Joseph Achille Le Bel (1847–1930) - Fransız kimyaçısıdır və xüsusilə stereo kimya sahəsindəki mühüm töhfələri ilə tanınır. O, optik aktivlik və stereoisomerizm haqqında apardığı tədqiqatlarla məşhurdur və bu sahədəki ən vacib anlayışlardan biri olan Le Bel-Liebig nəzəriyyəsini irəli sürmüşdür. Onun işləri, xüsusilə üzvi birləşmələrin üçölçülü strukturlarını anlamaq və bu strukturların kimyəvi xüsusiyyətlərini izah etmək baxımından elmin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Erkən həyat və təhsil Joseph Achille Le Bel 1847-ci ildə Fransanın Saint-Mihiel şəhərində anadan olmuşdur. O, təhsilini Paris Universitetində almış və orada kimya üzrə dərs almışdır. Le Bel gənc yaşlarından kimyaya maraq göstərmiş və elmi tədqiqatlara başladığı vaxtdan etibarən bu sahədəki irəliləyişləri ilə diqqət çəkmişdir. Onun kimya sahəsindəki əsas maraq sahəsi üzvi kimya və molekulyar strukturlar idi. Stereo kimya və Le Bel-Liebig nəzəriyyəsi Joseph Achille Le Belın ən böyük elmi töhfəsi stereo kimya sahəsindəki işləridir. O, 1874-cü ildə, alman kimyaçı Jakob Liebig ilə birlikdə, molekulların üçölçülü strukturlarını və bu strukturların kimyəvi xüsusiyyətlərinə təsirini izah edən bir nəzəriyyə irəli sürdü. Bu nəzəriyyə, stereoizomerizm anlayışını tanıtdı və molekulların optik aktivliklərini izah etdi. Le Bel və Liebig, bir molekulun simmetriyasının onun kimyəvi xüsusiyyətlərini necə təsir etdiyini göstərdilər. Onlar, xüsusilə kiral (asimmetrik) karbon atomlarının molekulların üçölçülü strukturlarını necə təşkil etdiyini və bunun üzvi birləşmələrin kimyəvi reaktivliyini necə dəyişdirdiyini izah etdilər. Bu nəzəriyyə, optik izomerizm və enantiyomeri izah edərək, kimyaçıların müxtəlif molekulları və onların kimyəvi reaksiyalarını daha yaxşı başa düşmələrinə imkan verdi. Optik aktivlik və kiral kimya Le Belin işləri, həmçinin optik aktivlik anlayışını dərindən anlamağa kömək etdi. O, optik aktivlik göstərən maddələrin simmetrik olmayan (kiral) molekullardan ibarət olduğunu irəli sürdü. Kiral molekullar, işıq şüalarının polarizasiyasını dəyişdirə bilirlər və bu xüsusiyyət, onların enantiyomerlər (molekulun tərs şəkilləri) arasında fərqlərin mövcudluğunu göstərir. Le Belin apardığı tədqiqatlar, kimyəvi maddələrin optik aktivliklərini təhlil etmək və izah etmək baxımından mühüm rol oynadı. Le Belin və Liebig arasında əməkdaşlıq Joseph Le Bel və Jakob Liebig, stereo kimya nəzəriyyəsini inkişaf etdirmək və molekulların strukturlarını anlamaq məqsədilə birgə işlər apardılar. 1874-cü ildə Le Bel, kiral karbon atomu ilə bağlı nəzəriyyəsini inkişaf etdirərək, bir molekulun simmetriyasının onun kimyəvi reaktivliyinə və reaksiya mexanizminə necə təsir etdiyini göstərdi. Onun bu nəzəriyyəsi, xüsusilə üzvi kimya sahəsində, molekulların özünü təkrarlayan strukturları və onların stereokimyəvi xüsusiyyətlərini başa düşmək üçün əsas bir mövqe təşkil etdi.
https://en.wikipedia.org/wiki/Joseph_Achille_Le_Bel
https://www.nature.com/articles/126374a0
https://www.britannica.com/biography/Joseph-Achille-Le-Bel
https://www.redalyc.org/pdf/1816/181625999008.pdf
https://www.accessscience.com/content/biography/m0081799
https://pubs.rsc.org/en/content/articlelanding/1930/jr/jr9300002789
https://wellcomecollection.org/concepts/wtqrnpsz
Tarix : 27 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
