Jean Charles Athanase Peltier (1785–1845) - Fransız fiziki və mühəndis. O, məhşur Peltier effekti ilə tanınır. Bu effekt, elektrik cərəyanı ilə bir materialın bir tərəfinin istiləşməsinə və digər tərəfinin soyumasına səbəb olan bir fenomeni təsvir edir. Peltier, bu kəşfi ilə müasir termoelektrik mühərriklərin və soyuq termal cihazların inkişafında mühüm bir təməl qoymuşdur. Həyatı və təhsil Jean Charles Athanase Peltier 1785-ci ildə Fransada, Ham, Şimal Fransasında doğulmuşdur. Peltier, əvvəlcə mühəndislik üzrə təhsil almış, lakin fizika sahəsinə maraq göstərərək elmə yönəlmişdir. Fransız inqilabından sonra, Peltier, çoxsaylı elm sahələrinə maraq göstərmiş və həyatının böyük hissəsini elmi tədqiqatlarla keçirmişdir. Peltier effekti Peltier, 1834-cü ildə, elektrik cərəyanının keçirici materiallar üzərində necə təsir etdiyini araşdırarkən, Peltier effektini kəşf etdi. Bu effekt, iki fərqli materialın bir-birinə birləşdirildiyi bir dövrədə, elektrik cərəyanı keçirildikdə, əlaqəli materialların bir tərəfində istiləşmə, digər tərəfində isə soyuma meydana gəlir. Bu fenomen, termoelektrik tədqiqatlarda mühüm rol oynamışdır, çünki elektrik enerjisinin istilik enerjisinə çevrilməsi və ya istilik enerjisinin elektrik enerjisinə çevrilməsi prinsiplərinə əsaslanır. Peltier effekti, termoelektrik soyutma və termoelektrik enerji dönüşümü texnologiyalarının inkişafına böyük təkan verdi. Bu effekti praktiki tətbiqlərdə istifadə edərək, termoelektrik soyutma cihazları və termoelektrik generatorlar kimi cihazlar yaradılmışdır. Bu cür texnologiyalar, xüsusən yüksək dəqiqlikli cihazlarda, tibb sahəsində və s. istifadə olunur. Tədqiqatları və yenilikləri Peltier, elektrostatik sahələrdə, elektrik cərəyanının keçiricilərə təsirini öyrənmiş və özünün apardığı eksperimentlər əsasında Peltier effektini və bununla əlaqəli Seebeck effektini nəzəri olaraq izah etmişdir. Onun bu işləri, termoelektrik fizikasının əsaslarını təşkil etmişdir. O, həmçinin küləklərin və elektromaqnit dalğalarının təsirini də təhlil etmişdir. Elmi yanaşmaları Peltier, nəzəri işlərinin yanında praktik tətbiqlərə də böyük diqqət yetirmişdir. O, praktiki cihazların qurulmasında, xüsusilə termoelektrik soyuq və istilik sistemləri üzərində işlər aparmışdır. Onun əldə etdiyi nəticələr, həmçinin elektrik mühəndisliyi sahəsində irəliləyişlərə səbəb olmuşdur. Peltier, həmçinin fizikanın təməl qanunlarını və enerji mübadiləsini öyrənən zaman, bimetallic effektini də işləyərək bu sahədəki yanaşmaların elmi təməlini qurmuşdur. Sonralar və tanınma Peltier, sonralar daha az tanınsa da, elmi dünyada verdiyi töhfələr böyük əhəmiyyət kəsb etmişdir. Onun kəşfi, termoelektrik cihazların işləmə prinsipləri ilə əlaqədar geniş tətbiqlərə yol açmış və müasir enerji sistemləri və soyutma texnologiyalarının inkişafında vacib yer tutmuşdur. Peltier 1845-ci ildə həyatını itirmiş, lakin kəşfləri hələ də elm və texnologiya sahələrində tətbiq edilməkdədir. Peltier effekti günümüzdə nanoelektronika, enerji mənbələri və soyuq cihazlar kimi çox sayda sahədə mühüm tətbiqlərə malikdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Jean_Charles_Athanase_Peltier
https://www.britannica.com/biography/Jean-Charles-Athanase-Peltier
https://nationalmaglab.org/magnet-academy/history-of-electricity-magnetism/pioneers/jean-charles-athanase-peltier/
https://www.encyclopedia.com/science/dictionaries-thesauruses-pictures-and-press-releases/peltier-jean-charles-athanase
https://en.wikisource.org/wiki/Author:Jean_Charles_Athanase_Peltier
https://snl.no/Jean_Charles_Athanase_Peltier
https://www.wikidata.org/wiki/Q348793
Tarix : 25 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
