ohn Walter Gregory (1864–1932) - İngilis geoloqu və geografiya sahəsində tanınmış alimdir. O, Afrikada apardığı araşdırmalarla məşhurdur və xüsusilə Afrika kontinenti ilə bağlı geoloji tədqiqatları ilə tanınır. Gregory, tektonika, yer qabığının quruluşu və dağların əmələ gəlməsi kimi mövzular üzərində çoxsaylı tədqiqatlar aparmış və bu sahələrdə mühüm kəşflər etmişdir. Erkən həyat və təhsil John Walter Gregory, 1864-cü ildə İngiltərənin Hawkhurst şəhərində anadan olmuşdur. O, təhsilini Eton Kolleci və daha sonra Kembric Universiteti-ndə almışdır. Burada geologiya və coğrafiya sahələrində təhsil almış və bu sahələrə olan marağı gənc yaşlarından formalaşmışdır. Gregory, həmçinin müxtəlif sahə araşdırmalarına, xüsusilə geoloji və coğrafi tədqiqatlara olan marağını erkən dövrdən göstərmişdir. Afrikada geoloji araşdırmalar John Walter Gregory-nin ən tanınmış işləri Afrika ilə bağlıdır. O, 1890-cı illərdə Şərqi Afrika və Cənubi Afrika bölgələrində bir sıra geoloji ekspedisiyalar təşkil etmişdir. Gregory bu ekspedisiyalarda dağların əmələ gəlməsi, tektonik proseslər və Afrikanın geoloji tarixi barədə məlumatlar toplamağa çalışmışdır. 1. Afrikanın geoloji quruluşu Gregory, Şərqi Afrika və Kenya bölgələrində apardığı araşdırmalarla həmin bölgənin geoloji quruluşunu dəqiq şəkildə təsvir etmişdir. O, rif sistemləri və tektonik xüsusiyyətlər üzərində dayanan təhlilləri ilə, Afrika kontinenti-nin formalaşmasında əhəmiyyətli rol oynayan geoloji prosesləri öyrənmişdir. Gregory'nin tədqiqatları, Şərqi Afrika Rift Vadisi və ətrafındakı dağların əmələ gəlməsindəki əsas prosesləri başa düşməyə kömək etmişdir. 2. Şərqi Afrika Rift vadisi John Walter Gregory-nin ən böyük kəşflərindən biri, Şərqi Afrika Rift Vadisi-nin geologiyasına dair apardığı tədqiqatlar olmuşdur. O, bu bölgənin dağlıq ərazilərindəki rift zonalarını və geoloji xüsusiyyətləri təhlil edərək, kontinentlərarası tektonik hərəkətləri daha yaxşı başa düşməyə imkan yaratmışdır. Gregory'nin bu sahədəki işləri, rift vadisinin formalaşmasında rol oynayan dağların və çökəkliyin geoloji təhlilini təqdim etmişdir. 3. Cənubi Afrika və zimbabve Gregory, həmçinin Cənubi Afrika və Zimbabvedəki geoloji quruluşları öyrənmiş və bu bölgələrdəki mərcan rifləri, xətti dağlar və geysirlər üzərində araşdırmalar aparmışdır. O, bu ərazilərdəki geoloji xüsusiyyətləri təhlil edərək, bu bölgələrin formalaşması ilə bağlı yeni nəzəriyyələr irəli sürmüşdür. Geologiyanın təsnifatı və dağların əmələ gəlməsi John Walter Gregory, dağların əmələ gəlməsi və yer qabığının dinamizmi ilə bağlı tədqiqatlar aparmışdır. O, dağların yalnız yer qabığının sıxılmasından deyil, həm də riflərin açılmasından meydana gəldiyini göstərmişdir. Bu yanaşma, onun zamanında geoloji tədqiqatların əsas məsələlərindən biri olmuşdur. Gregory, dağların formalaşmasında həm ekzogen, həm də endogen proseslərin rolunu vurğulamışdır. Geologiya və coğrafiya üzrə əsərləri John Walter Gregory, geologiya və coğrafiya mövzularında çoxsaylı əsərlər yazmışdır. Onun yazdığı əsərlər arasında ən məşhurları bunlardır: "The Great Rift Valley" (1896): Bu əsərində Gregory, Şərqi Afrika Rift Vadisi haqqında geniş təhlil vermiş, həmin bölgənin geoloji inkişafını və bu inkişafın Şərqi Afrika üçün əhəmiyyətini izah etmişdir. "The Geology of Africa" (1921): Gregory, bu əsərində Afrika kontinenti üzərində apardığı tədqiqatları bir araya gətirərək, kontinental quruluşu və bu quruluşun tarixini geniş şəkildə izah etmişdir. Geologiyaya və coğrafiyaya töhfələri John Walter Gregory-nin geologiyaya və coğrafiyaya verdiyi töhfələr, o dövrün geologiya elmi üçün çox əhəmiyyətli olub. Onun Şərqi Afrika Rift Sistemi ilə bağlı apardığı tədqiqatlar, bu bölgənin geologiyasını başa düşmək üçün yeni perspektivlər yaratmışdır. Gregory, tektonik proseslərin və rif zonalarının inkişafını başa düşmək üçün çox əhəmiyyətli kəşflər etmişdir. Bununla yanaşı, onun Afrika kontinenti-nin formalaşmasına dair nəzəriyyələri və dağların əmələ gəlməsi ilə bağlı fikirləri geologiya elminə böyük təsir göstərmişdir. Sonrakı həyat və irsi John Walter Gregory 1932-ci ildə vəfat etmişdir. Onun irsi geologiya və coğrafiya sahələrində böyük bir iz qoymuşdur. O, Afrika geologiyası ilə bağlı apardığı tədqiqatları ilə geologiyanın bu sahəsini bir qədər daha genişləndirmiş və gələcək nəsillər üçün əhəmiyyətli bir qaynaq qoymuşdur. Gregory-nin əsərləri bu gün də geoloji tədqiqatlar və coğrafiya öyrəncələri üçün dəyərli bir material olaraq qalır.
https://en.wikipedia.org/wiki/John_Walter_Gregory
https://royalsocietypublishing.org/doi/pdf/10.1098/rsbm.1932.0011
https://www.gla.ac.uk/myglasgow/archivespecialcollections/discover/specialcollectionsa-z/johnwaltergregorycollection/
https://en.wikisource.org/wiki/Author:John_Walter_Gregory
https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsbm.1932.0011
https://archives.collections.ed.ac.uk/agents/people/687
https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsbm.1932.0011
Tarix : 12 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
