Johan Collett Müller Borgen (28 aprel 1902 – 16 oktyabr 1979) - Norveç yazıçısı, jurnalisti və tənqidçisi. Ümumi məlumat O, “Lillelord” romanı ilə tanınır və bu əsər 1955-ci ildə "Norveç Tənqidçilərinin Ədəbiyyat Mükafatı"nı qazanmışdır. Borgen 1966-cı ildə "Ədəbiyyat üzrə Nobel Mükafatı"na namizəd göstərilmişdir. Onun yaradıcılığı Norveçin 20-ci əsr ədəbiyyatında mühüm yer tutur və maqik realizm üslubu ilə seçilir. Həyatı Johan Borgen 1902-ci il aprelin 28-də Norveçin Kristiania şəhərində (indiki Oslo) anadan olmuşdur. Atası Poul Holst Borgen (1867–1941) uğurlu vəkil, anası Andrea Elfrida Bommen (1868–1958) isə evdar qadın idi. O, dörd oğlan uşağı olan ailənin ən kiçiyi kimi Frogner bölgəsində böyümüşdür. İlk təhsilini “Frøenene Platous Forskole” və “Frogner Skole” adlı özəl məktəblərdə almış, 1920-ci ildə məzun olmuşdur. 1923-cü ildə “Dagbladet” qəzetində jurnalist kimi işə başlamış və “Mumle Gåsegg” təxəllüsü ilə ironik və satirik məqalələr yazmışdır. 1928-1930-cu illərdə “Morgenbladet” qəzetində çalışmışdır. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Nazi işğalına qarşı yazılar yazdığı üçün 1941-ci ildə həbs olunmuş və “Grini” konslagerinə göndərilmişdir. Daha sonra qaçaraq İsveçə sığınmışdır. Müharibədən sonra 1945-ci ildə Norveçə qayıtmış və “Friheten” qəzetində qısa müddət mədəniyyət redaktoru işləmişdir. 1947-1959-cu illərdə Osloda teatr rejissoru kimi 40-dan çox tamaşaya rəhbərlik etmiş, 1954-1959-cu illərdə “Vinduet” ədəbi jurnalının redaktoru olmuşdur. Borgen 1979-cu il oktyabrın 16-da Hvaler şəhərində vəfat etmişdir. Yaradıcılığı Borgen ədəbiyyata “Mot mørket” (Qaranlığa Doğru, 1925) romanı ilə başlamışdır. Onun ən böyük uğuru “Lillelord” (1955), “De mørke kilder” (Qaranlıq Bulaqlar, 1956) və “Vi har ham nå” (İndi Onu Əlimizdə Tuturuq, 1957) romanlarından ibarət trilogiyadır. Bu trilogiya Norveçin yuxarı orta sinfinin 1917-ci ildən İkinci Dünya Müharibəsinə qədərki həyatını və Wilfred Sagen adlı qəhrəmanın psixoloji portretini təsvir edir. “Jeg” (Mən, 1959) və “Blåtind” (Mavi Zirvə, 1964) kimi eksperimental romanlarında kimlik və tənhalıq mövzularını araşdırmışdır. Borgen həmçinin qısa hekayələr (“Noveller om kjærlighet” – Sevgi Haqqında Novellalar, 1952) və esselərlə də məşhurdur. Onun üslubu Knut Hamsun və Yoruba mifologiyasından təsirlənmişdir. Əsərləri Johan Borgen romanlar, qısa hekayələr və pyeslər yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri bunlardır: “Mot mørket” – “Qaranlığa Doğru” (1925) – debüt romanı. “Hvetebrødsdager” – “Balıq Gündəri” (1948) – roman. “Noveller om kjærlighet” – “Sevgi Haqqında Novellalar” (1952) – qısa hekayə toplusu. “Lillelord” – “Lillelord” (1955) – trilogiyanın ilk romanı. “De mørke kilder” – “Qaranlıq Bulaqlar” (1956) – trilogiyanın ikinci romanı. “Vi har ham nå” – “İndi Onu Əlimizdə Tuturuq” (1957) – trilogiyanın üçüncü romanı. “Jeg” – “Mən” (1959) – eksperimental roman. “Blåtind” – “Mavi Zirvə” (1964) – roman. Mükafatlar və tanınma Borgen aşağıdakı mükafatları qazanmışdır: "Norveç Tənqidçilərinin Ədəbiyyat Mükafatı" (1955) – “Lillelord” üçün. "Nordiskrådets Litteraturpris" (1967) – “Nye noveller” (Yeni Novellalar) üçün. "Doblougprisen" (1965) – ümumi yaradıcılığına görə. O, 1966-cı ildə "Ədəbiyyat üzrə Nobel Mükafatı"na namizəd olmuşdur. Əsərləri 30-dan çox dilə tərcümə olunmuşdur. 1958-ci ildən ömrünün sonuna qədər Norveç dövlətindən sənətkar maaşı almışdır. Şəxsi həyatı Borgen 1928-ci ildə Ruth Bergljot Engelstad ilə evlənmiş, lakin bu evlilik boşanma ilə nəticələnmişdir. 1934-cü ildən ölümünə qədər yazıçı Annemarta Evjenth Borgen (1913–1988) ilə evli olmuşdur. Bu nikahdan üç övladı, o cümlədən yazıçı Brett Borgen (1934–2014) dünyaya gəlmişdir. O, Hvalerdəki “Knatten” adlandırdığı mülkdə yaşamış və orada vəfat etmişdir; külü bağçada dəfn olunmuşdur. Mirası Johan Borgen 20-ci əsr Norveç ədəbiyyatının ən mühüm və çox yönlü yazarlarından biridir. Onun trilogiyası Norveçin müharibə və işğal dövründəki mədəni şokunu əks etdirir. Tutuola-nın Yoruba mifologiyasından ilhamlanan maqik realizmi müasir Afrika və Skandinaviya ədəbiyyatına təsir etmişdir. O, Norveçdə və dünyada ədəbi irsinin bir hissəsi kimi yadda qalır.
Johan Borgen
https://www.ndbooks.com/author/johan-borgen/
https://www.britannica.com/biography/Johan-Borgen
https://www.goodreads.com/book/show/1407793.Lillelord
https://www.norden.org/en/nominee/1967-johan-borgen-norway-nye-noveller
https://nordiska.dk/en/autorer/johan-borgen/
https://www.imdb.com/name/nm0096516/
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
