Jan Wolkers - Hollandiyalı yazıçı, heykəltəraş və rəssam. Həyatı Jan Wolkers 1925-ci ildə Oeqstqeest şəhərində ciddi protestant ailəsində anadan olub. Atası Hendrik Wolkers dükan sahibi, anası Jannetje van der Heijde isə evdar qadın idi. 11 uşaqlı ailədə böyüyən Wolkers-un uşaqlığı maddi çətinliklər və dini təzyiqlərlə keçib. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı ailəsi aclıq və işğalla mübarizə aparıb; böyük qardaşı Hendrik 1944-cü ildə vərəmdən vəfat edib, bu hadisə onun həyatına dərin təsir edib. Müharibədən sonra Amsterdamda "Rijksakademie van Beeldende Kunsten" (Dövlət Təsviri Sənətlər Akademiyası) və Leydendə heykəltəraşlıq təhsili alıb. 1950-ci illərdə rəssam və heykəltəraş kimi fəaliyyət göstərib, lakin 1960-cı illərdə ədəbiyyata yönəlib. İlk kitabı "Serpentina’s Petticoat" ("Serpentinanın Alt Paltarı", 1961) ilə diqqət çəkib. 1977-ci ildə həyat yoldaşı Karina Gnirrep ilə Texel adasına köçüb və burada təbiətlə bağlı işlərə fokuslanıb. 2007-ci ildə Texeldə ağciyər xəstəliyindən vəfat edib. Yaradıcılığı Jan Wolkers ədəbi karyerasına 1961-ci ildə "Serpentina’s Petticoat" hekayə toplusu ilə başlayıb. Onun əsərləri cinsi azadlıq, dini tənqid və müharibənin psixoloji təsirləri kimi mövzularla zəngindir. 1962-ci ildə "Kort Amerikaans" ("Qısa Amerikalı") romanı ilə müharibədən sonrakı travmaları, 1965-ci ildə "Terug naar Oegstgeest" ("Oeqstqeestə Qayıdış") ilə uşaqlıq xatirələrini təsvir edib. 1969-cu ildə nəşr olunan "Turks Fruit" ("Türk Meyvəsi") isə gənc bir heykəltəraşın fırtınalı sevgi hekayəsini danışır və Niderland ədəbiyyatında kult əsərə çevrilib. Wolkers-un digər əsərləri arasında "De Walgvogel" ("İyrənc Quş", 1974) və "De Kus" ("Öpüş", 1977) kimi romanlar var. O, həmçinin şeir və esse yazib, "Dagboek" ("Günlük") seriyası ilə şəxsi düşüncələrini paylaşıb. Ədəbiyyatdan kənarda heykəltəraş kimi "Auschwitz Anıtı" (1977) kimi əsərlər yaradıb. Onun üslubu açıq, emosional və təbii detallarla doludur; tez-tez öz həyatından ilham alıb. Mükafatları "Martin Luther King Mükafatı" (heykəltəraşlıq üçün). "Constantijn Huygens Mükafatı" (1977) — ümumi yaradıcılığına görə. "P.C. Hooft Mükafatı" (1989) — ədəbiyyata töhfəsinə görə. "Texel Mədəniyyət Mükafatı" (ölümündən sonra, 2008). Şəxsi həyatı Jan Wolkers üç dəfə evlənib. İlk həyat yoldaşı Maria de Roo ilə 1945-ci ildə evlənib və bu nikahdan üç övladı olub: Erik (1946), Eva (1948, üç yaşında qəzada ölüb) və Jeroen (1950). 1957-ci ildə Annemarie Nauta ilə evlənib, lakin bu evlilik 1963-cü ildə boşanma ilə bitib. 1963-cü ildə Karina Gnirrep ilə tanış olub və 1981-ci ildə onunla rəsmi nikaha girib; bu nikahdan əkiz oğulları Bob və Tom (1983) dünyaya gəlib. Wolkers özünü dindən uzaq, təbiətə bağlı bir şəxsiyyət kimi təyin edib. Əsərləri "Serpentina’s Petticoat" ("Serpentinanın Alt Paltarı", 1961) — hekayə toplusu. "Kort Amerikaans" ("Qısa Amerikalı", 1962) — roman. "Terug naar Oegstgeest" ("Oeqstqeestə Qayıdış", 1965) — roman. "Turks Fruit" ("Türk Meyvəsi", 1969) — roman. "De Walgvogel" ("İyrənc Quş", 1974) — roman. "De Kus" ("Öpüş", 1977) — roman. "Dagboek" ("Günlük", 1970-2007) — gündəlik seriyası. Ədəbiyyatda təsiri Jan Wolkers Niderland ədəbiyyatında 1960-cı illərin azadlıq hərəkatını və müharibədən sonrakı nəslin duyğularını əks etdirən ən mühüm səslərdən biridir. "Turks Fruit" romanı ilə o, sevgi, ölüm və itki mövzularını cəsarətli və açıq şəkildə işləyərək Niderland cəmiyyətində tabuları sındırıb. Onun əsərləri Willem Frederik Hermans və Harry Mulisch kimi yazarlarla müqayisə olunur, lakin Wolkers-un emosional və təbii üslubu özünəməxsusdur. Heykəltəraşlıq və rəssamlıq sahəsindəki işləri də onun çoxşaxəli istedadını göstərir. Wolkers müasir Niderland ədəbiyyatında və incəsənətində dərin iz qoyub və gənc nəsilə ilham verib.
https://en.wikipedia.org/wiki/Jan_Wolkers
https://tinhouse.com/author/jan-wolkers/
https://www.britannica.com/biography/Jan-Wolkers
https://www.theguardian.com/news/2007/nov/27/guardianobituaries.booksobituaries
https://www.texel.net/en/news/het-texel-van-schrijver-jan-wolkers/
https://www.goodreads.com/book/show/30304220-turkish-delight
https://www.imdb.com/name/nm0938512/bio/
https://www.nytimes.com/2007/10/20/arts/20wolkers.html
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
