen der praktischen Welt" (1865) Rosenkranzin digər mühüm əsərlərindən biri də "Das Wesen der praktischen Welt" (Praktik Dünyanın Mahiyyəti) kitabıdır. Bu əsərdə o, praktik fəlsəfənin insanın gündəlik həyatı ilə necə əlaqəli olduğunu, həmçinin estetik və etik təcrübələrin bir-birinə necə bağlı olduğunu araşdırmışdır. Estetika və gözəllik Rosenkranzin fəlsəfəsində estetik təcrübə və gözəllik anlayışları mühüm yer tutur. O, gözəlliyi yalnız formal bir obyekt olaraq deyil, insanın əqli, hissləri və təcrübəsi ilə əlaqələndirərək, estetik fenomenləri həm subyektiv, həm də obyektiv olaraq təhlil etmişdir. Rosenkranz, gözəlliyin və estetik təcrübənin insanın praktik həyatına necə təsir etdiyini, onun həyat fəaliyyətlərinə necə daxil olduğunu izah etməyə çalışmışdır. Sosial və etik fəlsəfə Rosenkranz həmçinin etik fəlsəfə və sosial nəzəriyyə ilə də maraqlanmışdır. Onun fikrincə, gözəllik və gözəl sənət yalnız fərdi subyektiv təcrübə ilə bağlı deyil, həm də cəmiyyət və tarix ilə əlaqəlidir. O, estetik və etik məsələləri həyatın praktiki və sosial tərəfləri ilə birləşdirərək, insanların həyatlarını daha yaxşı başa düşməyə çalışmışdır. Ölümü və mirası Karl Rosenkranz 1879-cu ildə vəfat etmişdir. Onun fəlsəfi mirası, xüsusən estetik fəlsəfə və mədəniyyət fəlsəfəsi sahələrində davamlı təsir göstərmişdir. Rosenkranzin estetik və fəlsəfi nəzəriyyələri, Hegelci idealizmin inkişafına böyük töhfə vermiş və bu yanaşmalar romantizm və neokantçılıq ilə əlaqədar təhlil edilmişdir.


İstinadlar

Tarix : 13 mart 2025


Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.