Joseph Hooton Taylor Jr. (1941-ci il, ABŞ doğumlu) - Amerikalı nəzəri fizik və kosmoloq. O, ən çox pulsarların tədqiqatı və cüt pulsar sistemi üzərindəki tədqiqatları ilə məşhurdur. 1993-cü ildə, Taylor və həmkarı Russell Hulse, pulsarların və qara dəliklərin və kosmik zamanın təbiətinə dair işləri ilə Nobel Fizika Mükafatını qazanmışdır. Bu mükafat onların cüt pulsar sistemi üzərində apardıqları tədqiqatlara görə verilmişdir, bu sistem kosmologiya və ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin bir çox məsələlərini test etmək üçün mühüm bir laboratoriya təmin edir. Erkən həyatı və təhsili Joseph Hooton Taylor Jr. 1941-ci ildə ABŞ-ın Filadelfiya şəhərində doğulmuşdur. O, Princeton Universitetində təhsil almış və 1969-cu ildə fizika üzrə doktorluq dərəcəsini əldə etmişdir. Doktorluq dissertasiyasını kosmologiya və astronomiya sahəsində yazmışdır. Onun təhsilinin ilk illəri, elmi işlərinə böyük təsir etmiş və daha sonra karyerasının yönünü müəyyənləşdirmişdir. Elmi karyerası və töhfələri Taylorun elmi karyerası, əsasən astronomiya və kosmologiya sahəsindəki tədqiqatlarla bağlıdır. O, 1970-ci illərin ortalarında, pulsarların xüsusiyyətlərini tədqiq etməyə başlamışdır. Pulsarlar, yüksək sürətlə dövr edən neytron ulduzlarıdır və bu cisimlərdən yayılan çox dəqiq siqnallar, zamanın ölçülməsində, kosmoloji müşahidələrdə və cisimlər arasındakı cazibə qüvvəsinin daha yaxşı başa düşülməsində mühüm rol oynayır. Taylor və Russell Hulse, 1974-cü ildə bir cüt pulsar – PSR B1913+16-nı kəşf etmiş və bu tapıntı, onların gələcək işləri üçün böyük əhəmiyyət daşımışdır. Bu cüt pulsar sistemi, həm pulsarların tək-tək, həm də bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədəki davranışlarını araşdırmaq üçün ideal bir test sistemi təqdim etmişdir. Onlar, bu cüt pulsarların orbital hərəkətlərini müşahidə edərək, ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin nəticələrini daha dəqiq ölçmək imkanı əldə etdilər. Nobel mükafatı Joseph Taylor və Russell Hulse 1993-cü ildə, cüt pulsar sistemi üzərində apardıqları tədqiqatlara görə Nobel Fizika Mükafatını qazanmışdır. Onlar, pulsarların təkcə vaxtın ölçülməsi və ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin test edilməsi üçün önəmli bir alət olmadığını, eyni zamanda bu sistemlərin qara dəliklər və kosmik zamanın təbiətinin daha yaxşı başa düşülməsinə kömək etdiyini göstərdilər. Onlar həmçinin cüt pulsarların orbitlərindəki dəyişiklikləri müşahidə edərək, ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin dəqiq bir testini həyata keçirmişlər. Bu, kosmologiya və fəza-zaman anlayışında mühüm bir irəliləyiş olmuşdur. Tədqiqat sahələri və metodlar Taylor, pulsarların xüsusiyyətlərini və bu cisimlərin bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqələrini, çox dəqiq ölçmələr və riyazi modellər vasitəsilə tədqiq etmişdir. Cüt pulsarların müşahidə edilməsi, təkcə ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin test edilməsi üçün deyil, həm də zamanın və məkanın təbiətini daha dərindən başa düşməyə kömək etmişdir. Taylor-un işləri həmçinin, kosmoloji müşahidələrdə və astrofizikada çox geniş tətbiq sahələrinə sahib olmuşdur. Əhəmiyyəti və müasir elmdəki rolu Joseph Taylorun işləri, müasir astrofizikanın və kosmologiyanın təməl daşlarından birini təşkil edir. O, pulsarların istifadəsi ilə kosmik zaman və məkan haqqında daha dəqiq məlumatlar əldə etməyə kömək etmişdir. Taylor-un tədqiqatları, həmçinin nəzəri fizikanın müxtəlif sahələrində, o cümlədən qara dəliklər, fəza və zamanın quruluşu ilə bağlı nəzəriyyələrin inkişafında böyük təsir yaratmışdır. Mirası Joseph Hooton Taylor Jr.-in elmi fəaliyyətləri, yalnız astronomiya və kosmologiya sahələrində deyil, həm də ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin və astrofizikaya olan yanaşmaların inkişafında mühüm bir iz buraxmışdır. Onun cüt pulsarları üzərindəki tədqiqatları, bu sahələrdəki digər alimlərə yeni ideyalar və araşdırma istiqamətləri təqdim etmişdir. Taylor, həmçinin yeni kəşfləri və elmi işləri ilə gənc tədqiqatçılara ilham vermiş və fizika elminin inkişafına əhəmiyyətli töhfə vermişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Joseph_Hooton_Taylor_Jr.
https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1993/taylor/biographical/
https://www.britannica.com/biography/Joseph-H-Taylor-Jr
https://history.aip.org/phn/11610005.html
https://dof.princeton.edu/people/joseph-hooton-taylor
https://kids.britannica.com/students/article/Joseph-Hooton-Taylor-Jr/313788
https://phy.princeton.edu/people/joseph-taylor
Tarix : 26 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
