Jayant V. Narlikar (1938-ci ildən etibarən) - Hind fizikaçısı və kosmoloqdur, kosmologiya sahəsindəki dərin tədqiqatları və alternative kosmologiya modelləri ilə tanınır. O, Hindistanın ən önəmli elmi simalarından biridir və Nobel mükafatına namizəd olan bir çox işlərə imza atmışdır. Narlikar həmçinin Albert Einstein'in ümumi nisbilik nəzəriyyəsini və kosmosun genişlənməsi ilə bağlı nəzəriyyələri tənqid edərək alternativ yanaşmalar təqdim etmişdir. Təhsil və erkən karyera Jayant Narlikar, 1938-ci ildə Hindistanın Kolhapur şəhərində doğulmuşdur. O, Bombay Universitetində təhsil almış və daha sonra Cambridge Universitetində doktorluq təhsilini tamamlamışdır. Narlikar, universitetdəki təhsilini fizika sahəsində aparmış və burada kozmologiya və universumun yaranması ilə bağlı geniş araşdırmalar aparmağa başlamışdır. Kosmologiya və alternativ nəzəriyyələr Narlikar, əsasən universumun genişlənməsi və kosmosun təkamülü ilə bağlı nəzəriyyələr üzərində işləyib. Onun ən məşhur işlərindən biri, inflyasiya nəzəriyyəsi ilə əlaqədardır. Inflyasiya nəzəriyyəsi, kosmosun ilk dövrlərində çox sürətli genişlənmə keçirdiyini izah edir. Narlikar, həmçinin Birkhoffun və Friedmannın kosmoloji həlləri üzərində işləmiş və onlara əlavə izahlar gətirərək alternativ modellər təklif etmişdir. Steady State teorisi Jayant Narlikar, steady state (sabit vəziyyət) kosmologiya nəzəriyyəsinə olan marağı ilə tanınır. Bu nəzəriyyə, kainatın daim genişlənməsinə baxmayaraq, materiyanın yaranmasının və yox olmasının daima bərabər şəkildə baş verdiyini iddia edir. Bu yanaşma, Big Bang (Böyük Patlama) nəzəriyyəsinin tərsinə olan bir yanaşmadır. Narlikar, Fred Hoyle, Thomas Gold və Hermann Bondi ilə birlikdə bu nəzəriyyənin müdafiəçilərindən olmuş və bir çox alternativ kozmologiya müzakirələrinə qatılmışdır. Çoxlu kainatlar və multiverse Narlikar həmçinin multiverse (çoxlu kainatlar) konsepsiyası ilə bağlı nəzəriyyələr irəli sürmüşdür. O, kainatımızın sonsuza qədər genişlənən bir çox kainatlar sisteminə aid ola biləcəyini və bu kainatların bir-birindən ayrıldığını iddia etmişdir. Bu konsepsiya, daha sonra kvant fizikasında və kozmologiyada daha geniş şəkildə müzakirə edilən bir anlayışa çevrildi. Tədqiqatlar və mühüm töhfələr Narlikar, həmçinin teleskoplar və astronomik müşahidələr vasitəsilə kosmosu tədqiq edərək, çoxsaylı rəsədxanalarda iştirak etmiş və kosmoloji ölçmələr aparmışdır. O, quasarlar, qara dəliklər, kosmik şüalar və hissəciklər fizikasının kosmologiyadakı yeri haqqında çoxsaylı işlər təqdim etmişdir. Jayant Narlikar, həmçinin alınan müşahidələrin və nəzəriyyələrin qarşılıqlı əlaqəsini araşdırmış, kosmik təkamül və genişlənmə məsələlərini ətraflı şəkildə təhlil etmişdir. Müəlliflik və populyar elm Jayant Narlikar həmçinin çoxsaylı populyar elm əsərlərinin müəllifidir. O, elmin geniş oxucu kütləsi tərəfindən başa düşülməsi üçün, çətin fizika və kozmologiya mövzularını sadə dildə izah etmişdir. Onun "The Scientific Edge" və "Journey into the Cosmos" kimi əsərləri, geniş kütlələrə kozmologiya və hissəciklər fizikası haqqında məlumat vermək məqsədi ilə yazılmışdır. Narlikar həmçinin Hindistanın elmi ictimaiyyəti ilə əlaqəli bir çox təşkilatlarda fəaliyyət göstərmişdir, məsələn, Hindistan Milli Elmlər Akademiyası və Hindistan Astronomiya Cəmiyyəti kimi təşkilatların üzvüdür. Təsiri və mirası Jayant Narlikar, Hindistanın ən görkəmli kosmoloqlarından biri olaraq dünya elminə böyük təsir göstərmişdir. Onun işləri, alternativ kosmologiya modelləri və universumun təkamülü haqqında nəzəriyyələri geniş müzakirə edilmişdir. Narlikar həmçinin Hindistanda və dünya miqyasında kozmologiya və astronomiya sahələrində gənc alimlərə ilham vermişdir. Jayant Narlikar, alternativ kosmologiya və Böyük Patlama nəzəriyyəsi ilə bağlı apardığı müzakirələrlə məşhur olmuş bir alimdir. Onun steady state kosmologiyası və multiverse konsepsiyası, kozmologiya sahəsindəki ən böyük mübahisələrdən bəzilərinə öncülük etmişdir. Narlikarın elmi mirası, universumun genişlənməsi, kosmik şüalar və hissəciklər fizikasının tədqiqinə olan töhfələri ilə gələcək nəsillər üçün çox dəyərli olacaq.
https://en.wikipedia.org/wiki/Jayant_Narlikar
https://web.iucaa.in/~jvn/bio.pdf
https://www.ldmf.org.in/pdfs/Biography%20of%20Prof.%20Jayant%20Vishnu%20Narlikar.pdf
https://twas.org/directory/narlikar-jayant-vishnu
https://www.jvnarlikar.blog/
https://web.iucaa.in/~jvn/
https://substack.com/@jayantnarlikar
Tarix : 25 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
