Sir Joseph Swan (1828–1914) - İngilis ixtiraçısı və kimyaçısı. O, elektrik işığının inkişafında böyük rol oynamış və modern elektrik lampasının yaradılmasında ilk addımları atan alimlərdən biri kimi tanınır. Swan’ın ixtiraları və araşdırmaları, elektrik və işıqlandırma texnologiyalarının inkişafında əhəmiyyətli bir mərhələ yaratmışdır. Erkən həyatı və təhsili Joseph Swan 1828-ci ildə İngiltərənin Sunderland şəhərində anadan olmuşdur. O, təhsilini yerli məktəblərdə almış, daha sonra isə təbiət elmləri və kimya üzrə maraqlanmağa başlamışdır. Swan’ın erkən həyatı, təbii elmlərə və texniki məsələlərə olan marağını daha da artırmış və bu, onun gələcəkdə böyük ixtiralar etməsinə zəmin hazırlamışdır. Elmi karyerası və ixtiraları Swan, ilk ixtirasına 1850-ci illərin ortalarında başlamışdır. Ən məşhur ixtirası, elektrik işıqlandırması ilə bağlıdır. 1860-cı illərin ortalarında Swan, karbon filamentlər istifadə edərək işıq saçan bir lampa hazırladı. Bu, elektriklə işləyən ilk lampalardan biri sayılır və daha sonra Thomas Edison ilə paralel olaraq inkişaf etdirilmişdir. Swanın elektrik lampası, müasir işıqlandırmanın təməlini qoymuş və gələcəkdə daha güclü və davamlı işıq mənbələrinin inkişafına ilham vermişdir. O, 1878-ci ildə İngiltərədə bu lampanın patentini aldı. Bu dövrdə, Swan və Thomas Edison arasında işıq lampası ilə bağlı patent mübahisələri olmuşdur, çünki hər iki alim bu sahədə öncül idi. Kimya və başqa ixtiralar Joseph Swan yalnız elektrik işıqlandırması ilə məşhurlaşmamışdır. O, həmçinin kimya sahəsində də bir sıra mühüm ixtiralar edib. Swan, 1854-cü ildə şəkərdən aldehid əldə etmə üsulunu kəşf etdi və bu, onun kimya sahəsindəki ilk böyük uğuru oldu. O, həmçinin fotosənədləmə və fotonun istifadəsi ilə bağlı müxtəlif təcrübələr aparmışdır. Təhsil və akademik fəaliyyət Swan, karyerasının əvvəlində daha çox təcrübə və texniki ixtiralarla məşğul olsa da, daha sonra elmi ictimaiyyətdə tanınan bir şəxsə çevrildi. 1883-cü ildə Londondakı Kral Cəmiyyəti tərəfindən fəxri üzv seçildi və 1904-cü ildə isə cəmi 76 yaşında Sir titulunu aldı. Həmçinin, Swan bir neçə elmi dərnək və cəmiyyətin üzvü idi. Mirası və təsiri Joseph Swanın ixtiraları, yalnız elektrik lampalarının inkişafı ilə deyil, həmçinin işıqlandırma texnologiyalarının, həmçinin kimyanın bir çox sahələrindəki irəliləyişlərlə də bağlıdır. O, xüsusilə işıqlandırma və elektriklə işləyən avadanlıqların kommersiyalaşmasında mühüm rol oynamışdır. Swanın lampası, evlərdə işıqlandırma sistemlərini və sənaye işıqlarını dəyişdirərək, müasir işıqlandırma sahəsinin təməlini atmışdır. O, həmçinin çoxsaylı sənaye mülkiyyətinə malik olmuş və texnologiyanın bu sahələrinin inkişafında lider mövqedə olmuşdur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Joseph_Swan
https://www.britannica.com/biography/Joseph-Wilson-Swan
https://www.lindahall.org/about/news/scientist-of-the-day/joseph-wilson-swan/
https://collection.sciencemuseumgroup.org.uk/people/ap24422/swan-joseph-wilson
https://micro.magnet.fsu.edu/optics/timeline/people/swan.html
https://americanhistory.si.edu/lighting/bios/swan.htm
https://blogs.ncl.ac.uk/speccoll/2014/06/27/sir-joseph-swan-a-light-that-never-goes-out-june-2014/
Tarix : 26 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
